Gaat AI jobs kosten? Of gaat de technologie vooral boeiender werk creëren? En in het tweede geval: wat moeten we ons daarbij voorstellen? Al te vaak denken we bij AI aan de technologie en processen, maar vergeten we de derde component: mensen. En die mensen moeten we voorbereiden om hun bijdrage te leveren.
Dat AI vaak angst inboezemt, hoeft niet te verwonderen. Mensen staan om verschillende redenen weigerachtig tegenover nieuwe technologie. Soms zijn ze gewoon bang van verandering en willen ze liever dat alles bij het oude blijft. Anderen voelen zich bedreigd in hun rol als specialist. Als technologie de complexiteit van hun werk oplost, dan zou een jonger profiel met minder expertise hun job voor een lager loon zomaar kunnen overnemen.
En soms zijn mensen gewoon niet geïnteresseerd in nieuwe technologie. Ofwel omdat ze al jaren hetzelfde doen en geen zin hebben om zich voortdurend bij te scholen. Ofwel omdat ze geen risico willen nemen door in een project met nieuwe technologie te stappen. Ze zijn bang om samen met de technologie te worden afgeschreven als het zou mislukken.
Technologie heeft een doel nodig
Een stuk van het probleem zit in het feit dat mensen niet weten wat ze met die nieuwe technologie kunnen doen. Vergelijk het met de wiskundeles op school. Als de leerkracht aankondigt dat we vandaag integralen en afgeleiden gaan leren berekenen, dan staat er wellicht niemand in de klas te springen. Maar als de opdracht luidt om met zo weinig mogelijk materiaal een cilinder te maken, en we daarvoor berekeningen moeten doen met die integralen en afgeleiden, dan is het een ander verhaal. Dan zijn integralen en afgeleiden geen theorie, maar een middel om een doel te bereiken.
Niet toevallig zien we dat steeds meer organisaties de rol van CIO laten invullen door iemand met business-skills
Zeker als het over AI gaat, moeten bedrijven de brug slaan tussen de techniek als hulpmiddel en wat je ermee kunt bereiken. IT heeft daarom nood aan mensen die technisch zijn en tegelijkertijd begrijpen hoe een tool de business kan ondersteunen. Niet toevallig zien we dat steeds meer organisaties de rol van CIO laten invullen door iemand met business-skills. Mensen gaan niet voor hun plezier in nieuwe technologie duiken. Ze moeten er eerst de meerwaarde van inzien.
Creativiteit moet je trainen
Hoe krijgen we mensen dan mee in de verandering die nieuwe technologie tot stand brengt? In de eerste plaats moeten we de creativiteit aanzwengelen. Dat kunnen we via opleiding doen, op voorwaarde dat het een constructieve training is. Je kunt mensen wel vertellen dat ze te veel met ooglappen naar een situatie kijken, maar daarmee hebben ze niet geleerd hoe ze er iets nieuws mee kunnen doen. Een bijkomend probleem is dat mensen enerzijds creatief moeten zijn, maar anderzijds tools om securityredenen niet zomaar op een creatieve manier mogen gebruiken.
Zo kan er een spanningsveld ontstaan tussen de business en IT. Daarom zullen we ook de brug tussen beide domeinen moeten versterken. Aan de ene kant door IT-mensen te laten meedenken over de bedrijfsdoelen, maar ook door gebruikers te stimuleren om met IT te overleggen en niet zomaar met een nieuwe tool aan de slag te gaan.
Mensen gaan niet voor hun plezier in nieuwe technologie duiken. Ze moeten er eerst de meerwaarde van inzien.
Multidisciplinair team
Als we AI op een zinvolle manier willen gebruiken, dan doen we er goed aan een multidisciplinair team rond de technologie te zetten. Net zoals in een ziekenhuis verschillende mensen rond het bed van een patiënt staan: de hoofdarts, een chirurg, een anesthesist, een psycholoog, verpleegkundigen, etc. Op dezelfde manier kunnen ook bedrijven een team opbouwen om voor AI te zorgen. Denk aan een strateeg die over de koers van het bedrijf waakt, een creatieveling die met zotte ideeën durft te komen, en een uitvoerder die vanuit IT kan werken.
Als business en IT samen rond de tafel gaan zitten, kunnen we uitdagingen vanuit verschillende perspectieven bekijken en nagaan hoe we er met technologie iets van kunnen maken. In dat geval voegen we een kwaliteitslaag toe en gaan we de juiste tools uit de gereedschapskist gebruiken om iets te bereiken. In plaats van technologie zonder nadenken in te zetten, gieten we er een creatieve bedrijfssaus over. In zo’n omgeving werken mensen graag en zullen ze ook meer geneigd zijn om verandering en nieuwe technologieën te omarmen.
Uiteindelijk zullen we met z’n allen slimmer moeten worden. Nieuwe technologie maakt het plots mogelijk om een bijdrage te leveren aan hogere bedrijfsdoelen zoals het verlagen van de kosten, het verminderen van de risico’s en het verhogen van de inkomsten. Als je daarin slaagt, hoef je niet bang te zijn van AI. Dan zorgt de technologie ervoor dat je terug fier mag zijn op je werk.