Een besluit van de Ierse dataregulator maakt dat Meta, het bedrijf achter Facebook en Instagram, geen data meer van de EU naar de VS mag sturen. Meta zei eerder daarover dat het dan mogelijk haar diensten beperkt of stopzet. Maar de vraag is of dit een waarschuwing of blufpoker is.
De zaak gaat over een besluit van de Ierse gegevensbeschermingsautoriteit, die is vaak verantwoordelijk voor Amerikaanse technologiebedrijven omdat velen hun Europees hoofdkantoor in Ierland hebben om fiscale redenen.
In dat besluit staat dat Europa Meta gaat verbieden om nog data van Europese gebruikers naar de VS te sturen. Meta wil dat blijven doen, maar het akkoord om dat te mogen (Privacy Shield) werd in 2020 al geschrapt door het Europees Hof van Justitie.
Zo’n akkoord is niet gewoon een kwestie van toestemming. Data die in de VS wordt bewaard, mag ook worden ingekeken door Amerikaanse autoriteiten. Als de EU zomaar akkoord gaat, kan de VS dus een groot deel van ons digitaal leven nagaan en opvragen als het dat nodig acht.
De Ierse beslissing wordt nu ter goedkeuring voorgelegd aan aan verschillende regulatoren in de EU, weet Politico, maar als dat het geval is mag Facebook nauwelijks nog data van Europeanen naar de VS sturen. Eerder dit jaar liet Meta al weten dat het uit Europa zou vertrekken als het die gegevens niet mag uitwisselen. In 2020 dreigde het daar ook al mee in dezelfde zaak.
Politiek akkoord komt te laat
Op de achtergrond wordt er politiek onderhandeld over een nieuw akkoord om data te mogen blijven uitwisselen tussen de VS en de EU. Daar is een voorlopige deal rond, maar Politico nuanceert dat de invulling van de juridische details zeker nog tot eind dit jaar zal duren.
Meta Platforms zegt ook aan Politco dat het hoopt dat een EU-US akkoord er komt. ‘We verwachten dat dit framework ons toelaat om families, gemeenschappen en economieën geconnecteerd te houden.’ Dat is PR-taal om te zeggen dat Facebook graag wil blijven en goede dingen doet, maar niet als het haar zin niet krijgt.
Dat is dan weer vooral waarschuwen in de hoop dat het niet zo ver hoeft te komen. Facebook heeft als enorme dataverzamelaar er alle baat bij om de wetgeving zo soepel mogelijk te houden, en luidop te zeggen dat ze hun diensten zouden stopzetten in Europa is een handige manier om de publieke aandacht te trekken op een saai stukje datawetgeving.
Gaat het zo ver komen?
Die kans is klein. Eerst en vooral zouden Facebook en Instagram dan een paar miljard dollar aan inkomsten mislopen als dat enkele maanden zou duren. Tegelijk is Facebook niet het enige sociale netwerk, dus door hun gebruikers maandenlang de deur te wijzen bestaat de kans dat die gebruikers elders (TikTok, Snapchat, Twitter, Pinterest…) hun sociaal vertier zoeken en nadien niet meer terugkeren.
Daar moeten we ook nog aan toevoegen dat Meta een jarenlange reputatie heeft van occasionele leugens, dingen achterhouden en niet nagekomen beloftes om politici en regulatoren gunstig te stemmen. Net zoals dingen die je leest op Facebook zijn ook de uitspraken van het bedrijf vaak met een korrel zout te nemen.
Tot slot valt er ook nog wat te zeggen over het technische aspect. Het is logisch dat Meta haar dataverwerking hoofdzakelijk in de VS doet en door alles te centraliseren meer data kan benutten. Maar het is technisch niet onmogelijk om een groot deel van dat werk te dupliceren naar een van haar Europese datacenters en de gegevensdoorvoer naar de VS tot een absoluut minimum te beperken. Uiteindelijk bestaan datacenters in de VS en in Europa voornamelijk uit grote computers die op dezelfde manier, doorgaans in China, zijn gebouwd.
Samengevat kan het dus wel degelijk zijn dat Meta even de stekker uit Facebook en Instagram trekt voor Europese gebruikers en als de Ierse regulator haar slag thuishaalt dan zal het bedrijf daar nog een paar keer mee dreigen. Maar als het dat effectief doet dan loopt het zelf inkomsten en marktaandeel mis, voor iets wat met genoeg goede wil technisch te verhelpen valt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier