VS verstevigen greep op het internet

De Amerikaanse overheid passeert de Europese Commissie.

De Amerikaanse overheid heeft een aanbesteding uitgeschreven voor IANA, het orgaan dat de internet-roots beheert. Hoewel enkel Amerikaanse organisaties in aanmerking komen voor het contract, spreekt Eurocommissaris Neelie Kroes over ‘een eerste stap naar een vrijer en transparanter internet’. Wie bij IANA (wat staat voor Internet Assigned Numbers Authority) aan de touwtjes trekt, is baas over het hele domeinnaamsysteem. De organisatie beheert immers kritische functies zoals de rootzonefiles, en kent top level domeinen zoals .be, .eu en .com toe aan registries. In mensentaal zou je IANA kunnen omschrijven als ‘de boekhouder van het internet’. Dat het om een belangrijke aanbesteding gaat, is dus een understatement.

IANA behoort al meer dan tien jaar tot de bevoegdhedenportefeuille van Icann, de non-profit organisatie die optreedt als wereldwijde coördinator van domeinnamen en internetadressen. Normaal gezien moest het contract tussen IANA en Icann vernieuwd worden in september, maar de Amerikaanse overheid stak daar -mede onder druk van de Europese Commissie- een stokje voor.

Het Amerikaanse Ministerie van Handel was de voorbije jaren immers iets te vaak in aanvaring gekomen met het Icann-management (over de introductie van nieuwe internetextensies bijvoorbeeld, of over de lancering van het pornodomein .xxx). Bovendien kan de Obama-administratie zich maar moeilijk verzoenen met de zwakheden eigen aan het ‘multistakeholder’ model van de internetcoördinator.

Op 10 november schreef het Ministerie van Telecom en Informatisering (NTIA) dan ook een aanbesteding uit voor een contract van zeven jaar (dat moet ingaan op 1 april 2012). Die aanbesteding bevat heel wat elementen die er voor moeten zorgen dat de banden tussen de Amerikaanse overheid en IANA nauwer worden in plaats van losser. Wie droomt van een globaal en ‘gedenationaliseerd’ internet beheerd door een internationaal instituut à la Icann, is met andere woorden weer een illusie armer.

Op zich is het dan ook vreemd dat Eurocommissaris Neelie Kroes blij is met de contracteisen in de aanbesteding. In een bijna triomfantelijk persbericht oppert Kroes dat de aanbesteding een duidelijke stap voorwaarts is in de verwezenlijking van een wereldwijd internetbestuur, en dat er werd ingegaan op heel wat eisen van de commissie. “Een transparant, onafhankelijk en verantwoordelijk management van de domeinnaamwereld zal de rol van het internet in de wereld nog vergroten.”

Zijspoor

Wat de Eurocommissaris voor Digitale Agenda blijkbaar vergeet, is dat enkel Amerikaanse entiteiten in aanmerking komen voor het beheer van IANA, Amerikaanse entiteiten die onder streng toezicht vallen van de lokale overheid. Het orgaan dat het IANA-contract in handen krijgt moet volledig Amerikaans eigendom zijn, voor 100 procent vanuit de VS opereren, en vallen onder de wetten van één van de 50 Amerikaanse staten.

“De Europese Commissie is in deze gewoon gepasseerd”, zegt internetreguleringsspecialist Milton Mueller. Volgens hem is de aanbesteding – in tegenstelling tot wat Kroes beweert – een stap achteruit, en zullen Obama en co meer macht krijgen over het internet. “Alle pogingen om de verregaande macht van de Amerikaanse overheid op het bestuur van de internet-roots te versoepelen en te ‘denationaliseren’, worden teniet gedaan.”

“Het contract stipuleert duidelijk dat het Ministerie van Telecom en Informatisering zijn goedkeuring moet geven voor alles wat IANA onderneemt. Gesteld dat Icann als ‘beste keuze’ uit de bus komt voor de aanbesteding, en het contract tussen beide partijen aan veel strengere voorwaarden hernieuwd wordt (iets waar heel wat waarnemers toch van uit lijken te gaan), zou dat willen zeggen dat de Amerikaanse overheid vanaf dan kan tussenkomen in alle beslissingen die door de internetcoördinator genomen worden.”

Dit terwijl de stemmen in Rusland en in China om naar een internet te evolueren dat onder de auspiciën van de Verenigde Naties opereert, steeds luider klinken.