Draconische maatregelen leggen internet in Azië aan banden

© Getty Images

Schendingen van mensenrechten gebeuren in Azië steeds vaker online, stellen critici. Een resem aan nieuwe reglementen en wetsvoorstellen, zogenaamd bedoeld om foute informatie over het coronavirus te bestrijden, beperken volgens hen de vrijheden in de hele regio.

Met de invoering van een reeks recente wetten wordt het internetverkeer in Aziatische landen als Cambodja, India en de Filipijnen nauwgezet gecontroleerd. ‘Schendingen van mensenrechten spelen zich voortaan vooral online af’, stelt Sutawan Chanprasert, oprichter van DigitalReach, een organisatie uit Bangkok die online rechten verdedigt. ‘Regeringen willen met de nieuwe wetten hun greep op het internet vergroten en de digitale vrijheid inperken. Die trend zal zich doorzetten, waardoor de vrijheid van meningsuiting en het recht op informatie in het gedrang komen’, zegt ze. We zetten enkele voorbeelden van recente wetten en wetsontwerpen op een rij.

Cyberwet in Myanmar

Het leger van Myanmar kan volgens een nieuwe wet op grote schaal data controleren, websites blokkeren, het internet afsluiten en zelfs critici in de gevangenis gooien. Deze nieuwe cyberwetten kwamen er enkele dagen nadat de gekozen regering van Aung San Suu Kyi werd afgezet.

Volgens het wetsontwerp moeten internetproviders de gegevens van hun gebruikers drie jaar lang bewaren. Namen, identiteitskaartgegevens en zelfs fysieke adressen moeten doorgegeven worden als de overheid dat vraagt.

De providers moeten ook ‘foute of misleidende informatie’ verwijderen. Het gaat over berichten die ‘haat veroorzaken, de eenheid in het gevaar brengen of ingaan tegen een bestaande wet’. Officieel moet de wet de bevolking beschermen tegen cybercriminaliteit, die de stabiliteit van het land kan ondermijnen.

‘Als dit draconische voorstel effectief wet wordt, zou het leger onbeperkt toegang krijgen tot gebruikersgegevens. Dan wordt het gevaarlijk om voor je mening uit te komen’, zegt Linda Lakhdhir, juridisch adviseur van Human Rights Watch in Azië.

Internet gescreend in Cambodja

Naar Chinees voorbeeld wordt sinds vorige week ook in Cambodja het volledige internetverkeer gescreend. Mensenrechtenorganisaties zeggen dat premier Hun Sen, die al meer dan dertig jaar aan de macht is, elke vorm van oppositie hiermee in de kiem kan smoren.

Providers moeten de gegevens van hun gebruikers opvragen en doorgeven aan de overheid. Internetbedrijven die niet meewerken, kunnen na een jaar hun licentie verliezen of zelfs de toegang tot hun bankrekening.

In een verklaring van meer dan zestig lokale mensenrechtenorganisaties staat dat het decreet ‘een inbreuk is op de vrije meningsuiting, het recht op informatie, het recht op privacy en op online democratie’. De overheid ontkent dat het nieuwe decreet dient om internetgegevens te verzamelen of de meningsuiting in te perken.

Wet op cybercriminaliteit in Cambodja

Een nieuwe wet op cybercriminaliteit, waarvan de precieze tekst nog niet bekend gemaakt is, zal volgens mensenrechtenorganisaties de controle op het internet nog verder doen toenemen en de privacy en vrije meningsuiting aan banden leggen. Volgens het ontwerp kan je drie jaar cel krijgen als je opzettelijk valse verklaringen publiceert, die een ‘nadelig effect’ hebben op de veiligheid, de volksgezondheid of de openbare financiën. Hetzelfde geldt voor wie de resultaten van nationale verkiezingen in twijfel trekt en op die manier aanzet tot ‘raciale vijandigheid, haat of discriminatie’.

Officieel moet de nieuwe wet de veiligheid en de openbare orde beschermen. ‘Maar het wetsontwerp is buitengewoon breed en vaag geformuleerd. Op die manier kan het regime makkelijker critici en politieke tegenstanders vervolgen’, zegt Brad Adams, directeur van Human Rights Watch in Azië.

Sociale media aan banden in India

Een leider van de Indiase regeringspartij Bharatiya Janata zei vorige week dat er nieuwe cyberregels moeten komen, omdat de bestaande wetten de grote invloed van sociale media onvoldoende regelen. ‘De regering werkt aan nieuwe regels en wetten die dit probleem zullen aanpakken’, zei parlementslid Ram Madhav.

Enkele dagen eerder had de overheid de sociale mediaplatforms tot de orde geroepen, nadat Twitter weigerde om 1.100 accounts en berichten te verwijderen. Volgens een officiële verklaring bevatten de tweets foute informatie over het aanhoudende protest van boeren tegen landbouwhervormingen.

Contactopsporing in Singapore

In Singapore kan de politie sinds deze maand de coronavirus-app gebruiken om contactgegevens op te vragen, als die nodig zijn voor ‘ernstige’ strafrechtelijke onderzoeken, bij een vermoeden van inbreuk op de privacy of om ongeoorloofd gebruik van data tegen te gaan. ‘De wetgeving moet er net voor zorgen dat de persoonlijke gegevens op geen enkele manier misbruikt kunnen worden’, aldus het Smart Nation and Digital Government Office (SNDGO) in Singapore. Maar volgens critici kunnen de gegevens ook voor andere doeleinden gebruikt worden. ‘Identiteitsgegevens en informatie over verblijfplaatsen kunnen later misbruikt worden. De overheid kan de spelregels makkelijk aanpassen om tegenstanders te viseren’, zegt Sutawan van DigitalReach.

Fake news-wetten

Cambodja, Vietnam, Thailand en de Filipijnen hebben strengere wetten aangenomen, zogenaamd in de strijd tegen foute informatie over het coronavirus. Maar volgens het International Press Institute (IPI) is de impact van de maatregelen in werkelijkheid veel ingrijpender.

‘De regels over fake news zullen wellicht tot na de gezondheidscrisis blijven bestaan’, zegt Jamie Wiseman van het IPI. ‘Autoritaire regimes zoeken al langer manieren om onafhankelijke media en online critici het zwijgen op te leggen. De pandemie en de ‘infodemie’ die we nu kennen, zijn een ideaal excuus om de wetgeving voor hun kar te spannen’, zegt hij.

Dit artikel is eerder verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content