Via een handige deal met IBM wist Bill Gates Microsoft in het centrum te wringen van het nieuwe ‘desktopparadigma’, dat begin de jaren tachtig van de vorige eeuw opkwam. Van daaruit veroverde het bedrijf vervolgens de markt voor productiviteitssoftware voor kantoorwerkers en werd het ook een geduchte speler op de markt voor serversoftware.
Er waren ook in het oog springende missers. Microsoft miste bijna de boot bij de opkomst van het internet, en wat mobiele apparatuur betreft, sloeg het de bal mis door te lang in te zetten op de destijds niet echt energiezuinige Intel-processors.
Dat stelt Microsoft op zijn veertigste verjaardag voor een forse uitdaging. De opkomst van de cloud en de groeiende populariteit van afrekenmodellen voor software naar rato van gebruik – waarbij klanten niet langer vooraf afrekenen – maken de situatie er niet eenvoudiger op. Maar Microsoft heeft al eerder voor hete vuren gestaan.
Bron: Automatiseringgids
Bill Gates en Paul Allen richtten Microsoft in april 1975 op. Het bedrijf specialiseerde zich in interpreters voor de programmeertaal Basic, bedoeld voor wat toen nog hobbycomputers heetten. Dat werd goed verkocht. In 1978 had Microsoft een omzet van 1 miljoen dollar. Maar toonaangevend was het bedrijf nog niet.
1981 staat te boek als de doorbraak van Microsoft. Voor de hand liggende partners durfden het niet aan om een besturingssysteem voor de nieuwe IBM PC te leveren of vroegen te veel geld. Gates had niets, maar durfde het wel aan. Hij kocht 86-Dos en ontwikkelde daaruit PC-Dos. Microsoft mocht een eigen versie verkopen als MS-Dos.
1985: na twee jaar ontwikkelen, komt Microsoft met een grafische interface. Die was niet zo mooi als die van Apples Macintosh uit 1984 – de vensters konden niet schuiven of overlappen -, maar dit grafisch te bedienen besturingssysteem introduceerde wel de naam die Microsoft nu al 30 jaar hanteert: Windows.
1986 werd een belangrijk jaar voor Microsoft. Het bedrijf verhuisde naar een gebouw in Redmond dat eerder van Nintendo was. Anno 2015 heeft Microsoft in Redmond 750.000 vierkante meter in gebruik. En het bedrijf ging naar de beurs, voor 21 dollar per aandeel. De omzet lag rond de 140 miljoen dollar.
Nog in 1986 raakte Microsoft in conflict met Apple. De licentie op een aantal Apple-technieken in Windows 1.0 gold niet voor Windows 2.0, en daarom maakte Microsoft in die versie inbreuk op Apples intellectueel eigendom, vond Steve Jobs. Na 6 jaar procederen, kreeg Jobs van de rechter ongelijk.
In 1990 werd Office geboren. Microsoft had het de concurrerende producenten van tekstverwerkers en spreadsheets al knap lastig gemaakt door de overgang naar een grafische interface. Met de bundeling en onderlinge afstemming van de pakketten werd Office de standaard in zakelijke omgevingen.
Met Windows 95 neemt Microsoft feitelijk afscheid van MS-Dos, hoewel bepaalde onderdelen voortleefden. Maar beperkingen zoals een geheugenruimte van 640 kilobyte behoorden tot het verleden. Windows 95 vereiste wel de overstap op nieuwere processoren en dus pc’s. Maar belangrijker nog was de introductie van Internet Explorer. Microsoft had het internet onderschat, en zag de browsermarkt weglopen naar Netscape, dat 50 dollar kostte. Gates sommeerde zijn bedrijf een inhaalslag te maken. De gratis Internet Explorer moest – en zou ook al snel – die concurrent van het toneel jagen.
2000 werd een memorabel jaar: Bill Gates gaf de dagelijkse leiding in handen van de energieke, explosieve maar ook enthousiasmerende Steve Ballmer, die het zakelijk succes van Microsoft fors zou uitbouwen.
Rechter Thomas Penfield Jackson gelastte de opdeling van Microsoft af in een langlopende antitrust-zaak waarbij een belangrijke rol was weggelegd voor het gratis verspreiden van Internet Explorer. Het vonnis hield geen stand. Uiteindelijk bleef de schade voor Microsoft beperkt, in de VS althans. Het werd slechts veroordeeld tot het vrijgeven van application programming interfaces aan derden.
Maar in Europa wordt Microsoft wel veroordeeld voor concurrentievervalsing. Neelie Kroes deelt in haar functie als Eurocommissaris mededinging in 2004 de eerste boete uit, van 497 miljoen euro. In de loop der jaren loopt dat door fouten en dwarsliggerij bij Microsoft op tot 2,2 miljard euro.
In 2001 lanceert Microsoft Windows XP. Die versie bevalt zo goed – zeker nadat Microsoft na een aantal incidenten op initiatief van Bill Gates de beveiliging aanscherpt – dat organisaties en consumenten er maar node afscheid van nemen. Zelfs in 2014 was niet iedereen klaar voor een modernere versie.
Dat Microsoft in deze eeuw tot twee keer toe een Windows-versie lanceert die niet in de smaak valt, helpt ook al niet om aan te zetten tot overstappen. In 2007 negeert iedereen die dat kan het met veel vertraging uitgebrachte, functioneel weinig overtuigende Windows Vista.
En in 2012 treft Windows 8 hetzelfde lot. De sterk op aanraakschermen georiënteerde interface – zonder Start-menu – kan gebruikers nauwelijks bekoren. Wie moet migreren van Windows XP of Windows Vista, kiest daarom ook na publicatie van versie 8 meestal voor het traditionelere Windows 7 uit 2009.
Op de servermarkt lopen de zaken veel voorspoediger voor Microsoft. In 2005 spenderen organisaties – mede dankzij de populariteit van de 2003-versie – voor het eerst meer aan servers met Windows Server dan aan servers met Unix. In aantallen was Windows, nog in de NT-versie, Unix al eind vorige eeuw voorbij dankzij de alomtegenwoordige file- en printservers.
En dan zijn er natuurlijk nog de tools en systeemsoftware, waar Microsoft een belangrijke rol in is gaan spelen. Wereldwijd werken miljoenen IT’ers dagelijks met bovenstaande en/of andere tools van Microsofts makelij. Daarnaast verkoopt Microsoft ook ERP-software zoals Dynamics AX en NAV, spelcomputers, toetsenborden en meer.
Er zijn ook markten waar Microsoft weinig inbreng heeft. Maar daar legt het bedrijf zich niet zomaar bij neer. In 2009 gaat het de confrontatie aan met zoekmachinegigant Google, middels de introductie van de eigen zoekmachine Bing.
En in 2011 durft Microsoft – ondanks het mogelijk negatieve effect op licentie-inkomsten – de stap te maken naar online versies van zijn populaire Office-pakket. Behalve de tijdgeest speelt bij deze beslissing ook Google een rol, dat met zijn Apps for Work onder Microsofts duiven begint te schieten.
Een terrein waar Microsoft ondanks verwoede pogingen weinig inbreng in heeft, is dat van mobiele apparatuur. In 2013 neemt het Nokia over, in een ultieme poging Windows ook op de smartphone een besturingssysteem van belang te maken. Vooralsnog zonder groot succes.
De mislukkingen worden met name aan Ballmer toegeschreven. In 2014 volgt na lang zoeken Satya Nadella hem op. Er gaat meteen merkbaar een andere wind waaien door Microsoft. Bill Gates en Steve Ballmer had je bijvoorbeeld nooit levend voor deze nota bene door Nadella zelf bestelde achtergrond gezien.
2015 moet het jaar worden waarin Microsoft alle Windows-perikelen achter zich laat. Windows 10 brengt het Startmenu terug en biedt ontwikkelaars één platform voor desktops, tablets en smartphones. Microsoft, hier in de persoon van Joe Belfiore, heeft hoge verwachtingen gewekt. Wordt vervolgd, dus.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier