Frederik Tibau expert Digital Innovation & Growth bij Agoria

Trek enkele pientere ontwikkelaars aan, voorzie ze van cash en computers, en vraag ze om een idee te kopiëren dat elders bewezen heeft dat het werkt. Ziedaar het concept achter Rocket Internet, de grootste Duitse kloonfabriek.

Rocket Internet baat intussen al 75 bedrijfjes uit in meer dan 50 landen. Het conglomeraat telt 25.000 werknemers en draait een omzet van meer dan drie miljard euro. Samen met Project A en Team Europe behoort de incubator van de broers Oliver (40), Marc (42) en Alexander (38) Samwer tot de categorie van de company builders, organisaties die succesvolle internetformules oppikken en dan bliksemsnel met een kloon komen. Sinds de lancering van hun eerste kopie in 1999 (een Duitse versie van eBay), hebben de Samwers al dubbelgangers van Zynga, Amazon, eHarmony, Pinterest en vele anderen in de markt gezet. En na de lancering van zo’n kopie kan de race tegen de klok beginnen. Het doel is om zo snel mogelijk marktleider te worden in een bepaalde regio, voor dat het (veelal Amerikaanse) origineel aan expansie denk.

Dat lukt vaker dan je zou denken, want in tegenstelling tot heel wat ontwikkelaars uit de Valley zetten de Duitsers zwaar in op marketing, waardoor ze snel een flinke voorsprong kunnen uitbouwen. In 2009 kwamen de broers met een kloon van de kortingssite Groupon op de proppen die zo succesvol was (CityDeal), dat het Amerikaanse origineel zich genoodzaakt zag om zijn bastaardzoon over te nemen voor meer dan 100 miljoen euro. Een ander voorbeeld komt van Zalora, een e-commerce site die kleding verkoopt in ZuidOost-Azië, een regio waar de economische groei vertraagt en het online aandeel van de modemarkt slechts 1 procent bedraagt. Grote e-commerce spelers zoals Amazon en eBay zetten er geen grote projecten op, en net daarom is Rocket Internet er wél actief. Hét grote succesverhaal van Oliver Samwer is echter de Zappos-kloon Zalando, die ook in België de online schoenenmarkt domineert en intussen 1,5 miljard euro waard is. Met Drafiti willen de Duitsers één en ander nog eens overdoen in Zuid-Amerika, en dat lijkt nog te lukken ook. Het Airbnb-duplicaat Wimdu draait dan weer minder goed, en heel wat initiatieven sterven zelfs een stille dood.

BERLIJN

De uitvalsbasis van het Samwer-imperium is de Rocket Internet-incubator in Berlijn. Rocket lanceert de bedrijfjes, trekt personeel aan en voorziet in marketing, design en management tot de starters op eigen benen kunnen staan.

“Ik hou van start-ups”, vertelde de mediaschuwe Oliver een tijdje geleden aan Business Week. Op de insinuaties dat hij van Berlijn de copycat-hoofdstad van Europa heeft gemaakt, reageerde hij gepikeerd. “Je hebt ondernemers die beter zijn in ideeën dan in uitvoering, dat klopt. Maar een brug is een brug, waar je ook bent. Interessante concepten kunnen overal aanslaan. Wat telt is niet zozeer het idee op zich, maar wel de uitvoering. Dat is waar wij het verschil maken.”

Dat laatste zou wel eens kunnen kloppen. Rocket Internet en de Samwers zijn meedogenloos op het vlak van execution, ze stellen kpi’s op voor werkelijk alles. En wanneer de managers hun vaak waanzinnige doelstellingen niet halen, weten ze zich verzekerd van een knip in hun loon en van de toorn van Oliver, die ooit in een gelekte mail naar zijn personeel schreef dat hij geen excuses aanvaardt en dat hij de meest agressieve man op het internet is. “Zakendoen is als een blitzkrieg. Ik wil sterven om te winnen en verwacht van jullie hetzelfde!”

Dat Rocket Internet zo efficiënt is, komt nochtans ook omdat er een cultuur heerst waarin veel gedeeld wordt. De verschillende bedrijfjes leren van elkaar en doen hun voordeel met de gemeenschappelijke it-infrastructuur en marketingexpertise. “Uiteindelijk willen we tot een galaxy van bedrijfjes komen met Rocket Internet als epicentrum”, aldus nog Samwer.

Opvallend is dat de drie broers geen eigenwijze techneuten aan het hoofd plaatsen van hun ondernemingen.

Wel trekt Rocket Internet klassieke consultants aan van bedrijven als McKinsey en Boston Consulting Group, voor een aantrekkelijk salaris en een deel van het vermogen. Die mensen worden na een korte opleiding meteen voor de leeuwen gegooid.

POTENTIEEL

E-commerce spelers hebben natuurlijk cash nodig om magazijnen te bouwen en een inboedel in te kopen. Op dat vlak lijkt Rocket Internet het meer dan behoorlijk te doen. In 2012 kon het bedrijf een miljard euro ophalen bij investeerders als JP Morgen, DST Global en de Zweden van Kinnevik. En recentelijk was Zalora in zijn eentje zelfs goed voor 184 miljoen euro, wat opmerkelijk is voor een winkel die nog geen winst maakt. Investeerders beseffen blijkbaar dat er nog heel wat mogelijkheden zijn in Zuid-Oost Azië, Afrika en Latijns-Amerika.

In de ontwikkelde landen wordt het potentieel voor Rocket Internet dan ook stilaan kleiner, want intussen zijn ook de Amerikanen gaan beseffen dat ze korter op de bal moeten spelen en sneller internationaal moeten gaan, waardoor de manoeuvreerruimte voor de Duitse kloonfabrieken kleiner wordt. Analisten stellen zich dan ook de vraag of het model van Rocket Internet interessant zal blijven, en of de bedrijfjes wel voldoende talent zullen kunnen blijven aantrekken. De oprichters van Project A hielden het in 2011 voor bekeken omdat ze terug iets spannends wilden gaan doen. En in maart van vorig jaar stampten de gebroeders Samwer een durfkapitaalfonds uit de grond (ter waarde van 150 miljoen euro) om te kunnen investeren in niet-Rocket Internet gerelateerde initiatieven.

Voor velen zal de toekomst van Rocket Internet dan ook vooral afhangen van Oliver Samwer zelf, ‘der absolute Maschine’ die zijn collega’s dag en nacht lastigvalt omdat hij zo weinig slaap nodig heeft. Als zijn motor straks gaat sputteren, zou de raket uit Duitsland wel eens snel terug op aarde kunnen belanden.

Frederik Tibau

“Zakendoen is als een blitzkrieg. Ik wil sterven om te winnen en verwacht van jullie hetzelfde!”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content