De sector van de energie- en nutsbedrijven is natuurlijk al voor een stuk geïnformatiseerd, maar de toenemende uitdagingen verscherpen de behoefte aan aangepaste oplossingen. IT- en telecomfabrikanten zien hier dan ook een heel terrein aan nieuwe kansen braak liggen. En niet alleen als leverancier…

De nutsbedrijven en de elektriciteitssector in het bijzonder staan voor huizenhoge uitdagingen. Dat is het gevolg van een heleboel factoren: de vrijmaking van de markten, de globalisering, de druk van nieuwe marktspelers, de trend tot fusies en overnames, de veroudering van infrastructuur en expertise, de problematiek van de klimaatopwarming, de noodzaak om nieuwe marktkansen te identificeren en nieuwe investeringen te doen, of nog de wettelijke verplichting om transparanter te communiceren. Er wordt dus meer en meer informatietechnologie ingeschakeld, voor de modernisering van infrastructuren en processen, de harmonisatie van de toepassingen, het beheer van de operationele risico’s, het optimaliseren van het energieverbruik, het versoepelen en diversifiëren van het klanten- of leveranciersbeheer, de uitbouw van een gediversifieerde strategie, enz. Geen wonder dat leveranciers uit allerlei hoeken (softwarebedrijven, consultants, telecomoperatoren, systeemintegratoren,…) elkaar verdringen.

Een paar voorbeelden? CSC: ondersteuning bij de integratie van postfusieactiviteiten en het op elkaar afstemmen van business en IT. Atos Origin: consultancy, systeemintegratie, portaalsites, workplace management, oplossing voor clearing houses. IBM: operationele omschakeling, oplossingen voor een intelligent netwerk (meteropnames, analyse en automatisering), clearing van gegevens, beheer van mobiele teams, smart metering. .. Siemens: portaalsite voor energiebeheer, automatische metering, control centers, beheer van resources, consultancy bij de implementatie van SAP. Accenture: advies bij de reorganisatie van het business model, uitdokteren van nieuwe diensten, optimaliseren van middelen en prestaties…

De veroudering van de infrastructuur – en van het personeel – maakt bovendien de weg vrij voor outsourcing, waardoor externe spelers bijkomende kansen krijgen. Sommigen, zoals bij Accenture, vinden dat de openbare nutsbedrijven de situatie onderschat en hun vermogen om de consument te controleren overschat hebben. Met name het gebrek aan transparantie zou hen wel eens zuur kunnen opbreken ten voordele van nieuwe marktspelers.

Te veel hokjes

De it helpt elke schakel van de geliberaliseerde energieketen (productie, transmissie, distributie, verkoop aan de gebruikers) om zijn specifieke uitdagingen aan te gaan. Voorbeelden: asset management en mobile workforce management voor de distributie (om de kosten te verlagen, de marges te optimaliseren en de door de regelgevers opgelegde efficiëntiedoelstellingen beter na te leven); smart signalling voor de productie (bewaking van de bevoorrading, voorspellende modellering van het gedrag van de uitrusting op basis van wiskundige en historische modellen, correlatie van gegevens, signaleren van elke verandering, ‘afleiding’ van acties voor preventief onderhoud).

Of het nu gaat om optimalisering, modernisering of de implementatie van nieuwe processen, essentieel zijn het verzamelen en analyseren van nauwkeurige en up-to-date gegevens over de infrastructuur, uitrusting, flows, middelen, leveranciers, klanten, enz.

Een van de sleutels voor de optimalisering van de energiesector bestaat in wat Accenture de ‘boundaryless operations’ noemt: “Er bestaan soms 12 verschillende manieren om eenzelfde proces te beheren in evenveel landen, of een waaier van applicaties om enkele kernprocessen te ondersteunen, die dan nog niet eens geïntegreerd zijn”, zegt Kausar Qazilbash, specialist nutsbedrijven bij Accenture. “Dat brengt heel wat manueel werk mee. Het komt er dus op aan operationele sleutelsystemen te ontwerpen, te prototyperen en te implementeren, de activiteiten te vereenvoudigen en te automatiseren, zich te baseren op de processen om middelenregisters, taakbeheer, projectbeheer, klantencontacten, middelenbeheer, enz. te integreren Op die manier kan men nieuwe blueprints definiëren voor de toekomstige activiteiten met een optimale toewijzing van middelen en tijd. ”

Het bedrijf heeft bijvoorbeeld een High-Performance Utilities Model (HPUM) ontwikkeld. Dat is een operationeel model op basis van good practices, dat “de middelen, processen, documenten, applicaties en activiteitenschema’s van een operator in kaart brengt, evenals de manier waarop hij zijn taken plant en uitvoert, zijn klanten beheert en zijn logistieke keten organiseert. ” Op basis van wat er bestaat en van de samengestelde ‘Knowledge Repository’ levert Accenture ideeën voor verbetering, documenten en processchema’s, identificeert het de processen die geautomatiseerd moeten worden, enz.

Het HPUM model creëert een algemeen kader dat kan worden omgezet in een gedetailleerde architectuur van het type SAP EAM Solution Architecture.

Harmonisatie

Tal van spelers worden actief op nieuwe markten. Beschikken over genormaliseerde en reproduceerbare procedures en it-oplossingen heeft evidente voordelen: snelle implementatie, globaal zicht op de gegevens, identieke diensten (wat ook de professionele klanten in de diverse landen op prijs stellen). En toch, zo stelt Serge Colle, verantwoordelijk voor de sector Utilities bij Accenture België, vast: “Ook al hebben de nieuwe spelers een ontwikkelingsstrategie op Europees niveau, hun aanpak blijft erg lokaal en de integratie van de activiteiten beperkt. Dat komt omdat de liberalisering van de markt nog verre van voltooid is, we zitten nog in het stadium waarin de mogelijkheden worden afgetast. Procedures en it-oplossingen variëren nog sterk. Sommige toepassingen zijn geharmoniseerd, bijvoorbeeld rond SAP of Outlook, maar er is nog lang geen eenvormigheid in de implementatie. ” Een startfase impliceert nu eenmaal een cliënteel of een situatie die veel bescheidener is dan wat op de oorspronkelijke markt bestond. “De beslissingen zijn nog veeleer tactisch van aard.” z

Brigitte Doucet