‘Maak álle kinderen digitaal vaardig’

“Het is jammer dat het aanleren van digitale vaardigheden nog altijd een kwestie is van goede wil en versnipperde initiatieven”, schrijft Ann Caluwaerts. Ze doet een oproep aan bedrijven en overheden om een brede coalitie te vormen en eens écht werk te maken van een globaal digitaal beleid.

Onlangs zakten 15.000 kinderen en hun ouders af naar de Digitale Duik in Boom, een festival waarbij gezinnen konden kennismaken met de mogelijkheden van de digitale wereld. Het is duidelijk dat kinderen meer dan ooit die wereld willen ontdekken. Net daarom is het jammer dat het aanleren van digitale vaardigheden nog altijd een kwestie is van goede wil en versnipperde initiatieven. Ik doe vandaag een oproep om een brede coalitie te bouwen van bedrijven, organisaties en overheden om nu écht werk te maken van een globaal digitaal beleid.

Toegegeven, er zijn heel wat initiatieven die ijveren voor een digitale opvoeding van onze jeugd. Er zijn de workshops waar kinderen leren programmeren en er zijn scholen en leraars die hun klassen uitrusten met tablets en andere digitale hulpmiddelen. Er zijn uitgeverijen die digitale leerplatformen aanbieden en de Vlaamse overheid pompt 5 miljoen in onderwijsprojecten voor technologische innovatie, zoals het Smart Education programma van imec. En mediawijsheid is nu één van de sleutelcompetenties die de basis vormen voor de nieuwe eindtermen in het onderwijs.

Het zijn goedbedoelde initiatieven, maar het blijven versnipperde en fragmentaire projecten, die een globale visie en een eenvormig beleid missen. Nog altijd kunnen veel kinderen en jongeren hun digitale vaardigheden niet bijspijkeren in hun school. Nog altijd hebben veel klassen niet de noodzakelijke infrastructuur om alle leerlingen te laten kennismaken met de online wereld. Het Vlaamse onderwijs stelt al jaren heel wat digitale lespakketten ter beschikking, maar nog al te vaak vinden leraars de weg er niet naartoe. En nog altijd hebben heel wat leraars niet de vaardigheden om online toepassingen te gebruiken in hun lessen.

Ik ben geen pessimist maar hoe willen we dan onze kinderen leren dat digitalisering en technologie iets leuk is, en dat het fantastische mogelijkheden biedt? Als ik in de laatste OESO-cijfers lees dat België nog altijd benedengemiddeld scoort als het gaat om STEM-opleidingen, dan ben ik ongerust. Amper 19 procent van de leerlingen kiest voor zo’n richting, terwijl het OESO-gemiddelde op een kwart ligt. En uit de Europese Desi-index blijkt dat er in het hoger onderwijs in België per duizend studenten nog altijd maar 14 afstuderen in een STEM-richting, met een weinig benijdenswaardige 21ste plaats in Europa tot gevolg.

En dat alles heeft gevolgen voor onze economische welvaart. Een rapport in 2016 van de Boston Consulting Group (BCG), in opdracht van Google, concludeerde dat volledig inzetten op digitalisering zich in ons land kan vertalen in meer dan 300.000 nieuwe banen tegen 2020. Maar dan moet België zich onder meer focussen op het aanmoedigen van digitaal ondernemerschap. Bovendien moeten de leerplannen van de lagere en middelbare scholen worden herzien om mee te zijn met digitale veranderingen, noodzakelijk om te voldoen aan de noden van de arbeidsmarkt. Want het tekort aan technische en ICT-profielen op de arbeidsmarkt is nog altijd groot.

Als we niet snel een tandje bijsteken dreigt een steeds grotere groep uit de boot te vallen omdat ze niet de noodzakelijke digitale kennis heeft. Uit een recente enquête bij 1000 Belgen, van de Gezinsbond en Okra, blijkt dat liefst 22 procent zich hulpeloos en verloren voelt op het internet. En dat zijn niet alleen ouderen, maar ook kansengroepen of jongeren die opgegroeid zijn in een gezin met weinig slimme toestellen. En KBC maakte begin dit jaar bekend dat slechts twee vijfde van haar klanten digitaal bankiert. Sommigen stellen zich vragen over de veiligheid, anderen zijn bang om fouten te maken of weten niet hoe ze eraan moeten beginnen.

Er is nood aan een breed gedragen beleid, in plaats van een hele hoop verspreide initiatieven. Daarom doe ik een oproep aan partners uit het bedrijfsleven, diverse organisaties en overheden om een brede coalitie te starten. Misschien kan het Nederlandse initiatief van Neelie Kroes, Codepact, inspiratie geven, waarbij bedrijven als IBM, Microsoft en Vodafone, en diverse overheden en non-profit organisaties, gezamenlijk de ambitie hebben om zo veel mogelijk kinderen kennis te laten maken met programmeren. Niet om van elk kind een programmeur te maken, maar om kinderen de noodzakelijke digitale vaardigheden bij te brengen.

Laat ons in België een gelijkaardig initiatief nemen. Laat ons de krachten bundelen, over de grenzen van regio’s, sectoren en politieke verhoudingen. Zodat morgen élk kind de noodzakelijke digitale vaardigheden heeft om de fantastische mogelijkheden van de technologische evolutie ten volle te benutten.