Wie zou de schuld krijgen mocht uw vliegtuig een oorlogsgebied binnenvliegen? Dit is een vraag voor Cameron Camp, beveiligingsonderzoeker bij ESET.
Als de GPS doelbewust wordt gestoord (GPS jamming), kunnen vliegtuigen te goeder trouw van hun koers afwijken naar ongepaste en gevaarlijke locaties, zodat de toch al groeiende spanningen in geopolitieke hotspots kunnen escaleren. In het Midden-Oosten zijn daar al tekenen van, zodat de vraag volgt: “Wie is daarvoor verantwoordelijk?” Belangrijker nog: is dit aan het opkomen is in proxy-oorlogen?
Een verstoorde GPS die een vliegtuig naar een conflictgebied stuurt waar het ‘per ongeluk’ kan worden neergeschoten, is een hulpmiddel waarvan het gebruik bijzonder verleidelijk zou kunnen zijn in een betwist luchtruim van een streek met onnauwkeurige grenzen.
Het enige wat nodig is, is een krachtig GPS-signaal dicht bij de onboard ontvanger van een vliegtuig en tegenstanders kunnen het vliegtuig sturen naar waar ze maar willen. Er bestaan ook systemen voor traagheidsgeleiding, maar we vertrouwen toch liever op een GPS om anderen aan te moedigen zichzelf in gevaar te brengen. Gelukkig hebben vliegtuigen back-ups en kunnen ze wachten tot radaroperatoren hen op het voorziene traject loodsen, maar enkel als de piloot bijzonder attent is.
Zijn GPS-stoorzenders moeilijk te vinden of te bouwen? Cameron Camp legt uit: “Het hangt af van het gebied dat men wilt storen en van op welke afstand men dit wenst te doen. GNSS/GPS-signalen zijn bijzonder zwak, dus gebruikt men overgevoelige ontvangststations om de signalen te detecteren. Dit betekent dat een relatief kleine en goedkope zender (ongeveer 1.000 dollar), zo groot als een externe harde schijf, een straal van ongeveer 500 meter kan storen.
De technologie is prima ontwikkeld en overal beschikbaar. Dit is grotendeels te danken aan de algemeen beschikbare norm voor GPS-technologie, waardoor ontwikkelaars deze snel populair konden maken zodat het een wereldwijd fenomeen werd.
Een signaal storen is één zaak, maar het simuleren van GPS-signalen zodat de ontvanger uit koers raakt is een veel ingewikkelder operatie. De technologie is echter beschikbaar en lijkt zich te verspreiden, vooral in de handen van mensen met kwade bedoelingen.
U hebt het budget niet om een vliegtuig te storen? De vele autonome voertuigen kunnen een interessant landdoel zijn, net als het uitschakelen van de vele GPS-sensoren die gebruikt worden om technische gadgets zoals verkeersmanagement in steden in de gaten te houden.
Het lijkt dus vanzelfsprekend om robuuste back-upnavigatiesystemen in te bouwen in dergelijke kritieke systemen, zoals deze voor de openbare veiligheid. Maar als de ‘rush-to-market’ de overhand krijgt op de ‘rush-to-security’– wat altijd het geval schijnt te zijn – zullen we meer van hetzelfde zien. Als snel ontwikkelende technologieprojecten een betrouwbare leidraad zijn, overtreft de markt doorgaans de veiligheid. Dit betekent dat we meer kwaadaardige acties mogen verwachten.
“Als een basisstation storingen blijft uitzenden, kan dit natuurlijk de aandacht trekken. Het lijkt echter een voor de hand liggende maatregel een stoorzender net lang genoeg aan te laten om een resultaat te boeken. Over counteren gesproken: u kunt steeds beweren dat uw GPS gehackt werd als uw auto op een verdachte plek stopt. Weinigen zullen u geloven maar het is toch nog steeds moeilijk te bewijzen,” besluit Camp.
LEES OOK: Security amidst a global frost