De meeste Belgen (58%) zijn er van overtuigd dat buitenlandse mogendheden vroeg of laat de Belgische publieke opinie via sociale media zullen bespelen. Dat blijkt uit een onderzoek van Unisys.
Zo’n 70 procent van de Belgen heeft schrik voor fake news en haatpraat. Twee op de drie denkt dat ze ook een impact zullen hebben op de verkiezingsresultaten. Dat bleek donderdag nog uit een ondervraging van Kantar TNS, het onderzoeksbureau achter de CIM-cijfers, bij 5.000 Belgen. Een ander onderzoek van Unisys onder 1.001 Belgen bevestigt dat de gemiddelde Belg wel degelijk beïnvloeding vreest, specifiek door sociale media én door buitenlandse mogendheden. De meeste Belgen (58%) geven aan dat ze overtuigd zijn dat buitenlandse mogendheden vroeg of laat de Belgische publieke opinie via sociale media zullen bespelen. Bijna de helft van deze groep gelooft zelfs dat dit nu al het geval is.
Bewustzijn groeit
“De Belg is zich zeker bewust over de directe en indirecte invloed die sociale media kunnen spelen. De recente geschiedenis en de fake news campagnes bij buitenlandse verkiezingen zijn een rechtstreekse reden voor die vrees. Voorbeelden genoeg hoe gemakkelijk de opinie te bespelen is via sociale media. De voorbeelden rond internettrollen, zoals recent ook nog in ons land, maken dat het bewustzijn groeit”, zegt Rudolf de Schipper, senior project manager bij Unisys.
Het onderzoek van Kantar TNS toont aan dat het vertrouwen in de traditionele media opvallend groter blijft dan in de sociale media met scores rond of boven de 8 op 10. Facebook en Twitter bengelen helemaal onderaan met respectievelijk 6,3 en 6,1 op 10.
Rudolf de Schipper wijst daarbij toch op het gevaar van de filterbubbel waarin Facebookgebruikers verkeren zonder het te beseffen. “Quasi niemand gaat alternatieve meningen dan de eigen opinie opzoeken op een platform als Facebook. En zo krijg je ook alleen maar steeds dezelfde meningen en opinies voorgeschoteld. Zonder dat je het beseft wordt op die manier je eigen mening alleen maar versterkt”, zegt de Schipper. Facebook doet volgens hem ook zeker niet genoeg om die ‘clustering’ tegen te gaan. “Oké, ze hebben pakweg 20 fact checkers aangenomen. Maar met een miljard Facebookgebruikers moet je niet gaan dromen dat het probleem nu ineens opgelost is.”
Tegen Data News zei Facebook pas nog dat er in ons land, specifiek op lokaal vlak, nog géén factchecking gebeurt. “Al wordt daar wel werk van gemaakt”, aldus Sean Evins van Facebook.
Weinig vrees voor directe beïnvloeding van resultaten
Ondanks de heisa van de afgelopen dagen rond USB-sticks en vermeende kwetsbaarheden in de gebruikte verkiezingssoftware is de Schipper er wel gerust in dat de eigenlijke verkiezingsresultaten niet gemanipuleerd zullen worden. “Zolang er geen internetverbinding nodig is voor de verwerking van de resultaten, is manipulatie weinig waarschijnlijk. Verkiezingen vooraf beïnvloeden is veel eenvoudiger dan te proberen om de resultaten te veranderen op de dag zelf”, klinkt het. Uit het onderzoek van Unisys blijkt tot slot trouwens dat de Belg niet zit te wachten op een online stemsysteem. Bijna de helft (45%) van de ondervraagde Belgen gaat er van uit dat online stemsystemen onder vuur zullen liggen van buitenlandse mogendheden. De kans dat het online systeem gehackt wordt is volgens de gemiddelde Belg veel te groot.
Anderen worden beïnvloed, niet ikzelf
Het onderzoek van Unisys toont dat Belgen wel sterk verdeeld zijn over de vraag of beïnvloeding door sociale media ook echt hun opinie kan beïnvloeden. Slechts 38% van de respondenten meent dat sociale media behoorlijk tot veel invloed hebben op hun opinie. 54% is er daarentegen van overtuigd dat die invloed klein of onbestaande is. Oftewel: het zijn de anderen die beïnvloed worden, niet ikzelf.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier