Zal blockchain de hele economie op zijn kop zetten?

Er zijn weinig technologieën waar bedrijven, organisaties en overheden – al dan niet achter de schermen – meer onderzoek naar voeren dan blockchain. Voor iedereen die het beschouwt als ‘the next big thing’, zien evenveel anderen het als ‘the next big hype’.

Klara Paardenkooper, ketenregisseur rond blockchain bij de Hogeschool Rotterdam: Eens

Klara Paardenkooper is ketenregisseur rond blockchain bij de Hogeschool Rotterdam. Ze roemt de haast grenzeloze toepassingsgebieden van de technologie, maar vindt de omschrijving ervan veelal te complex. Ze noemt het kortweg een gedistribueerde database, gedecentraliseerd opgeslagen. De Franse computerwetenschapper Jean-Paul Delahaye vergeleek blockchain eerder al met een enorm schrift dat alle gebruikers kunnen lezen en waarbij ze zelf bepalen wie er nieuwe tekstregels mag toevoegen. Ieder geschreven woord is onuitwisbaar.

Blockchain maakt volgens Paardenkooper de rol van veel klassieke intermediairs overbodig. “Veel meer werknemers dan u zou vermoeden, fungeren als tussenpersoon. Blockchain zet onder meer de bestaansreden van vastgoedmakelaars, notarissen, banken en advocaten onder druk”, luidt het. “We kunnen ons zelfs afvragen of nationale overheden wel de beste partij vormen om bepaalde transacties te stroomlijnen.” Wel hekelt ze de spontane associatie met de bitcoin. “Dat is een voorbeeld van een openbare blockchain. Met smart contracts of gesloten blockchains verkrijgen alleen deelnemende partijen toegang.”

Waar komt die blockchain dan terecht? Klara Paardenkooper analyseerde met haar studenten 52 use cases. Daarvan situeerden de meeste projecten zich binnen de transportwereld, gevolgd door de financiële branche en de voedingsindustrie. De meest bekende toepassingen vinden we in de supermarkt. Zo kan een klant van Albert Heijn via een QR-code op de verpakking aflezen welke route zijn fles sinaasappelsap heeft afgelegd tot in de winkel. Die route ligt vast in een blockchain.

Onderzoeks- en consultancybureau Gartner: Oneens

Hoewel veel experts blockchain een veelbelovende toekomst toedichten, ontgroeien veel experimenten het stadium van een use case niet. Dat is Gartner niet ontgaan. De onderzoeksinstantie waarschuwde enkele maanden geleden voor blockchainvermoeidheid. Ze baseerde zich op een wereldwijde rondvraag in bedrijfsmiddens. Dat projecten finaal niet live gaan, was volgens de respondenten toe te schrijven aan een gebrekkige maturiteit van de technologie, het uitblijven van standaarden, een te ambitieuze focus en misverstanden over hoe blockchain de toeleveranciers van dienst kan zijn. Het rapport benoemt als bijkomende handicap het feit dat de technologie bedrijven verplicht om samen te werken.

Gartner raadt bedrijven aan om waakzaam te blijven en de technologie niet in allerijl te implementeren. “De focus moet nu liggen op proof-of-concept, op experiment met een beperkte scope. Daar kunnen de gebruikers lessen uit trekken.”