De ingrijpende wijzigingen die zich tussen 1983 en 2008 voltrokken in informatietechnologie, geven aan dat 25 jaar zeer lang is in deze sector. De komende 25 jaar in it zullen waarschijnlijk een nog grotere impact hebben dan de afgelopen 25 jaar!@

It brengt continu verbeteringen aan voor steeds meer diensten; naarmate de volumes stijgen, dalen de kosten. Lagere it-kosten maken nieuwe applicaties en diensten steeds rendabeler, waardoor it-volumes opnieuw stijgen en de kosten blijven dalen. Tegelijk zorgen de groeiende mogelijkheden inzake verwerking, opslag, weergavetechnologie en interfaces voor steeds meer applicaties en diensten, en dus voor nog grotere it-volumes.

Het zijn niet alleen technologische veranderingen die een impact hebben op it; marketing en veranderingen in de wetgeving kunnen een grote invloed hebben op de technologieën die we gebruiken. Toen mobiele operatoren sms’jes gingen aanbieden tussen netwerken, steeg het nut van deze dienst. (De Wet van Metcalfe stelt dat de waarde van een netwerk exponentieel toeneemt met het aantal gebruikers.)

De onophoudelijke stroom van ontwikkelingen binnen it zorgt voor goedkopere verwerkingscapaciteit, verhoogde opslag, hogere grafische vermogens en meer toegankelijke netwerken. Daardoor hebben steeds meer mensen toegang tot nieuwe applicaties en diensten. De nieuwe generatie processors bevat meerdere kernen, en we zien reeds het begin van een nieuwe fase in de Wet van Moore, die nu stelt dat het aantal kernen om de 18 maanden zal verdubbelen. Computers met miljoenen kernen beginnen eruit te zien als hersenen, en misschien zullen we er ooit hersenen mee kunnen emuleren. Door die emulatie zullen we onze eigen hersenen beter begrijpen, ontdekken hoe we sommige hersenaandoeningen kunnen bestrijden of nieuwe technologische toepassingen kunnen gebruiken om problemen op te lossen.

Nanotechnologie is geen technologie op zich maar een combinatie van fysica, chemie, enz., die bruikbaar is in de biologie (de nanotechnologische motor van de natuur zelf). Vorderingen op het vlak van biologie, chemie en nanotechnologie zullen leiden tot lagere kosten, waardoor nieuwe werkwijzen mogelijk worden en de it-industrie drastisch zal veranderen in de nabije toekomst. Nanotechnologische evoluties in brandstofcellen zorgen al voor nieuwe krachtbronnen in toekomstige apparaten. Het gevolg zijn kortere laadtijden en een langere autonomie voor die toestellen, wat een positief effect heeft op hun capaciteiten.

Een beter lichaam

Nu it-toepassingen steeds kleiner worden, zijn implantaten en verbeteringen aan het lichaam steeds realistischer. Een loper met koolstof ‘blades’ heeft al races gelopen tegen mensen van vlees en bloed, en zal hen ooit misschien verslaan. Oorimplantaten voor doven kunnen worden verbeterd zodat men later over een bovenmenselijk gehoor zal beschikken. Stel u voor dat uw partner/baas/klant een dergelijk implantaat heeft, dat de klemtoon in stemmen kan analyseren om te achterhalen of iemand tegen hen liegt. Zouden uw gesprekken met hen nog dezelfde zijn als u dat wist? Zou u overwegen om een stemrobot te laten inplanten waarmee u uw eigen stem kunt vervormen, kunt zingen als een operaster, of een leugendetector om de tuin kunt leiden? Indien niet, zou u het overwegen als uw eigen spraakorgaan werd verwijderd? Al meer dan 50 jaar wordt it gebruikt om lichamelijke functies te verbeteren (pacemakers, oorimplantaten), in hoofdzaak nog altijd om slecht functionerende menselijke vermogens te compenseren. Maar het is best mogelijk dat er, net zoals bij plastische chirurgie, een grote markt ontstaat voor lichaamsverbetering, louter om menselijke vermogens te vergroten of er nieuwe toe te voegen.

De actieve contactlens was in de jaren ’90 nog je reinste science fiction. Sindsdien hebben wetenschappers echter de ene doorbraak na de andere bereikt, en in 2008 werd de eerste actieve contactlens vervaardigd.

Nieuwe interfaces

Met elke nieuwe generatie computers hebben we telkens ook weer onze gebruikswijze aangepast. De commandolijn werd inmiddels grotendeels vervangen door muiskliks. Die zullen ooit misschien weer plaats ruimen voor bewegings- en tactiele functies, in een grafische interface waarin u zelf volledig opgaat, of met een rechtstreekse menselijke interface. Nu schermen goedkoper worden en steeds meer mogelijkheden bieden, kan informatie op heel veel en uiteenlopende nieuwe manieren en plaatsen worden weergegeven. Grotere schermen maken nieuwe werkwijzen mogelijk. Beeldt u zich in dat elk oppervlak een scherm wordt en dat een gebruiker kan beslissen of hij die oppervlakken wil delen of voor zich wil houden. Op allerlei domeinen wordt er gewerkt om dit technologisch mogelijk te maken, van actieve contactlenzen tot head-up displays en ‘augmented video’ op pda’s, mobiele telefoons, laptops, enz. Met dergelijke interfaces kunnen de iconen op uw desktop worden vervangen door realistische voorwerpen. Een gebruiker kan zijn eigen virtuele wereld inrichten met een schier eindeloze variatie aan afbeeldingen, video’s, klanken, personen en voorwerpen, en dat alles koppelen aan verschillende informatiebronnen.

IT zal ook een rol spelen in de verlenging van onze levensduur. Een continu toezicht op onze gezondheid en ons lichaam zal aangeven wanneer bepaalde behandelingen nodig zijn. In 2006 vond de eerste volledig door robots uitgevoerde operatie plaats; de robot deed al het werk, en experts uit de hele wereld keken toe. De robot had dit geleerd uit duizenden voorgaande operaties; bovendien kan hij 24 uur per dag werken, wordt hij nooit oud en is hij massaal produceerbaar. Andere technologische vorderingen zijn onder meer veelbelovende kunstmatige pancreassen, en als er geen kunstmatige organen kunnen worden gemaakt, kunnen wetenschappers nog altijd organen kweken op basis van donor- of stamcellen. Zo zullen ze steeds meer te weten komen over ons lichaam en hoe ze het kunnen genezen, waardoor we nog langer zullen leven en werken. Werknemers uit het begin van de 21ste eeuw moeten er sowieso van uitgaan dat ze tot ver in de 22de eeuw it zullen gebruiken. Doordat oudere gebruikers andere it-behoeften hebben dan jonge gebruikers, zal it aan een steeds uitgebreider gamma behoeften moeten voldoen.

De nieuwe kennismakelaars

Informatie als consumptiegoed is een interessant concept. Vandaag de dag zijn heel wat mensen informatie- of kenniswerkers, die informatie creëren, sorteren en bewerken. Wie als eerste over bepaalde informatie beschikt zal altijd een voordeel hebben, en dus wordt er heel wat computerkracht gebruikt om gegevens te controleren en te analyseren om informatie te creëren. Het eigen DNA van zoekmotoren moet informatie op relevante wijze zien te sorteren op basis van de zoektermen, en allerlei overbodige ruis waar we geen tijd voor hebben wegfilteren. Zoekmotoren zijn de moderne kennismakelaars. Deze kennismakelaars zijn zo aantrekkelijk dat bedrijven grof geld zullen betalen om te worden opgenomen naast de informatie die door de kennismakelaar werd geselecteerd als meest relevante met betrekking tot een bepaalde zoekopdracht.

Naarmate de kennismakelaars meer te weten komen over de informatie die we zoeken, passen ze ook hun rangschikking aan – wat voor de ene gebruiker nuttige informatie is, is dat niet noodzakelijk voor de andere. Heel wat waardevolle kennis komt vandaag uit informatieanalyses (informatie over de informatie). Sommige informatie evolueert in de loop van de tijd; informatie over informatie kan dynamischer zijn en daarom belangrijker. Net zoals voedsel kan informatie een productie- en vervaldatum opgeplakt krijgen, samen met een lijst van de personen die de informatie “gecontroleerd” hebben. Deze metadata zorgen voor secundaire kennisbronnen, dynamisch veranderende informatie die ook gecontroleerd en herzien moet worden. It-systemen helpen ons met een constant toezicht op de informatie. Zal informatie dus een schaars gebruiksgoed worden, bewaard in hoogbeveiligde safes waar enkel betrouwbare ‘data miners’ ze mogen raadplegen of wijzigen? En als plots blijkt dat dat DNA van een kennismakelaar een grove fout bevat, of hackers een manier vinden om de sortering/beoordeling te veranderen, blijft hun handel dan overeind?

Aanpassen en blijven aanpassen

It staat nooit stil en blijft evolueren; daardoor stelt het bestaande businessmodellen in vraag en laat het steeds nieuwe spelers toe op de markt. Zoals altijd zal dit een grote invloed hebben op ons leven, en de veranderingen zullen elkaar in een steeds sneller tempo opvolgen. De rollen van morgen zullen misschien sterk verschillen van die van vandaag, doordat talrijke jobs die we vandaag als onvervangbaar beschouwen, zullen worden vervangen door it. Het vermogen om ons aan deze veranderingen aan te passen is cruciaal voor ons overleven in deze sectoren.

De komende 60 seconden zal er meer informatie geproduceerd worden dan u kunt bevatten. Dat betekent dat ons zicht op het algemene plaatje steeds kleiner wordt. We zijn gedoemd om steeds minder te weten, en we zijn nu volledig afhankelijk van it om de gaten in onze kennis op te vullen!

De mens evolueerde gedurende tienduizenden jaren om te overleven in de natuur, maar de laatste paar eeuwen jaar hebben velen van ons de velden en fabrieken ingeruild voor kantoren. De afgelopen 50 jaar hebben we moeten worstelen met it; ondertussen is informatietechnologie geëvolueerd en begint ze de mens in te halen. Ze wordt steeds intuïtiever, past zich aan aan wat wij willen doen, in plaats van het omgekeerde: datgene wat we willen doen zo aanpassen dat it het kan doen. We naderen razendsnel het moment waarop organische stoffen en silicium samensmelten (de man-machine) en de bestaande it-grenzen zullen vervagen. Darwin wist al het volgende te zeggen over evolutie: “Het zijn niet noodzakelijk de sterkste of de meest intelligente wezens die zullen overleven, maar diegene die zich het beste kunnen aanpassen.”@

Ian Neild