Mensen aanwerven, behouden en productief laten samenwerken is op zich al niet gemakkelijk. X- en Y-chromosomen zorgen daar voor zowel figuurlijke als letterlijke spanningsvelden. Het lukt echter nog minder goed tussen de X- en Y-generaties dan tussen de X- en Y-chromosomen. Niet onbelangrijk, want in een ict-arbeidsmarkt met meer dan 14.000 openstaande vacatures, wordt de ‘war for talent’ grotendeels uitgevochten door X-generatie managers op het slagveld van de Y-generatie kandidaten. En alles wijst er op dat de X-generatie daar nu juist vaak op zijn bek gaat. De X-ers begrijpen de Y-ers niet, krijgen er geen vat op, kop noch staart aan en wijzen de Y-ers als schuldigen aan. Met beschuldigen gaat de war for talent echter niet weg, alleen het talent zelf vertrekt naar andere bestemmingen.

De X-generatie, geboren tussen 1960 en 1980, stelt zich inderdaad vaak bijzonder kritisch op tegenover de Y-generatie, de jeugd van 7 of 15 tot 27, afhankelijk van de bronnen. De Y-generatie wordt beticht van gebreken en tekortkomingen en bedacht met namen als: de G-generation van Geld en Gsm (gegroeid uit de skippies: school kids with income and purchasing power), M-generatie van Me, Myself & I, J van Joint, etc. Die jongeren wordt vooral een natuurlijke neiging tot ongehoorzaamheid verweten. Het zijn dwarsliggers en egotrippers. Je kan de Y-generation veel aanwrijven, maar niet dat het masochisten noch sadisten zijn. Ze willen de andere niet bewust schaden, maar het eigen voordeel maximaliseren. Wat ze wel zijn, is zelfbewust. Zij leren al vroeg de relatie tussen geld verdienen en geld uitgeven. Ze verwerven een zekere mate van financiële autonomie, waardoor zij ook zelfbewuster omgaan met levensbeslissingen. Zij zijn niet ongehoorzaam, zij zijn gewoon niet gehoorzaam. Het is niet dat het gegeven bevel bewust niet uitgevoerd wordt, maar veeleer dat zij zelf kiezen van wie zij ‘bevelen’ willen aanvaarden. En wat tonen studies over heel Europe over de managers van de X-generatie aan: de meest waargenomen managementstijl is een directieve, lees vrij autoritaire en controlerende stijl. Het XY conflict is dus een machtsconflict, een kreet van onmacht van de oudere generatie over het verlies van eigendom over de jongere generatie. ‘Een mens is meer het kind van zijn tijd dan van zijn ouders’, zegt een oud Chinees spreekwoord. Als binnen ict-bedrijven het de ‘ouders’ zijn die de ‘kinderen’ managen, dan is er vandaag een schaarste aan engagerend leiderschap in onze bedrijven. De directieve stijl met zijn eis voor absolute gehoorzaamheid, heeft een negatieve impact op engagement. En het eerste engagement in het professioneel leven is een arbeidscontract ondertekenen. Het XY conflict is, zoals gezegd, een machtsconflict. De illusie van de macht zit bij X, de echte macht bij Y. Ergo, enkel bedrijven die de kracht van het engagement boven de dwang van de macht plaatsen, zullen hun eigen vooruitgang dienen. QED.

Jan Mertens – Jan Mertens is headhunter en sinds 15 jaar personal coach in de ict-wereld