CoderDojo leert kinderen gratis programmeren: ‘Het is te belangrijk om aan de nerds over te laten’

“Above all: Be cool” luidt het motto van CoderDojo. Die ene zin is een goede samenvatting voor het initiatief dat in 2011 in Ierland ontstond. De non-profitorganisatie slaagde erin om op enkele jaren tijd uit te groeien tot een internationaal fenomeen, dankzij haar vernieuwen­de formule. Bij CoderDojo kunnen kinderen namelijk gratis terecht om te leren coderen.

“We zijn geen wereldvreemde nerds die in een hoekje zitten te programmeren”, aldus Katrien Behiels, lead coach bij Coder­Dojo Belgium. Zo zijn alle vooroordelen meteen van de baan. Waar coderen vroeger synoniem stond voor nerds en ‘oncool’, heeft het vandaag een hele nieuwe connotatie gekregen. Mede dankzij CoderDojo. “Een CoderDojo is gezellig en plezant, er hangt hier een vibe, daarom marcheert het allemaal zo goed.” Enkele meisjes lopen rond met een koekje in de ene hand en hun laptop in de andere, terwijl in een andere ruimte rijen jongens met koptelefoons over hun oren druk aan het tokkelen zijn. Het vooral zélf doen, dat is een Dojo.

Niet schools, wel speels

Eén zaterdagvoormiddag per maand worden in meerdere ste­den en dorpen de zogenaamde Dojo’s georganiseerd. Wegens interesse openen vele bedrijven hun deuren speciaal voor de leergierige kinderen. Zo vinden er maandelijks Dojo’s plaats in het Mechelse Technopolis alsook in Digipolis te Antwer­pen. Dankzij de hulp van vrijwillige coaches en enkele gulle laptopsponsors, kan alles compleet kosteloos plaatsvinden.

Daarmee is het de gratis tegenhanger van Codefever, waar 240 euro voor tien lessen neergeteld moet worden. Een maand geleden ontstond er ophef over de twee initiatieven, omdat Vlaams minister van Innovatie Philippe Muyters bijna 2 miljoen euro subsidie uitkeerde aan het betaalde initiatief. CoderDojo moet het zonder die extra overheidssteun doen.

Het doel van de twee is desondanks gelijk: kinderen op een laagdrempelige en niet-schoolse manier in contact brengen met technologie. “We leven alle­maal gekluisterd aan onze toestellen”, legt Behiels uit. “Alles is gelinkt aan technologie, het kruipt letterlijk tot op ons li­chaam, dus het is heel belangrijk dat kinderen op een speelse manier basic skills meekrijgen.”

Het lijkt haast een onmogelijke opdracht om jonge kinderen van zeven tot en met zeventien jaar twee en een half uur lang te motiveren om gefocust bezig te zijn, en toch slagen de coa­ches erin. “We letten erop dat we de kinderen stimuleren, we geven hen challenges en zorgen ervoor dat ze vooruitgaan in het traject”, aldus Behiels. “Maar het is niet schools: we wer­ken niet met diploma’s en uitreikingen, wel met armbandjes. Zo krijg je een armbandje als je iemand helpt, als je een pre­sentatie geeft, als je iets heel complex maakt et cetera. Dat motiveert hen wel.”

Logica en creativiteit

Tijdens de Dojo’s worden er verschillende ruimtes opgezet zodat de kinderen op basis van interesse kunnen kiezen. Be­hiels: “Er is geen curriculum dat afgewerkt moet worden. Ze kunnen robots bouwen, minecraften, websites maken.” Ook wordt er gewerkt met Scratch, een programmeertaal die speci­aal ontwikkeld werd voor kinderen. Aan de hand van gekleur­de blokjes kunnen ze snel aan de slag.

Tina (12) en haar zusje Ella (8) zijn intussen ervaren Scrat­chers. Beiden komen ze al bijna twee jaar met plezier naar de maandelijkse workshops. “Het leukste is het mooie eindresul­taat”, vertelt Tina. Ze blinkt van trots terwijl ze haar huidige project, dat ze samen met haar zusje helemaal zelf codeerde en tekende, openklikt. “Mijn vrienden zijn onder de indruk en vragen waar ze het kunnen vinden. Dat is heel leuk want we werken hier al sinds januari keihard aan en zijn er echt trots op.”

Behiels kijkt glimlachend mee over haar schouder. “De artis­tieke ontwikkeling komt hier ook aan bod, hé”, zegt ze, ter­wijl ze naar Tina’s scherm wijst. “Het is niet onze bedoeling om er kleine programmeurs van te maken, gewoon om hen in contact te brengen met logica en creativiteit. Komen ze terug? Heel goed. Willen ze iets anders doen? Ook goed. Het leven bestaat uit verschillende zaken.”

Basisrecht

Iets verderop zitten negenjarige Merel en broer Wolf (12) in­tens naar hun schermen te kijken. Even lijkt het alsof er twee ervaren softwareontwikkelaars hun lichamen hebben overge­nomen. Al is dat ook min of meer zo. Hun papa, Diederik Krols, zit zelf in de IT-sector en botste zo op het principe van de CoderDojo’s. “Ik wil hen het idee geven dat ze con­trole hebben over een computer”, legt hij uit. “Dat ze dat ding kunnen laten doen wat ze willen. Op school wordt dat niet meegegeven, dat zou wel moeten.”

Krols liegt niet. De huidige standaard computerles op school beperkt zich vaak tot Word en Excel, waardoor de misvatting ontstaat dat ‘een stap verder’ enkel voor wetenschappelijke richtingen toepasselijk is. “Dat is de grote mythe”, aldus Be­hiels. “Programmeren is nochtans echt niet moeilijk, zelfs ik met mijn twee linkerhanden kan het, en ik heb geen techno­logische achtergrond. De talen waarmee vandaag geprogram­meerd wordt, zijn echt logisch.”

Martine Tempels, Senior Vice President van Telenet Business en oprichtster van CoderDojo Belgium, schrijft op Knack.be: “Digitale vaardigheden zijn een basisrecht van de 21ste eeuw.” Ze heeft overschot van gelijk, volgens Behiels. “Technologie is overal, het is te belangrijk om aan de nerds over te laten. Iedereen moet het gevoel hebben dat hij het kan, dan sta je bewuster in de wereld waarin we leven.”

Een Dojo is traditioneel gezien een zaal waarin Japanse zelf­verdedigingskunsten of vechtsporten beoefend worden, al staat het voor CoderDojo eerder gelijk aan ‘een plaats waar men de weg leert’. Coderen is dan misschien geen sport, maar het is zeker wel een verdediging naar de toekomst toe. Zon­der geweld maar met veel logica, creativiteit en gezelligheid. Want above all: It’s cool.