Sophie Traen, Rising Tech Star of the Year 2025: ‘Ik wil vooral software bouwen die het verschil kan maken’

Sophie Traen, front end tribe lead bij AE, is onze Rising Tech Star of the Year. We spraken haar over levenspaden, dingen bouwen en waar te beginnen als je de wereld wilt veranderen.

Hoe zag uw traject in IT eruit?

Sophie Traen: Ik ben eigenlijk recht van de schoolbanken bij AE begonnen als technisch consultant. We gaan naar een klant en doen daar een project samen met die klant. We bouwen met die mensen en hun collega’s een technische oplossing. Dat is wat ik eigenlijk al zestien jaar doe. Ik heb me in die periode ook gespecialiseerd in onder andere front end engineering. Maar dat is maar een deel van mijn job. Daarnaast leid ik intern bij AE de front end tribe. Ik combineer die twee blokken.

Wat moet ik me bij zo’n front end tribe voorstellen?

Traen: Tribes zijn een afdeling, noem het een gemeenschap binnen AE, een groepje mensen die gepassioneerd zijn door hetzelfde. Daarbinnen gaan we kennis delen, coachen en opvolgen om groei te faciliteren. Ik leid de tribe voor front enders en UX-ers. Dat zijn allemaal mensen die bezig zijn met web development, mobile development, user experience, grafische interfaces en meer: het stukje waarmee gebruikers interageren. Ik zorg ervoor dat die mensen blij zijn en kunnen groeien, dat er kennis wordt gedeeld, dat ze elkaar kennen.

U schrijft zelf nog veel code. Heeft dat impact op uw manier van leiden?

Traen: Wij hebben er echt wel voor gekozen om die tribes in te delen op inhoudelijke passie. Dat wil zeggen dat mensen zich verenigen en een soort van identiteit creëren op basis van een gedeelde interesse. We proberen de mensen ook een coach te geven die inhoudelijk mee is met wat zij willen doen. Dat zijn mensen die een beetje verder zitten op het groeipad dat zij bewandelen. Zo kunnen we hen inhoudelijk maar ook op vlak van soft skills meetrekken. Dus het is absoluut nodig dat ik zelf ook op de hoogte ben van het inhoudelijke stukje om het andere deel te kunnen doen.

Aan de jury vertelde u dat u het liefst van al mooie dingen bouwt. Wat houdt dat voor u in?

Traen: Ik wil bijvoorbeeld schone software bouwen. Dat is voor mij software die echt een verschil kan maken in het leven van een gebruiker, die iemand in staat stelt om iets te doen dat hij of zij daarvoor niet kon. Het liefst dan nog met een maatschappelijk doel. Maar ik denk dat je ook zonder zo’n doel al een verschil kunt maken. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat je software bruikbaar is voor mensen met een beperking.

Was die link tussen ‘dingen bouwen’ en IT voor u snel gelegd? U had ook architect of zo kunnen worden.

Traen: Ik ben eigenlijk aan mijn studie burgerlijk ingenieur begonnen met het idee dat ik bouwkunde zou gaan studeren. Of lucht- of ruimtevaart. Ik heb ingangsexamen gedaan voor burgerlijk ingenieur-architect. Maar er hangt gewoon zoveel af van de prof en de cursus. En zoals zoveel dingen in het leven zijn het kleine toevalligheden die me op een ander pad hebben gebracht. Het was voor mij al erg vroeg zo klaar als een klontje dat ik in die STEM-richting zou gaan, maar ik wist nog niet waar ik specifiek zou terechtkomen. Het stukje IT is eigenlijk pas later gekomen tijdens mijn studies. Gewoon omdat die vakken me meer lagen dan andere.

Wat was het dat u daar specifiek in aantrok?

Traen: Wat ik tof vind aan software is dat je uit niks een applicatie maakt waar mensen mee kunnen interageren. Het is niet tastbaar, zoals bakstenen en cement, maar dat betekent ook dat alles mogelijk is. Je hebt nog altijd datzelfde creatieve proces, maar je werkt met iets virtueel. Dus the sky is the limit eigenlijk.

Wat zijn de dingen waar u op let om die software te bouwen op een manier die impact heeft?

Traen: Ik denk dat een product staat of valt met hoe gemakkelijk het is om te gebruiken. Het succes van een product hangt daar heel sterk van af. We werken daar met een heel team aan. De UX-expert doet onderzoek en ik moet het dan kunnen vertalen naar software. Maar het is ook in die vertaling dat je die details en richtlijnen meeneemt en ervoor zorgt dat de gebruikservaring zoals ze werd ontworpen ook effectief tot leven komt in de ontwikkeling. Die gebruikerservaring en toegankelijkheid zijn twee dingen waar wij als technische software-architecten echt wel impact op hebben. En dan zijn er nog een aantal andere, zoals zorgen dat het veilig is en dat het snel genoeg gaat.

De AE tribe rond user experience is vijf jaar geleden opgestart. Was dat voordien dan niet zo’n factor?

Traen: Het is echt nog niet zo lang dat UI een game changer is. Nu is er zoveel concurrentie en zijn er zoveel producten om uit te kiezen dat degene met de beste gebruikerservaring vaak ook aan het langste eind trekt. Maar we hebben nog altijd klanten die niet meteen zien hoe belangrijk het is. Zij kennen hun product door en door, maar vergeten vaak om vanuit de gebruiker naar hun eigen product te kijken.

U werkt als vrijwilliger voor Hack the Future. Wat is dat en hoe bent u daarbij terechtgekomen?

Traen: Hack the Future is een organisatie die vrijwilligers inzet om mensen met minder kansen een opleiding coderen te geven. Dat zijn dan bijvoorbeeld vluchtelingen. Ik was al een tijdje op zoek naar vrijwilligerswerk, een manier om bij te dragen aan de maatschappij, waarbij ik mijn kennis en mijn skills kan inzetten. En dan is het per ongeluk op mijn pad gekomen, dankzij een talk van een van mijn AE-collega’s, die in het buitenland is geboren. Hij heeft die opleiding bij Hack the Future gevolgd en is in België aan de slag kunnen gaan in IT. En die presentatie was voor mij een puzzelstukje dat op zijn plek viel. De organisatie laat mij toe mijn kennis en skills in te zetten om mensen met veel potentieel maar weinig kansen echt een springplank te geven.

Is coderen in tijden van AI nog een belangrijke skill?

Traen: Kunnen coderen met behulp van AI is een belangrijke skill, ja. Op dit moment is AI een grote hulp, maar je moet hem wel goed in het oog houden (lacht). Zo’n ChatGPT kan soms dingen uitkramen als het over code gaat en ik denk dat dat in andere vakgebieden niet anders is.
Wat AI wel goed doet is aanvullen, kleine stukjes code maken. Maar goed design vraagt overzicht en goede architectuurskills. Welke blokken hebben we? Hoe gaan die met elkaar interageren? Hoe zorg je ervoor dat die technologie kwalitatief is en dat de mensen er aan uit kunnen? Dat kan AI allemaal niet oplossen, daar heb je altijd mensen voor nodig. Voor het grote plaatje zeg maar.

Hoe ziet u die efforts voor diversiteit en kansen in de huidige politieke en geopolitieke wereld? Een zeer vocaal deel van de bevolking lijkt net minder diversiteit te willen.

Traen: Ik word er soms wel een beetje moedeloos van. Als je ziet hoeveel machtsmisbruik er zit in zeer veelgebruikte technologie zoals Facebook, bijvoorbeeld. Hoe die algoritmes erop gebouwd zijn om meningen te polariseren, extremer te maken. Want dat levert meer clicks en dus meer geld op. Tegelijkertijd denk ik echt dat de meeste mensen, het overgrote deel van de mensen, het goed voorhebben met de wereld. Maar er blijft wel veel onwetendheid. Hoe ga je op een juiste manier om met fake news? Weet je hoe social media je beïnvloedt? Dat soort zaken. Ik denk dat informeren en onderwijs de grote redders moeten zijn van de wereld. Het moet mensen leren om hun bronnen te checken, om niet zomaar alles te geloven.Geïnformeerde mensen maken gewoon betere beslissingen, bewustere beslissingen en zijn veel weerbaarder voor dat soort dingen. Dus ik denk dat het cruciaal is dat wij onze kinderen leren op school of via de ouders hoe ze moeten omgaan met social media en met fake news.

Hebt u rolmodellen?

Traen: Ik heb nooit een specifieke persoon willen worden, of een bepaalde positie willen bereiken. Ik denk veel harder op korte termijn. Ik heb een kompas. Ik heb mijn richting. Ik wandel in die richting en dan komen er dingen op mijn pad en sla ik eventueel een andere weg in. Mijn pad zal waarschijnlijk wel iets meer zigzaggen dat dat van iemand die weet waar ze over vijf jaar wil staan.Maar er zijn wel heel veel mensen waar ik naar op kijk, die skills hebben die ik bewonder. Bijvoorbeeld de skill om iets heel complex op een simpele manier uit te leggen. Of de skill om mensen te kunnen lezen, wat belangrijk is voor een goede coach. Maar er is niet meteen een specifieke positie of persoon waar ik naartoe werk. Ik denk ook niet dat er zoveel vrouwen doen wat ik doe.

Met deze award wordt u misschien wel een rolmodel voor een aantal mensen.

Traen: Ja, dat is oké. Als ik anderen kan helpen is dat supermooi. Ik heb er zelf eigenlijk nooit bij stilgestaan. Ik denk dat ik geluk gehad heb met de omgevingen waarin ik terecht ben gekomen: dat mijn bedje in Europa stond toen ik werd geboren, bij mijn specifieke ouders. Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat er beperkingen zaten op waar ik van zou kunnen dromen. Misschien heb ik daardoor ook nooit een rolmodel echt nodig gehad.

‘Je kunt de hele wereld niet veranderen, dus laten we beginnen bij vrouwen in IT’

U bent zelf nooit het glazen plafond tegengekomen?

Traen: Nee, ik heb nog nooit gevoeld dat er bepaalde beperkingen waren omdat ik een vrouw was of zelfs een vrouw die met technologie werkt of codeert. Niemand heeft mij ooit het idee gegeven dat dat raar is, of niet oké. En dat is een geluk voor mij, maar er zijn helaas wel mensen die daar mee worstelen. En als ik daarvoor een rolmodel kan worden, dan is dat fantastisch.

Zo’n rolmodel kan hen een soort veiligheid bieden?

Traen: Ja, ik denk dat het altijd beangstigend is om een ander pad te bewandelen dan hetgene dat iedereen bewandelt. Om iets anders te doen dan wat de meeste mensen doen. We zijn sociale dieren. Het vraagt heel veel moed om daarvan af te wijken, omdat je dan geen voorbeelden hebt en geen veiligheid. Wanneer je een nieuw pad ingaat kunnen rolmodellen een stukje houvast bieden. Je weet dat het mogelijk is en je ziet eigenlijk ook wel een beetje hoe. Het kan in die zin zeker drempelverlagend werken.

Had u zelf schrik van IT als jong meisje?

Traen: Nee, helemaal niet. Iemand is mij vergeten te zeggen dat dat eigenlijk niet standaard is. Mijn mama heeft mij als klein kind al ingelepeld dat ik ingenieur ging worden. En wat doet een ingenieur? Bruggen bouwen. Dat heb ik altijd onthouden. Ik heb nooit gemerkt dat dat niet oké zou zijn, tot ik oud genoeg was om wat breder naar de wereld te kijken en te zien dat het niet voor iedereen zo evident is.

Hoe kijkt u eigenlijk zelf naar het onevenwicht van vrouwen in de IT?

Traen: Ik denk dat diversiteit in zijn geheel, en dan heb ik het niet alleen over vrouwen in IT, maar over allerlei soorten invloeden, zoveel rijkdom kan brengen. Verschillende mensen denken op andere manieren en brengen die input binnen in een team, ook in IT. Dat gaat dan niet alleen om vrouwen maar ook om mensen uit andere achtergronden en culturen. Ik zou het echt heel tof vinden mocht er gewoon wat meer diversiteit zijn in alle sectoren. Maar je kunt de hele wereld niet veranderen, dus laten we beginnen bij vrouwen in IT. Dat is al een mooi startpunt, denk ik.

Hoe zou u dat aanpakken?

Traen: Ik denk dat het te laat is als je dat begint te promoten wanneer mensen al volwassen zijn en gaan werken. Ik was onlangs aan het spelen met mijn nichtje, en ik besefte toen hoe veel input jonge kinderen krijgen over wat gangbaar is en wat niet. Wat ok is en wat dan niet ok is. Rokjes zijn voor meisjes, dat soort dingen. Maar misschien ook dat IT voor jongens is. We moeten ons meer bewust zijn van wat we die kindjes vertellen over wat mogelijk is en zeker wat we hen vertellen over wat niet mogelijk is. Dat is de krachtigste manier om mensen te creëren die hun eigen pad durven te bewandelen en die het verschil durven te maken. En dat is geen simpel plan, want het vereist een cultuurwijziging.
Dus ik denk dat we vooral moeten kijken naar initiatieven op jonge leeftijd, zoals We Go STEM, maar ook naar bewustmaking bij ouders en leerkrachten. Het is daar dat je gevormd wordt. En het is daar dat je het zelfvertrouwen en de moed krijgt om je eigen pad te bewandelen.