Europa loopt een reëel risico op digitale verzwakking als het blijft vertrouwen op buitenlandse cybersecurity-allianties. Daarvoor waarschuwen experts van Orange Cyberdefense, onder wie Charl van der Walt en strategisch adviseur Jort Kollerie. Onze afhankelijkheid van niet-Europese technologieën en leveranciers maakt ons kwetsbaar op momenten dat het er écht toe doet.
Op vrijwel elk niveau van de digitale waardeketen is Europa afhankelijk van externe spelers. In bijna elke laag van de zogeheten ‘tech stack’ – van chips, cloud en netwerken tot AI en software – domineren bedrijven uit de Verenigde Staten en China. Europese bedrijven hebben op een enkele uitzondering na nauwelijks mondiale slagkracht. Volgens het recente EuroStack-rapport is zelfs meer dan 80% van Europa’s digitale infrastructuur en technologie geïmporteerd.
Dat leidt tot structurele kwetsbaarheden op het gebied van innovatie, economische autonomie en veiligheid. De roep om technologische soevereiniteit is dan ook een noodzakelijke strategie voor geopolitieke weerbaarheid. Europese securityprofessionals, CISO’s en beleidsmakers moeten daarom samenwerken aan een onafhankelijke, toekomstbestendige digitale infrastructuur. En dat kan enkel als we bewuster kiezen voor technologie van eigen bodem.
Strategische technologie beschermen
Europa moet daarom scherper toezien op de bescherming van zijn technologische kerncapaciteiten. Veelbelovende Europese cybersecuritybedrijven worden regelmatig overgenomen voordat ze kunnen doorgroeien tot marktleiders. Dat is geen goede zaak voor onze digitale autonomie én voor toekomstige economische waardecreatie in eigen regio.
Maar hoe definieer je welk bedrijf ‘strategisch’ of ‘kritiek’ is? Zeker bij kleinere spelers in een niche is dat niet zo eenvoudig. Een start-up met specialistische technologie kan vandaag onopgemerkt blijven, maar over vijf jaar een cruciale rol spelen in de Europese digitale infrastructuur. Daarom moeten we er tijdig aandacht aan besteden. Natuurlijk mag het niet de bedoeling zijn dat we investeringen gaan blokkeren, maar we moeten wel bewust kiezen waar we strategische groei willen vasthouden. Zonder een goed afwegingskader blijven we bouwen aan ecosystemen die hun waarde elders verzilveren.
Europa moet scherper toezien op de bescherming van zijn technologische kerncapaciteiten
Deel van het probleem is dat Europese cybersecuritybedrijven, en dan vooral start)ups, regelmatig uit de boot vallen bij publieke aanbestedingen. Dat komt niet per se door een gebrek aan kwaliteit, maar door zware formele eisen op het gebied van omzet, certificeringen en referenties. Zo blijven grote, vaak niet-Europese leveranciers structureel bevoordeeld.
Daarom zou het Europese karakter zwaarder mogen meewegen in aanbestedingen. Denk hierbij aan aspecten als herkomst, datasoevereiniteit en interoperabiliteit binnen EU-kaders. Overheden zoeken naar consolidatie en minder complexiteit in hun leverancierslandschap, maar dat hoeft toch niet automatisch te betekenen dat alle innovatie van buiten Europa moet komen?
Digitale soevereiniteit
Kiezen voor eigen oplossingen is de boodschap, want nu bouwen we markten voor anderen. Terwijl technologie in de VS wordt ingezet als strategisch machtsmiddel en in China de kern vormt van nationaal beleid, ontbreekt in Europa de structurele zelfversterking. Digitale soevereiniteit begint echter bij concrete keuzes: wat kopen we in, waar investeren we in, en welke technologie passen we toe? Elke euro die lokaal wordt uitgegeven, versterkt direct het Europese ecosysteem.
Het is dus noodzakelijk om gericht te investeren in infrastructuur, open standaarden en onafhankelijke test- en certificatiefaciliteiten. Vooral kleinere spelers hebben toegang nodig tot validatie, vertrouwen en afnamekracht om te kunnen opschalen. Zonder die schaal verdwijnen innovaties in de marge. Het is tijd voor een duidelijk signaal: support your locals, in alles wat je doet.
Investeringen aantrekkelijk maken
Europese cybersecuritybedrijven hebben groeikapitaal nodig om op te schalen, maar lopen vaak vast in het conservatievere investeringsklimaat op ons continent. Venture capitalists opereren met verantwoording richting eindbeleggers. Hun focus ligt op rendement, en strategische autonomie weegt daarin meestal niet mee.
En dat heeft gevolgen. Niet alleen voor de cybersecuritysector, maar breder in de tech-industrie. Kijk naar het recente voorbeeld van ASML, dat overweegt Nederland te verlaten vanwege het gebrek aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat en investeringszekerheid. Als zelfs onze grootste technologische kampioenen zich afvragen of Europa nog een logische thuisbasis is, is het tijd voor actie.
Europese cybersecuritybedrijven hebben groeikapitaal nodig om op te schalen
In plaats van te pleiten voor meer risicobereidheid, moeten overheden zorgen voor randvoorwaarden die strategische investeringen wél aantrekkelijk maken: denk aan publiek-private fondsen, fiscale stimulansen of garantstellingen voor deeptech-sectoren. Zonder dergelijke instrumenten blijft Europees kapitaal liever aan de zijlijn. Daarmee beperken we onze groei.
Meer samenwerking tussen EU-landen
Strategische autonomie vereist natuurlijk meer dan investeringen en technologie. Het vraagt ook om effectieve samenwerking tussen lidstaten. Zonder goede governance verliezen we niet alleen overzicht, maar vooral snelheid. En die snelheid is cruciaal bij innovatie. Daarom is het belangrijk dat Europese landen beter samenwerken, ook op juridisch en praktisch vlak.
Bijvoorbeeld door dezelfde regels af te spreken, gezamenlijke standaarden te gebruiken voor het testen van technologie, en overheidsinvesteringen beter op elkaar af te stemmen. Alleen met die coördinatie kunnen andere maatregelen echt resultaat opleveren. Cybersecurity overstijgt alle grenzen. We moeten bruggen slaan, maar dan wel op een fundament dat we zelf beheren en begrijpen. Alleen samen kunnen we Europa digitaal weerbaarder maken. Zonder eigen keuzes hebben we geen eigen toekomst.