De overheid steelt ICT-talent

In Vlaanderen zouden de zowat 70.000 professionals in de ICT-sector samen goed zijn voor een jaaromzet van om en bij de 12 miljard euro. Als we de cijfers landelijk bekijken, dan zouden ruim 140.000 ICT’ers instaan voor ongeveer 4% van de totale omzet in de Europese ICT-wereld. De Belgische ICT-sector zou – ondanks de moeilijke tijden – dit jaar met 5% groeien. Het moge duidelijk zijn: de ICT-wereld is één van de belangrijkste pijlers van potentiële groei voor onze economie.

In Vlaanderen zouden de zowat 70.000 professionals in de ICT-sector samen goed zijn voor een jaaromzet van om en bij de 12 miljard euro. Als we de cijfers landelijk bekijken, dan zouden ruim 140.000 ICT’ers instaan voor ongeveer 4% van de totale omzet in de Europese ICT-wereld. De Belgische ICT-sector zou – ondanks de moeilijke tijden – dit jaar met 5% groeien. Het moge duidelijk zijn: de ICT-wereld is één van de belangrijkste pijlers van potentiële groei voor onze economie.

Echter, onze sector zit met een structureel en aanslepend probleem. De strijd om goed opgeleide ICT-professionals blijft – ook in deze zogenaamde crisistijden – een dagelijkse veldslag waarin niemand het pleit lijkt te kunnen winnen. Terwijl grotere ondernemingen het tekort aan menselijk kapitaal compenseren via nearshoring, offshoring of outsourcing, blijven bij kleinere ondernemingen beloftevolle projecten noodgedwongen sudderen tot dat er een goede kok gevonden wordt. Het verbaasde mij dan ook nauwelijks dat België tussen 2009 en 2011 drie plaatsen zakte op de wereldranglijst in competitiviteit van haar IT-industrie ( http://gloablindex11.bsa.org ).

De redding is nabij Vermits we voorlopig nog geen goede arbeidskrachten kunnen klonen, trachten onze overheden bij te springen. Steunmaatregelen, opleidingen, investeringstrajecten, … goed bedoeld, maar vooral erg duur en compleet naast de kwestie: steunmaatregelen voor onbemande projecten zijn ofwel zinloos, ofwel erg lucratief voor de landen waar we de steunbudgetten noodgedwongen naartoe moeten versluizen. Neen dus, het gaat om mensen. Geef ons kwalitatief personeel en dan financiert de ICT-sector zichzelf wel. En de overheid.

Maar we zijn er nog lang niet. Want tot overmaat van ramp zijn deze overheden zélf in belangrijke mate de oorzaak van het tekort aan goede ICT’ers op de markt. De Federale Overheid alleen al heeft 4.500 IT’ers in dienst, en is daarmee een van de belangrijkste werkgevers voor geschoold ICT-personeel. Een werkgever bovendien die op alle vlakken de registers opentrekt om ‘goed volk’ aan te trekken: een eigen instituut voor de selectie van IT-personeel, multimediale campagnes, selectie- en communicatiebudgetten waar het gemiddelde ICT bedrijf enkel kan van dromen, … de lijst is lang en de kosten hoog.

Ongelijke strijd Onze overheid gaat daarmee regelrecht de concurrentiestrijd aan met haar eigen economie. Een ongelijke strijd bovendien. Want niet alleen blijkt het startersloon bij de overheid beduidend hoger dan in de privé (bron: Vacature), maar bovendien krijgen overheidswerkers een verlonings- en voordelenpakket waar zelfs grote internationale concerns vaak voor moeten passen (functioneringstoelagen tot 15% van het bruto jaarsalaris, gratis woon-werkverkeer met het openbaar vervoer en fietsvergoeding, maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering (met gunsttarieven voor familieleden), een begrafenisvergoeding, bij thuiswerk: internetaansluiting en internetabonnement, omniumverzekering van het eigen voertuig bij dienstverplaatsingen, voordelige kinderopvang tijdens vakantieperiodes, kortingen voor pretparken en culturele evenementen, sinterklaascadeaus voor de kinderen, financiële bijstand, psychosociale hulp, juridische hulp, medische check-up voor 45-plussers, gratis griepvaccinatie, tussenkomst voor brilglazen en -monturen, minimaal 35 dagen vakantie, volledige doorbetaling van loon tijdens ziekte (statutairen), mogelijkheid tot telewerken, ruime mogelijkheden tot bijscholing, vorming, …). Hier kan een gemiddeld ICT-bedrijfje echt niet meer tegenop.

Voor alle duidelijkheid: géén afgunst ten aanzien van de overheidswerkers, ik gun het hen van harte. Het gaat mij niet om hen, maar om onze samenleving. De huidige werkwijze van onze overheid zet een kettingreactie in gang, die steeds nefaster wordt voor onze ICT-economie:

1) de overheid steelt productief talent uit de arbeidsmarkt;

2) de privé sector verliest aan competitiviteit;

3) de winsten van de privésector dalen;

4) de inkomsten van de overheid dalen;

5) de overheid moet besparen;

6) de overheid besteedt nog minder ICT-projecten uit aan de privésector

En we beginnen weer van voor af aan …

Investeren voor minder inkomsten Bekijk ik het te zwart-wit? Zeer zeker wel. Maar feit blijft dat zowat elke week één van onze klanten weerom een verhaal heeft van een eindelijk-gevonden-ICT-professional die op de valreep toch kiest voor een overheidsjob. Het is een oneerlijke strijd die eigenlijk nooit gestreden zou mogen worden.

De huidige overheidsstrategie verstoort de natuurlijke werking van onze economie. Heel België is wanhopig op zoek naar centjes, en tegelijkertijd is de ICT-sector wanhopig op zoek naar geschoold personeel om die centjes te kunnen verdienen. En net op dat moment onttrekken onze overheden bewust broodnodig menselijk kapitaal aan één van de belangrijkste groeisectoren van haar eigen economie. Fors investeren met een absolute garantie op minder inkomsten, dus. Proficiat.

Bart Van der Leenen Managing Director van Out of the Crowd en Whizpr, communicatiebureaus voor IT en technologie.

Deze opiniebijdrage verscheen als dusdanig eerst op deredactie.be