ICT kan niet zonder ‘spiderwomen’ in het World Wide Web
Vrouwen, ict en innovatie. Het is niet zo’n evidente combinatie. Dit heeft verschillende oorzaken die voor een deel manifeste vooroordelen blijken te zijn. De oorzaken zijn te vinden in vooreerst onderwijs, dan in de tewerkstelling en ten slotte in het imago van de ict-sector zelf.
Vrouwen, ict en innovatie. Het is niet zo’n evidente combinatie. Dit heeft verschillende oorzaken die voor een deel manifeste vooroordelen blijken te zijn. De oorzaken zijn te vinden in vooreerst onderwijs, dan in de tewerkstelling en ten slotte in het imago van de ict-sector zelf.
Blijkbaar begint de ict-kloof tussen meisjes en jongens al in het onderwijs. In het secundair onderwijs kiezen slechts weinig meisjes voor een informaticaopleiding. In het schooljaar 2006-2007 bedroeg volgens cijfers van het Departement Onderwijs in het secundair onderwijs de instroom van meisjes 21%, die van jongens liefst 79%. Die trend zet zich in het hoger onderwijs door, met een lichte stijging van het aantal meisjes in 2007 en 2008. Uit recente cijfers blijkt dat meer studenten zich inschrijven voor het eerste jaar positieve wetenschappen, ingenieur of ict, maar dat vooral in de hogescholen de industriële wetenschappen nog altijd mannenbastions zijn. Er zijn nog geen 10% vrouwen te vinden en de trend daalt. Aan de universiteit zijn de ingenieursstudies dan weer goed voor 25,25% meer vrouwen in 2007-2008 dan het jaar voordien.
Kijken we naar de tewerkstelling dan is de situatie al niet veel rooskleuriger. Vrouwen gebruiken in hun beroep wel vaak de computer, maar ze maken er heel weinig hun beroep van. In 2007 vonden 26% vrouwen werk in de ict-sector, tegenover 74% mannen.
Maar er is nog een derde oorzaak: een ict-job heeft bij vrouwen een saai imago, doet denken aan ‘wereldvreemde nerds’ die uren voor hun pc zitten. Precies dingen die voor vrouwen niet zo interessant zijn. Vrouwen vinden sociale contacten wél belangrijk. Ict is voor hen meer middel dan doel.
De ict-wereld zou er zelf wel bij varen om meer ‘spiderwomen’ in dienst te nemen. De sector moet zijn imago aanpassen en vrouwen moeten zelf een bewuste keuze voor de sector maken. Het zou toch verkeerd zijn om dit vrouwelijk potentieel aan werkgelegenheid bij voorbaat te laten links liggen, terwijl de vacatures bij ict-bedrijven maar niet ingevuld geraken.
De Vlaamse overheid investeert daarom in een sensibiliseringsbeleid dat jonge vrouwen warm hoopt te maken voor wetenschappen en ze helpt te kiezen voor een wetenschappelijke studierichting. Dit jaar maken we hiervoor 9,1 miljoen euro vrij binnen het actieplan Wetenschapscommunicatie. Om techniek meer aan bod te laten komen op school, werd het project Techniek op School voor de 21ste eeuw (TOS21) opgestart waarbij techniek vanaf de kleuterschool tot aan het einde van het secundair onderwijs een belangrijke plaats krijgt. Dit gebeurt o.a. door het ter beschikking stellen van educatief materiaal over actuele en toekomstgerichte wetenschappelijke en technologische aspecten.
Maar er kan nog meer gebeuren. Vrouwen worden geïnspireerd door rolmodellen. Niet dat we absoluut op zoek moeten naar een vrouwelijke ‘Bill Gates’, maar er zijn bij ons genoeg voorbeelden van vrouwelijke rolmodellen die het in de techniek, in de wetenschappen of de wiskunde hebben gemaakt. Kent u bijvoorbeeld Carine Moitier? Deze gewezen marketeer begon in 1998 met bivolino.com, een bedrijf uit het Limburgse Diepenbeek waar men via een website een hemd op maat kan bestellen. Niemand geloofde dat mode op het internet mogelijk was. Als pionier van de e-commerce in België steeg haar omzet met 77% en sleepte ze met haar ‘wereld-winkel’ op het World Wide Web tal van prijzen in de wacht. Iemand die als vrouw bewees dat ict, vrouwen en innovatie wel degelijk samengaan. En zijn er tenslotte ook niet de vele e-mama’s, het begrip dat zelfs het Van Dalewoordenboek heeft ontdekt? Ict thuis schept enorme mogelijkheden voor vrouwen om privé-leven en werk ordentelijk te combineren. Ook het initiatief ‘She goes ICT’, en de enquête van Business ICT en TrendQ leveren ons de nodige input voor onze kijk op de rol van vrouwen in de technologiesector.
Daarnaast moet de ict-wereld zelf een bijdrage leveren om de toegang voor vrouwen aantrekkelijker te maken. In bedrijven kan een diversiteitsbeleid wonderen doen en vergroot flexibiliteit, de mogelijkheden voor vrouwen op een job in de informatietechnologie en innovatie. Concrete projecten zoals e-gender, een initiatief van de vzw E-lab Vlaanderen en de Ada-netwerken brengen de problematiek ten volle voor het voetlicht.
Ict is ten slotte een belangrijke tool voor het netwerken voor vrouwen. Investeren in een eigen netwerk versterkt de positie van vrouwen in het maatschappelijke debat. Netwerken via websites, blogs en facebooks, het opbouwen van databanken, van een gevuld elektronisch adressenboekje brengen vrouwen met elkaar in contact, zo wisselen ze ervaringen uit en inspireren ze elkaar. Zo krijgen hun talenten de kans te groeien om op zoveel mogelijk terreinen initiatieven te nemen die getuigen van zin voor creativiteit, diversiteit en ondernemerschap.
Patricia Ceysens is Open VLD-politica en Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier