Drie op tien diabetespatiënten kunnen een oogaandoening ontwikkelen. Om de jaarlijkse controle daarop sneller en goedkoper te laten verlopen, wordt kunstmatige intelligentie ingezet.
Wie aan diabetes lijdt kan door te veel suikers in het bloed diabetische retinopathie oplopen en zo het zicht verliezen. De aandoening kan behandeld worden, mits ze op tijd wordt vastgesteld. Daarom moeten diabetespatiënten jaarlijks op controle bij de oogarts.
Bij dat onderzoek wordt een netvliesfoto genomen, maar die foto onderzoeken en interpreteren is duur medisch bandwerk, waardoor de wachttijd en de kostprijs oploopt. Met behulp van AI willen het UZ Leuven en VITO, samen met drie ziekenhuizen (ZNA Middelheim, UZ Antwerpen en AZ Turnhout) dat aanzienlijk verbeteren. Het project, dat de naam E-CLAIR meekrijgt, wordt gefinancierd door het Diabetes Liga Onderzoeksfonds.
Het project begon twee jaar geleden. Intussen is de software om die aandoening correct te herkennen klaar, daarmee is het werk van onderzoekscentrum VITO afgerond. De bedoeling is nu om tot eind 2022 te onderzoeken of ze betrouwbaar genoeg is om de oogcontrole van diabetespatiënten te vereenvoudigen.
Met en zonder AI
Concreet worden 1.200 patiënten van de drie deelnemende ziekenhuizen op drie manieren getest: op de traditionele manier, waar een oogarts de foto neemt en onderzoekt op mogelijke letsels. Op een nieuwe manier waar AI de foto zal beoordelen, of op een gecombineerde manier waar de foto’s door AI worden beoordeeld en vervolgens door een oogarts in opleiding nogmaals worden nagekeken. Tijdens het onderzoek worden alle resultaten wel nog steeds door een oogarts finaal gecontroleerd.
Te streng
Dat er zowel door AI als door AI in combinatie met een arts wordt gewerkt heeft een reden.
‘We stellen vast dat de AI-modellen die we nu gebruiken ontzettend streng zijn,’ zegt onderzoekster Nele Gerrits (VITO).
‘Zij zeggen te snel dat er sprake is van retinopathie, terwijl dat niet het geval is. Een oplossing daarvoor zou een manuele controle door een oftalmoloog (oogarts, nvdr) in opleiding kunnen zijn. Bij dit onderzoek worden alle beelden nadien ook nog eens in het UZ Leuven geanalyseerd en in categorieën opgedeeld. Zo is het mogelijk om te achterhalen hoe zorgvuldig het AI-model precies is.’
Voor de creatie van de herkenningssoftware heeft VITO meer dan een half miljoen netvliesbeelden gebruikt om haar AI-model op te stellen. De software die daaruit voortvloeit wordt nu ondergebracht in de spin-off MONA, geleid door Olivier Ménage.
Wanneer het onderzoek eind 2022 afloopt weten we of de AI-modellen voldoende betrouwbaar zijn en wat de kostenefficiëntie is. Als dat vlot verloopt dan worden oogartsen verlost van een routinetaak in het onderzoek, met snellere resultaten en minder kosten tot gevolg.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier