Grondwettelijk Hof: geen voordelige auteursrechten meer voor IT’ers

Zeven IT-bedrijven en een zeventigtal softwareontwikkelaars trokken naar het Grondwettelijk Hof om de hervorming van auteursrechten aan te klagen, maar de rechters noemen de uitsluiting van softwareontwikkelaars uit het fiscaal gunstregime voor auteursrechten verantwoord.

De hervorming van het fiscaal regime voor auteursrechten maakt deel uit van de fiscale plannen van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Die nieuwe wetgeving legt onder meer bijkomende voorwaarden op voor de toepassing van het voordelige belastingregime voor auteursrechten. Daardoor komt niet langer elke overdracht of licentie van auteursrechten in aanmerking voor een belastingvoordeel.

In juli vorig jaar trokken zeven IT-bedrijven en een zeventigtal softwareontwikkelaars tegen de hervorming naar het Grondwettelijk Hof. Daarbij stelden ze niet de wet ter discussie, maar wel de interpretatie die Van Peteghem eraan gaf. Eind 2022 verkondigde hij namelijk in de Kamer dat de nieuwe wet een strikter toepassingsgebied kent, hoewel daar – op basis van de wettekst – vragen bij te stellen zijn.

Gelijkheidsbeginsel

De IT-bedrijven en softwareontwikkelaars vroegen het Grondwettelijk Hof expliciet om zich over die interpretatie uit te spreken. ‘Volgens het Hof is het uitsluiten van computerprogramma’s van de fiscale gunstregeling verantwoord’, stellen Kimberley De Plucker en Vincent Vercauteren, fiscaal advocaten bij Tiberghien en gespecialiseerd in de materie.

Volgens de IT-spelers vormt de uitsluiting een schending van het gelijkheidsbeginsel, maar die claim wijst het Hof nu af. ‘Het gunstregime is er, volgens de wetgever, ooit gekomen voor sectoren die onderhevig zijn aan wisselvallige risico’s’, zegt De Plucker. Denk aan auteurs of componisten. ‘In de motivering stelt het Hof nu dat de ontwikkeling van computerprogramma’s in het kader van stabiele economische relaties past en dat de IT-sector dus niet onderhevig is aan die wisselvallige risico’s.’

Donkere wolken

Met het gunstregime worden inkomsten uit auteursrechten aan een gunsttarief van 15 procent roerende voorheffing onderworpen met ruime (forfaitaire) kostenaftrek en zijn ze ook van RSZ-bijdragen vrijgesteld.

Omwille van het fiscale gunstregime zijn auteursrechten binnen de IT-sector net een geliefkoosd middel om softwareontwikkelaars te vergoeden en voor heel wat werknemers is het een belangrijke voorwaarde in de loononderhandelingen. ‘Softwarebedrijven zijn quasi verplicht geweest om hun werknemers deels in auteursrechtelijke vergoedingen te betalen in het kader van de war for talent’, stelt De Plucker.

Door de uitsluiting van softwareontwikkelaars komt ook de concurrentiepositie van België op de helling te staan, meent ze. ‘Heel wat buitenlandse bedrijven begrepen aanvankelijk het belang van die auteursrechten niet en waren nadien ook niet opgezet met de commotie en rechtsonzekerheid door de fiscale hervormingsplannen.’ Bovendien ontstond er ook een concurrentiestrijd tussen bedrijven die ervoor kozen om het fiscale gunstregime te blijven toepassen en zij die het afvoerden in hun loonpakketten.

Toenemend belang van rulings

Het fiscale gunstregime heeft jarenlang stand gehouden, mee dankzij de vele rulings die bedrijven, niet in het minst in de IT-sector, afsloten met de fiscus. Vercauteren: ‘Sinds enkele jaren zien we meer controle op het gebruik van het gunstregime. Volgens de interpretatie dat software niet onder de nieuwe wetgeving valt, komen de rulings voor softwareontwikkelaars te vervallen. Een zure uitkomst, aangezien de rulings een looptijd van vijf jaar hadden en bedrijven hun rechtszekerheid nu dus kwijt zijn.’

Door de hervorming van het gunstregime neemt het belang van rulings voor bedrijven toe. ‘Wie een ruling heeft die werd goedgekeurd door de rulingcommissie, zit in principe safe. Maar die commissie zal wel strengere voorwaarden hanteren en meer rulings weigeren, ook al legt een bedrijf nu hetzelfde voorstel neer dat de commissie enkele jaren geleden nog goedkeurde.’

Toch blijft het gunstregime bestaan

‘Op de principes en techniciteit van het arrest valt zoals verwacht weinig aan te merken’, zegt Maxime Vermeesch, partner bij Alongsight Legal en één van de advocaten die de zaak bij het Grondwettelijk Hof aanspande. ‘Maar toch doet de uitspraak de wenkbrauwen fronsen. Met name wanneer het Hof stelt dat het regime berust op het vermoeden van onregelmatige en wisselvallige inkomsten en dat ze ervan uitgaat dat de uitsluiting van computerprogramma’s geen onevenredige gevolgen zou hebben voor de ontwikkelaars.’

‘Hoewel bepaalde deliverables van ontwikkelaars strikt juridisch geen computerprogramma’s zijn, valt toch te verwachten dat de fiscale administratie ervan zal uitgaan dat ontwikkelaars over het algemeen niet meer in aanmerking komen voor het gunstregime’, zegt Vermeesch. ‘We raden softwareontwikkelaars dan ook aan om het regime vanaf 1 januari 2024 niet meer toe te passen.’

Teleurstellend arrest

Extra pijnlijk voor de IT-sector is dat andere beroepen buiten schot blijven. ‘Beroepsgroepen die op het vlak van de regelmaat van inkomsten op gelijke hoogte staan met ontwikkelaars, zoals marketeers en journalisten, kunnen nog altijd van het gunstregime gebruik maken. Daarnaast hebben de ontwikkelaars nu geen duidelijkheid meer over de fiscale kwalificatie van hun inkomsten. En die duidelijkheid was net de echte doelstelling van het fiscaal regime van 2008. Kortom, een bijzonder teleurstellend arrest’, besluit Vermeesch.