Het gebruik van digitale diensten boomt, maar ook onze afhankelijkheid ervan neemt toe. Zes op de tien Vlaamse smartphonegebruikers geeft zelfs toe zichzelf spontaan regels op te leggen om dat gebruik onder controle te houden. Dat blijkt uit een uitgebreide bevraging van imec bij meer dan 2.300 Vlamingen.
“Een eerste opvallende vaststelling van de nieuwe imec.digimeter-studie is dat het – simultane – gebruik van digitale diensten blijft boomen,” zegt Lieven De Marez, de drijvende kracht achter het onderzoek en professor bij mict, een imec onderzoeksgroep aan de UGent. “Vooral Netflix (van 15% gebruikers in 2016 naar 21% in 2017), WhatsApp (van 25% naar 31%), YouTube (van 48% naar 54%) en Instagram (van 25% naar 30%) groeiden sterk.”
Opmerkelijk is ook dat steeds meer mensen gebruik maken van betalende diensten. “De stijgende populariteit van Netflix is daar één voorbeeld van, maar bovendien verklaarden 19% van onze respondenten te betalen voor online muziek via een streaming- of downloaddienst (+6% in vergelijking met 2016)”, klinkt het.
Smartphone voor veel Vlamingen onmisbaar
Ook de manier waarop de Vlaming die diensten gebruikt, evolueert – waarbij de smartphone en laptop het pleit lijken te winnen. Hoewel bijna iedereen thuis toegang heeft tot meerdere schermen (van gameconsoles en computers tot smartphones, tablets en tv’s), gaven de respondenten aan dat zij hun smartphone (37%) en computer (24%) het meest onmisbaar vinden. En dat geldt in veel mindere mate voor hun tv-toestel (12%) en tablet (6%). Bij de twintigers zijn die verschillen nog meer uitgesproken: 54% van hen vindt zijn of haar smartphone het meest onmisbaar.
“Maar samen met het stijgend gebruik van digitale toepassingen neemt ook de afhankelijkheid ervan toe,” observeert Bart Vanhaelewyn, onderzoeker bij imec en analist van de imec.digimeter-data.
“Steeds meer mensen vinden dat ze te veel tijd besteden aan sociale media: in vergelijking met 2016 steeg dat aantal naar 34% van de respondenten – met uitschieters zowel bij de tieners (52%), twintigers (56%) als dertigers (42%). Nog bij die twintigers en dertigers (31%) leeft trouwens het gevoel dat ze constant in contact moeten blijven met het werk door het gebruik van nieuwe digitale toepassingen. En maar liefst 41% van de bevraagde Vlamingen vindt dat digitale toepassingen diep in hun persoonlijk leven zijn binnengedrongen – waarbij in eerste instantie opnieuw de twintigers (51%) en dertigers (50%) de alarmbel luiden.”
Smartphone wegstoppen en notificaties uitschakelen
Toch merkt professor De Marez ook dat steeds meer mensen op een bewustere, ‘mediawijzere’ manier met al die digitale diensten proberen om te gaan. Ze leggen zichzelf daarbij spontaan regels op om hun smartphonegebruik onder controle te houden.
“Het gaat om ongeveer zes op de tien bevraagde smartphonegebruikers – een flinke toename (+6%) in vergelijking met vorig jaar. En weer zien we een piek bij de twintigers (69%) en dertigers (68%). De meest voorkomende trucjes die ze toepassen zijn: de smartphone wegstoppen tijdens gesprekken, meetings of lessen (36%), notificaties uitschakelen (26%) en de smartphone wegstoppen tijdens het rijden (22%),” zegt hij. “Maar in de praktijk blijft het erg moeilijk om de controle terug te winnen.”
Ontdek uw mobiel DNA (via een app)
Op basis van die inzichten hebben imec en de UGent een app ontwikkeld waarmee u uw smartphonegebruik op een objectieve manier in kaart kunt brengen. Deze ‘Mobile DNA’-app wordt gelanceerd in het kader van de bredere ‘Kop Op’-campagne van de provincie Antwerpen, Mediawijs en de Gezinsbond. Die campagne wordt vandaag afgetrapt, zal twee jaar lopen en wil de Vlamingen zelfinzicht geven door hen een spiegel voor te houden over hun smartphonegebruik.
Volgens Lieven De Marez is de app de eerste ter wereld in zijn soort. “Hij zal gedurende twee weken het mediagebruik van de geïnteresseerden monitoren en die gegevens daarna weergeven in een persoonlijk mobiel DNA-profiel. Met die informatie kan elke gebruiker daarna zelf aan de slag”, vertelt hij.
De ‘Mobile DNA’-app is hier gratis te downloaden voor Android-gebruikers.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier