NSA verzamelt locatiedata van honderden miljoenen gsm’s wereldwijd

De Amerikaanse inlichtingendienst NSA verzamelt elke dag vijf miljard gegevens over de ‘whereabouts’ van honderden miljoenen gsm’s over de hele wereld. Aan de hand daarvan kan ze zien of de gebruikers elkaar kennen.

De informatie over het zogenaamde ‘CO-TRAVELER’-programa komt uit gelekte documenten van NSA-klokkenluider Edward Snowden en werd gepubliceerd door de Amerikaanse krant The Washington Post. Het verhaal werd aan de krant bevestigd door anonieme Amerikaanse regeringsbronnen.

Door de locaties en bewegingen van de gsm’s te volgen komt het omstreden National Security Agency heel wat te weten over de eigenaars van de toestellen. Met geavanceerde statistische analysetechnieken kan het op basis van die gegevens zelfs te weten komen welke mensen elkaar kennen en waar ze elkaar ontmoeten.

Niet te verschalken De NSA stelt dat ze met CO-TRAVELER niet de ‘whereabouts’ van Amerikaanse burgers aftapt. Dat is in de VS bij wet verboden. Burgers van andere landen binnen en buiten de VS zijn echter geoorloofde doelwitten. Ongewild zouden ook gegevens over miljoenen Amerikanen in het buitenland verzameld worden.

Voor gsm-gebruikers is het haast onmogelijk om zich tegen deze acties van de NSA te beschermen. E-mails en sms’jes kunnen versleuteld worden, maar elke mobiele telefoon geeft continu zijn locatie door aan het netwerk, ook als hij ongebruikt in iemands zak zit.

Veelvuldig van gsm en SIM-kaart wisselen, helpt nauwelijks om aan CO-TRAVELER te ontsnappen. Het systeem merkt wanneer een toestel verdwijnt en vervolgens een ander opduikt. Op basis van de locatiedata en eerder opgeslagen patronen kan vervolgens nagegaan worden of ze aan dezelfde persoon toebehoren.

Verborgen relaties De Washington Post noemt het aftappen van de locatiedata een ernstige bedreiging van de privacy. Volgens de krant kunnen NSA-analisten gsm’s overal ter wereld vinden, hun bewegingen volgen en verborgen relaties tussen hun gebruikers blootleggen. Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk om onbekende handlangers van terreurverdachten te identificeren aan de hand van miljoenen gsm’s die elkaar ergens op de wereldkaart kruisen.

Dat soort datamining was tot voor kort ondenkbaar en kan in combinatie met nieuwe statistische technieken tot ongezien resultaten leiden. Een recente studie van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) nabij Boston toonde aan dat het op basis van locatiedata zelfs vrij nauwkeurig voorspelbaar is waar gsm-gebruikers zich in de toekomst zullen bevinden.

27 terabytes De hoeveelheid dat die met CO-TRAVELER verzameld wordt, is volgens de Washington Post nog groter dan die van de tot nog toe bekende NSA-programma’s. Omdat vooraf niet bekend is welke minuscule fractie van de gsm-gesprekken die elke dag over de hele planeet gevoerd worden interessant zijn voor de analisten, slaat de NSA zoveel mogelijk gegevens op.

Volgens één bron zou het gaan om 27 terabytes. Dat is meer dan het dubbele dan alle informatie in de Amerikaanse Library of Congress, een van de grootste bibliotheken ter wereld. DE hoeveelheid data is zo reusachtig dat de NSA in een interne nota uit mei 2012 die de Washington Post inkeek zelf stelde dat ze het niet meer kon behappen. Sindsdien heeft de inlichtingendienst haar opslag- en analysecapaciteit vergroot. (TV)