Getest: vijf Chrome-toestellen

Chrome OS ondersteunt voortaan Linux en evolueert tot een volwaardig Mac- en Windows-alternatief. We testten drie laptops en twee desktops met het Chrome-besturingssysteem.

Vanaf Google Chrome OS 69 draait Linux in een virtuele machine op Chrome-apparaten die voorzien zijn van processoren met virtualisatie-ondersteuning in hardware. Alle hier geteste apparaten ondersteunen dit. Chrome OS evolueert zo meer en meer tot een volwaardig alternatief voor Mac OS en Windows. Een Chrome-apparaat ondersteunt nu immers niet alleen op het internet gehoste en lokaal draaiende ‘verpakte’ Chrome Apps; u kan ook Android-apps uit de Google Play Store installeren. Op dit moment kan u de meeste Android-apps die geschikt zijn voor Android 7.1.1 en vroeger installeren en gebruiken. Daar komt vanaf nu ook Linux bij (wanneer we dit schrijven ondersteunt de hardware Linux nog in bèta-testversie). De Linux container gebruikt Debian 9 ‘Stretch’, dus alle software uit Debian- en Ubuntu-‘repositories’ werkt in principe, binnen eventuele beperkingen van de hardware, zoals beschikbare ram en opslagruimte.

Linux

U activeert Linux via ‘Instellingen’. Klik op ‘Linux inschakelen’ en vervolgens op ‘Installeren’. Er wordt 300 MB data gedownload en de Linux-container wordt gestart. Dit proces duurt enkele minuten. Na afloopt opent een Linux-terminal. Die kan u daarna opnieuw openen via de ‘app drawer’. U installeert software via de terminal met ‘apt-get’. Gebruiksvriendelijker is het om eerst een Linux app-winkel zoals ‘Gnome Software Center’ te installeren en die daarna via de ‘app drawer’ te openen om op die manier op een meer visuele manier Linux-applicaties te installeren. Dit kost nog eens 53 MB opslagruimte.

Voordelen tegenover Windows

Bij vergelijkbare hardware-uitrusting is Chrome-hardware goedkoper dan Windows-hardware. Zo is er bijvoorbeeld geen licentiekost voor het besturingssysteem. Chrome-apparaten starten veel sneller op. Synchronisatie van desktop- en softwareconfiguraties functioneert consistenter. Updates gebeuren onzichtbaar voor de gebruiker. Apparaten worden tot vijf jaar na hun lancering nog voorzien van de nieuwste versie van het besturingssysteem. Het allerbelangrijkste voordeel wellicht, toch voor de draagbare Chrome-apparaten, is de veel langere acculevensduur.

U zou dan denken dat Chrome-hardware populairder is, maar dat valt tegen, zeker in ons land. Fabrikanten zoals Dell, HP en Lenovo leveren maar een beperkt aanbod aan Chrome-hardware. Dat is dan vooral bedoeld voor gebruik bij projecten in bijvoorbeeld het (basis)onderwijs. Geen van deze drie fabrikanten kon of wilde testmateriaal insturen voor deze test, ook niet na lang aandringen. Samsung en Toshiba zijn hier zelfs volledig gestopt met Chrome-hardware.

Het zijn dan ook vooral Acer en Asus die nog inzetten op dit alternatieve besturingssysteem. Van hen testten we drie Chromebooks (laptops) en twee Chromeboxes (desktops). Deze fabrikanten hebben een redelijk uitgebreid aanbod aan Chrome-hardware, dat ook beschikbaar is voor de individuele consument. Bij online winkels zoals Coolblue vindt u bij ons trouwens zo goed als uitsluitend Chrome-apparatuur van deze twee merken.

Chrome op school

Binnen een organisatie zoals een bedrijf of een school, kan u de webgebaseerde Google-beheerdersconsole gebruiken om meerdere Chromebooks en Chromeboxen vanuit een centraal platform te beheren, samen met hun gebruikers, hun beveiliging en geïnstalleerde apps. Abonnees van Google G Suite (het vroegere Google Apps) kunnen deze ‘Chrome Enterprise’ beheeroptie (voorheen ‘Chrome Device Management’ genoemd) gratis zestig dagen lang uitproberen voor maximaal tien hardware-apparaten die Chrome OS draaien. Bij schrijven is alleen de Amerikaanse versie van de admin-console beschikbaar, maar die werkt ook nu al met een lokaal G Suite-abonnement.

Testmethode

De prestaties meten we met CrXPRT 2015, Futuremark PCMark en Futuremark 3DMark. Deze benchmarkprogramma’s gebruiken verschillende belastingscenario’s op basis van populaire apps, de eerste voor Chrome-apps en de twee andere voor Android-apps. Uit de verschillende benchmarkcijfers berekenen we een gewogen prestatiescore. Daarnaast berekenen we een gewogen score op basis van punten voor meer dan zeventig technische criteria. Ten slotte geven we punten op acht subjectieve criteria (bouwkwaliteit, extra mogelijkheden, beveiliging enzovoort). In ons uiteindelijke oordeel wegen de benchmarkcijfers, technische kenmerken en subjectieve eindscore elk voor een derde door. Uitgebreide productinformatie vindt u samen met alle technische specificaties en benchmarkresultaten in deze tabel.

Acer Chromebook Spin 15

Dit is een vrij forse en zware Chromebook, met een weliswaar stijlvol zilverkleurig haarlijndesign met afgeronde hoeken. Het chassis ziet eruit als aluminium, maar bestaat uit stevig aanvoelende kunststof. Rond het 15,6-inch Full-HD, door Corning Gorilla Glass beschermde IPS lcd-aanraakscherm bevinden zich vrij breide schermranden: in hetzelfde formaat zou ook een randloos 17-inch scherm passen. Het scherm heeft een pixeldichtheid van 141 PPI. Het verlichte toetsenbord is ruim bemeten, maar een apart numeriek klavier ontbreekt. Vrij grote, naar boven stralende luidsprekers aan weerszijden van het toetsenbord laten daarvoor onvoldoende ruimte. Ook het aanraakgevoelige vlak, compleet met geïntegreerde klikfunctie, is voldoende groot. Hetzelfde geldt voor de brede polssteunen aan weerszijden.

Het scherm draait 360 graden, zodat u er een grote tablet van kan maken, of de laptop in tentvorm of displaymodus kan neerzetten om een presentatie of video te bekijken of aan anderen te tonen. De schermkwaliteit is goed, maar het scherm heeft standaard een opvallend gele schijn. Via ‘Instellingen’ regelt u de kleurtemperatuur, maar eigenaardig genoeg moet u daarvoor eerst de ‘Nachtverlichting’ inschakelen. Vervolgens kiest u via een schuifschakelaar een koelere of warmere kleurtemperatuur. Die blijft ook behouden als u de nachtverlichting weer uitschakelt. Nu, dat is een eigenaardigheid van Chrome en niet van Acer.

De Spin 15 is verkrijgbaar met dual-core Intel Celeron N3550 of quad-core Intel Pentium N4200 processoren van de Apollo Lake-generatie, naar keuze met 4- of 8GB RAM (in één geheugenlatje) en 32- of 64GB eMMC-opslagruimte, uit te breiden via een MicroSD-geheugenkaartje. Wij testten de topversie met N4200, 8GB ram en 64GB eMMC Flash. Zoals bij alle Chromebooks is 100GB cloudopslag bij Google Drive gratis voor één jaar inbegrepen. Er zit geen aparte video-uitgang op, maar de USB-C poort stuurt mits de juiste adapter ook een DisplayPort-videosignaal uit. Daarnaast zijn er twee USB-A poorten. In de technische informatie worden foutief twee USB-C poorten vermeld. Deze laptop heeft geen ventilator en werkt muisstil. De 720p-webcam heeft een breed gezichtsveld en ondersteunt HDR-kleurverbetering.

Acer wijzigde niets aan de standaardinterface van Chrome. Volgende de fabrikant houdt de accu het gemiddeld veertien uur uit. In de CrXPRT Battery-test zien we een autonomie van ruim achttien uur. In de PCMark for Android-accutest noteren we een autonomie van bijna negen uur. Dat zijn autonomiecijfers waarvan men bij een Windows-laptop alleen maar kan dromen.

Acer Chromebook Spin 13

De Spin 13 is het compactere evenbeeld van de Spin 15. Bij ons zijn drie versies van deze converteerbare Chromebook op de markt, met achtste-generatie Intel Core i3/5/7 processoren, van 4- tot 16GB ram en van 32- tot 128GB Flash opslagruimte. Het chassis is volledig uit aluminium vervaardigd. Het 13,5-inch IPS lcd-aanraakscherm met een beeldverhouding van 3:2 heeft een pixeldichtheid van 201 PPI en wordt beschermd door Corning Gorilla Glass NBT. Met de meegeleverde Wacom EMR stylus schrijft en tekent u op het scherm. Google Chrome heeft een beperkt aantal ingebouwde ‘Stylustools’ die u activeert via een pictogram in de statusbalk rechts onderaan. Met deze tools maakt u notities en creëert u schermafdrukken. U kan de pen ook gebruiken als laserpen tijdens presentaties. In Google Play vindt u daarnaast allerlei apps die de stylus ondersteunen, bijvoorbeeld ArtCanvas.

Ook hier is het toetsenbord verlicht, is het klikbare aanraakvlak voldoende groot en zijn de polssteunen aan weerszijden comfortabel breed. En net zoals bij de Spin 15 vertoont het 360-graden draaibare scherm een opvallende gele schijn. De accu is dezelfde als bij de grotere uitvoering, maar houdt het omwille van de hogere schermresolutie en krachtigere CPU minder lang uit: tot tien uur volgens Acer, ongeveer dertien uur volgens de CrXPRT Battery-benchmark en bijna vijf uur in de Futuremark PCMark for Android Battery Life Test. Dit is een performante, maar prijzige Chromebook.

Asus Chromebook 12 C223

Inzake gewicht en omvang bevindt de Asus Chrome 12 zich aan het andere uiterste van het Chromebook-spectrum in vergelijking met de Acer Chromebooks. Zijn gewicht blijft net onder de kilogram. Deze mini-laptop is klein genoeg om met één hand beet te nemen. Het zilverkleurige chassis oogt als metaal, maar is van kunststof vervaardigd. Niettemin voelt alles stevig aan. Het scherm is niet, zoals u op basis van de naam zou mogen vermoeden, 12 inch. Wel krijgt u een 11,6 inch scherm met vrij brede schermranden errond. De schermpixeldichtheid en dus scherpte is vergelijkbaar met die van de Acer Spin 15, maar we spreken hier uiteraard over HD Ready- en niet over Full HD-resolutie. Het scherm is niet aanraakgevoelig. Het morsbestendige, maar onverlichte toetsenbord is voldoende groot om er vlot met tien vingers op te tikken. Ook aanraakvlak (met klikfunctie) en polssteunen zijn voldoende groot. Wel is het zo dat de stereoluidsprekers van onder de polssteunen naar boven stralen: tijdens het typen bedekt u ze met uw polsen, wat het geluid dempt.

Deze Chromebook bestaat in één configuratie, met dual-core Intel Celeron van de Apollo Lake-generatie, 4GB RAM en 32GB eMMC Flash-opslagruimte, waarvan net geen 24GB vrij blijft voor eigen gebruik. De opslagruimte breidt u uit met een MicroSD-geheugenkaartje. Links en rechts vindt u telkens één USB-C poort en rechts is er nog een extra USB-A aansluiting. Externe video is mogelijk via een apart verkrijgbare USB-C adapter. Asus wijzigde niets aan de standaard grafische interface van Chrome OS.

Volgens Asus werkt u gemiddeld tien uur lang op deze laptop. Wij haalden een autonomie van ruim veertien uur in de CrXPRT Battery-test en bijna zeven uur in de Futuremark PCMark for Android Battery-test. Die gemiddelde autonomie van ruim tien uur zal dus wel kloppen. Net zoals de Chromebooks van Acer werkt die van Asus muisstil: er zit immers geen ventilator in.

Acer Chromebox CXI3 i3

Deze compacte en slanke zwartgrijze mini-desktop met duidelijk zichtbaar Chrome-logo en afgeronde zijkanten is bedoeld voor (klein)zakelijk gebruik en voor ‘digital signage’-toepassingen. U bevestigt de Chromebox aan een display met de meegeleverde VESA-bevestigingskit of zet hem ergens verticaal neer met de eveneens meegeleverde voet. De verticale voet heeft twee pinnetjes die passen in gaatjes aan de onderkant van de Chromebox. Maar gewoon horizontaal op een bureau neerpoten kan natuurlijk ook. Zorg er alleen voor dat de ventilatiegaten aan weerszijden vrij blijven. Deze Chromebox gebruikt een (compacte) externe voeding, heeft geen ingebouwde ventilator en werkt dus muisstil. Voor het toetsenbord, muis en scherm moet u uiteraard zelf zorgen. Het apparaat is ruim voorzien van poorten, zowel voor- als achteraan. Ook een gigabit-ethernetpoort is van de partij. Daarnaast gebruikt u de ingebouwde dual-channel wifi-chip om deze Chromebox aan een netwerk te koppelen.

Een scherm sluit u naar keuze aan via de volwaardige HDMI-poort of met behulp van de USB 3.1 Type C-poort. Dat kan met twee schermen tegelijk. De 3,5 mm audiopoort op de voorkant werkt tegelijk als hoofdtelefoon- en als microfoonaansluiting. Achteraan is er verder nog een veiligheidsaansluiting voor een Kensingtonslot.

Acer heeft verschillende modellen met Intel Celeron- en Core i3-, i5- of i7-processoren en diverse configuraties op het vlak van geheugen en opslagruimte. Uiterlijk zien al die modellen er identiek uit. Het hier geteste model DT.Z0REH. 001 is voorzien van een zevende-generatie dual-core Intel Core i3-7130U cpu met Intel HD Graphics 620, 8GB DDR4 SDRAM en 64GB SSD-opslagruimte, waarvan nog ruim 49GB vrij blijft voor eigen gebruik. Via een MicroSD-geheugenkaartje breidt u de opslagruimte uit.

Acer Chromebox CXI3 i7

Uiterlijk is er geen verschil tussen de zeven verschillende verkrijgbare uitvoeringen van de Acer Chromebox CXI3. De meeste modellen hebben zevende-generatie ‘Kaby Lake’ Intel-processoren, maar deze variant met typenummer DT.Z0TEH. 001 is voorzien van een achtste-generatie ‘Kaby Lake R’ Intel Core i7-8550U cpu met Intel UHD Graphics 620 en 4K-resolutie. De grafische chip heeft geen eigen VRAM en gebruikt dus het hoofdgeheugen, maar met 16GB DDR4 SDRAM heeft deze Chromebox voldoende werkgeheugen aan boord. 64GB SSD-opslagruimte, waarvan in de praktijk nog ruim 49GB vrij is, maakt het plaatje compleet.

U kan elke recente muis en toetsenbord gebruiken, ook draadloze exemplaren: Chrome OS herkent veelal dezelfde hardware als Linux. De speciale Chrome-toetsen ontbreken natuurlijk op Windows-keyboards, maar Acer heeft een optioneel mini-toetsenbord waarop die wel aanwezig zijn. Ook andere merken verkopen dergelijke Chrome-toetsenborden. U vindt er speciale Chrome-toetsen op zoals ‘Terug’ (‘Back’), ‘Vooruit’ (‘Forward’) en ‘Ververs’ (‘Refresh’), samen met sneltoetsen om een schermafdruk te maken, het huidige scherm ‘fullscreen’ te zetten, schermen te wisselen, de ‘Capslock’ in- of uit te schakelen en het scherm te projecteren. Verder zijn er toegewezen toetsen om de schermhelderheid aan te passen, het geluid te regelen en stil te zetten, een toets om een webzoekdialoog te openen en de ‘Lock’-toets waarmee u uitlogt. Op Chromebooks zijn die toetsen natuurlijk sowieso aanwezig, maar bij een Chromebox met een aangesloten Windows-toetsenbord ontbreken ze, al kan u daar alles gewoon emuleren.

Deze krachtigste uitvoering van de Chromebox CXI3 gebruikt dubbel zo veel stroom als de eveneens geteste Intel Core i3-variant. De externe voeding is daarom anderhalf keer zo groot en zwaar als die van de Core i3-uitvoering. De i7-variant presteert in de benchmarks gemiddeld een kwart beter dan de i3. Deze krachtige Chromebox is meer dan snel genoeg en heeft voldoende geheugen om er intensieve Linux- en gevirtualiseerde toepassingen op te draaien. Desnoods vervangt u de SSD zelfs door een groter exemplaar.

Conclusie

Onbekend maakt onbemind, maar dat is in het geval van Google Chrome OS wat ons betreft helemaal onterecht. Google’s besturingssysteem en het Chrome hardware-aanbod zijn intussen zo sterk geëvolueerd dat Chrome OS wel degelijk een echt alternatief is voor Mac OS en Windows. Alleen voor verstokte 3D-gamers geldt dit niet, al kan zulks snel veranderen zodra de Linux-component ook GPU- en audioversnelling ondersteunt. Voor alle andere gebruikers zijn de relatief lage prijzen, snelle starttijd, simpele interface, robuustheid en voor wat de laptops betreft grote autonomie van Chrome-apparatuur serieuze voordelen. De vijf geteste Chrome-apparaten kunnen we allemaal aanbevelen, maar ze hebben elk hun eigen doelpubliek.