Waarom crowdfunding in België (nog) niet werkt

Dat Belgen niet al te graag grote risico’s nemen met hun spaarcenten, is bekend. Vergeleken met de buurlanden, belegt de Belg liever veilig met voldoende garanties. Maar is daarom crowdfunding in België a priori afgeschreven? Niet helemaal, volgens Stefan Dierckx, CEO van Projective.

Vergeleken met Nederland, stelt ons land op vlak van crowdfunding (nog) niet veel voor. Er wordt bij onze noorderburen twintig keer meer geld opgehaald via crowdfunding platformen dan bij ons. Hoe komt dat? En meer nog, wat kunnen we er aan doen?

Bij crowdfunding in België denken mensen spontaan aan startups: jonge startende onderneming zoekt geld om een bedrijf uit de grond te stampen. Dit is slechts één type crowdfunding en het is bijzonder risicovol. Uit durfkapitaalstatistieken blijkt dat gemiddeld één à twee op tien jonge start-ups uitgroeit tot een succesvolle onderneming. Lees: je hebt één à twee kansen op tien dat je je geld terug ziet.

Hoewel de Belg niet warm loopt voor dit soort start-upcrowdfunding, is ons model daarop gebaseerd. De wetgeving is niet alleen complex, ze is ook zo uitgetekend om de Belgen tegen die hoge risico’s te beschermen. Investeringen mogen maximaal 1.000 euro per persoon bedragen en per project is er een plafond van 50.000 euro ingesteld. Bij bedragen hoger dan 300.000 euro moet je een prospectus opstellen. Dit is natuurlijk nodig, maar het sluit wel de deur voor vele andere types van crowdfunding.

Wil dat zeggen dat alle Nederlanders durfkapitalisten zijn? Neen. Het merendeel van het geld dat er via crowdfunding platformen wordt opgehaald, bestaat uit leningen aan bestaande bedrijven, een veel minder risicovolle investering. Meestal gaat het om de kleinere KMO uit de buurt die krediet zoekt om zijn seizoensvoorraad te financieren. Voor dit soort werkkapitaal, kloppen ze aan bij sites zoals geldvoorelkaar.nl.

Deze crowdleningen zijn goedkoper dan bij de bank – waar er soms interesten tot 10% gevraagd worden – en zijn vrij toegankelijk voor iedereen. Banken weigeren sommige leningen omwille van bepaalde ratio’s op de balans. Op deze alternatieve platformen komen die bedrijven wel aan hun centen.

Waar zijn de banken?

Als we willen dat in België crowdfundingplatformen succesvoller zijn, dan moeten we ons model aanpassen. Enerzijds moeten de drempels lager om die crowdleningen van in Nederland ook bij ons mogelijk te maken. Een transparante, vereenvoudigde regelgeving kan al een aardverschuiving betekenen.

Anderzijds moeten we die risico’s zoveel mogelijk spreiden. Want ook al zijn niet alle Nederlanders durfkapitalisten, ze nemen wel beduidend méér risico dan wij. Dit is bijvoorbeeld heel duidelijk te zien aan de derivatenhandel bij retailklanten. In Nederland bedraagt die een substantieel deel van alle beleggingstransacties, bij ons is die zo goed als onbestaande. De Belg doet het liever veiliger. Dus moeten we op zoek gaan naar alternatieven om die gerust te stellen.

Bank als intermediair

Net daarom ligt er hier in België een geweldige kans voor de banken. Zowel voor die crowdleningen voor gevestigde bedrijven als voor de risicovolle start-upcrowdfunding kunnen de banken dankzij hun vertrouwensrol een grote rol spelen.

Als een bedrijf omwille van de hier boven vermelde ratio op de balans geen lening krijgt bij de bank, kan die bank haar klant wel doorspelen naar een ‘zusterorganisatie’, een crowdfundingplatform van de bank waar ze een kleine commissie op heeft. Op die manier is de investeerder iets meer gerustgesteld – het is de bank die namelijk doorverwijst naar het platform – en krijgt het bedrijf toch zijn crowdlening.

Voor de startups kan de bank haar rol als intermediair nog sterker opnemen. Zo kan ze bijvoorbeeld de principes van een investeringsfonds toepassen op crowdfunding en dus verschillende startups poolen in één fonds. Op die manier wordt de investeerder niet in een ‘all or nothing’-verhaal geduwd, en kan je toch op een goedkopere manier zuurstof pompen in de economie.

De internetrevolutie, sociale media en globalisering bieden ondernemers kansen om veel eenvoudiger en goedkoper kenbaar te maken dat ze op zoek zijn naar financieringen. Crowdfunding kan een extra wind betekenen in ons investeringsklimaat en ervoor zorgen dat de Belgen meer rendement halen uit hun geld. Het is tijd dat de banken hun rol als intermediair opnemen en hun businessmodel herzien en zoeken naar hoe crowdfunding daarin past.