Het regeerakkoord van De Croo I heeft flink wat aandacht voor de digitale samenleving. Er komt 5G, maar geen vierde operator. De regering wil van digitaal de standaard maken en Google & Facebook zullen zwaarder belast worden. Een overzicht.
In het meer dan 140 pagina’s tellende regeerakkoord halen we de belangrijkste technologie-onderwerpen uit. Sommigen zijn al vrij concreet, anderen zijn vooral een intenties die vermoedelijk later in de legislatuur in meer detail worden uitgewerkt.
Digitaal leven en ondernemen
Midden 2021 komt er een nieuw Kafka-plan voor administratieve vereenvoudiging. De procedure voor de opstart en beheer van een onderneming wordt eenvoudiger. De KBO wordt daar de centrale authentieke bron. Het regeerakkoord wijst daarbij expliciet naar Estland als voorbeeld, waar een bedrijf opstarten volledig digitaal kan.
Voor de bouwsector wordt er werk gemaakt van een elektronische werfmap.
Boorddocumenten van voertuigen worden digitaal ontsloten.
Burgers krijgen een elektronisch toegangsrecht tot alle gegevens en documenten die de federale overheid over hen beheert.
Kastickets en facturen mogen in alle gevallen ook digitaal worden uitgereikt. De regering bekijkt of het op termijn de verplichting van ondernemingen om een papieren betalingsbewijs uit te reiken kan opheffen.
Verder wil de regering elektronisch betalen fors uitbreiden. Cashloos betalen moet altijd kunnen, de limiet voor contactloos betalen wordt verder opgetrokken. Wel staat er te lezen dat cash niet wordt afgeschaft, maar de regering wil het aantal cashbetalingen wel drastisch terugbrengen.
De administratieve last moet dalen met dertig procent. Hiervoor wijst de regering naar het only once-principe, waarbij gegevens niet meermaals moeten worden doorgegeven aan de overheid. Ook het think small first-principe wordt gehanteerd. Daarbij gaat de overheid bij haar beleid en regels rond bedrijven zich in de eerste plaats baseren op kleine ondernemingen als haar voornaamste ‘klanten’. We interpreteren dit waarschijnlijk best als het concept dat administratie met de overheid eenvoudig en niet te tijdrovend mag zijn.
Digitale overheid
Digital by default: alle procedures moeten standaard digitaal toegankelijk zijn. Ook komt er een digitale brievenbus waar burgers en ondernemingen berichten kunnen sturen en ontvangen naar en van de overheid. Vermoedelijk wordt dit een uitbreiding van de e-Box die in 2018 werd gelanceerd.
Belangrijk daarbij is dat er expliciet staat dat dergelijke digitale procedures ook nog steeds beschikbaar moeten zijn voor mensen die geen toegang hebben tot een computer of internet, of minder tech-vaardig zijn. Er worden voor zover bekend dus geen procedures digital-only, maar digitaal wordt wel de norm. Ook wil de regering de digitale vaardigheden verbeteren om zo de digitale kloof te verkleinen.
De regering werkt aan een eengemaakte e-government strategie om toekomstige digitale prioriteiten en aanbestedingen beter te coördineren. Daarbij komen er incubatoren voor de ontwikkeling van digitale projecten binnen de administratie en wordt er maximaal samengewerkt met de privésector.
Opmerkelijk daarbij is dat er ook kleinschalige testprojecten komen rond GovTech waar start-ups en scale-ups aan kunnen meewerken.
Digitale dienstverlening, specifiek mHealth, eHealth en eJustice, wordt verbeterd.
Justitie en politie
De informaticaplatformen voor het gerecht worden gemoderniseerd en geharmoniseerd. De burger zal overal zijn of haar dossier kunnen raadplegen en ook de archieven worden gedigitaliseerd.
Het digitaal inningsplatform van Justitie wordt verder uitgebreid en geprofessionaliseerd. Andere digitaliseringsprojecten zoals eDepot, eGriffie, Prison Cloud en iPolice worden verdergezet. Het informaticaplatform voor het gevangeniswezen wordt versterkt en gemoderniseerd.
Telecom
De Croo I heeft de ambitie om zo snel mogelijk een akkoord te sluiten met de deelstaten over de verdeling van de opbrengsten uit de 5G-veiling, maar in afwachting daarvan komt het geld op een geblokkeerde rekening.
“Er zal op korte termijn een draagvlak bij alle stakeholders gecreëerd worden voor de invoering van 5G en de uitrol van glasvezel”, klinkt het in het regeerakkoord. “Daarbij zal rekening gehouden worden met de wetenschappelijke informatie ter zake (incl. gezondheidsaspecten), evenals de veiligheidsaspecten, de impact op het energieverbruik en de bevoegdheden van de deelstaten.”
Dat klinkt eerder vaag, maar we interpreteren dit als de bevestiging dat er wel degelijk zo snel mogelijk een 5G-veiling zal komen. Vooral bij regeringspartner Ecolo waren er de afgelopen maanden wel eens vragen over 5G en de impact op de gezondheid. Al is daar wetenschappelijk gezien weinig reden toe.
De passage over 5G lijkt ook een toegeving naar de Vlaamse regering, maar mogelijk ook een verzwakking van het BIPT zoals onze collega’s van Trends opmerken. Als dit betekent dat er effectief minder geld rechtstreeks naar de regulator stroomt.
Wat we niet terugvinden in het regeerakkoord is de komst van een vierde operator, nochtans enkele jaren geleden een stokpaardje van Alexander De Croo zelf. Maar met de urgentie om 5G uit te rollen is het mogelijk te laat voor een vierde nationale speler om nu nog vanaf nul te beginnen.
Het systeem van de sociale tarieven wordt hervormd om meer mensen toegang te geven tot telefonie en internet. De regering zal bekijken of dat tarief automatisch kan worden toegekend.
De effectiviteit van de bel-me-niet-lijst wordt onderzocht, ook wordt er onderzocht hoe consumenten kunnen worden beschermd tegen onverwachte (telecom)kosten en ongewenste reclame.
Rond Proximus hecht het regeerakkoord belang aan het glasvezelnetwerk en erkent het de enorme investeringen daarrond. In de tekst staat dat de regering waarborgt dat het kan blijven instaan voor duurzame economische ontwikkeling, innovatie en inclusief personeelsbeleid.
Expliciete beleidsdaden rond Proximus staan er niet in. Of anders gezegd: Er zijn geen plannen om Proximus te verkopen, maar ook niet om dat niet te doen. Algemeen wordt aangenomen dat de liberale partijen Proximus liever als een volledig privébedrijf zien. Maar het moet ook gezegd worden dat het als grote aandeelhouder jaarlijks een flink dividend opstrijkt. Tussen de lijnen door interpreteren we dat Proximus op dit moment de prioriteit mag geven aan investeren in plaats van de staatskas te spijzen, maar onze redactie is weliswaar niet betrokken bij de begrotingscontrole.
Belnet, het nationaal onderzoeksnetwerk dat ook internettoegang voor de overheid, universiteiten en onderzoeksinstellingen verzorgd, heeft volgens het regeerakkoord nood aan sterke IT-profielen die lastig te vinden zijn via SELOR. “Voor dergelijke profielen zal een oplossing gezocht worden.”
Cybersecurity
Rond cybersecurity staan er weinig verrassingen in het akkoord. Er komt een brede veiligheidsstrategie rond terrorisme, mensen- drugs- en wapensmokkel en daarbij wordt ook cyberaanvallen genoemd als een werkpunt.
Er komt een interfederaal investeringsplan om instrumenten te moderniseren in verschillende domeinen, waaronder Digitale Agenda en cybersecurity.
Defensie blijft zich de komende jaren ook concentreren op cyberveiligheid.
De meest opmerkelijke passage is hier misschien wel dat de trans-Atlantische relatie van strategisch belang blijft. Hier gaat het om de relaties met de VS en de samenwerking in de NAVO. Hoewel het niet expliciet wordt gezegd, lijkt dat een bevestiging van België’s eerdere beslissing om Chinese partijen als Huawei en ZTE niet te veel infrastructuur te laten leveren in ons land.
Er komt een wettelijke regeling om buitenlandse kwaadaardige inmenging in onze kritieke infrastructuren te verhinderen. Ook hier wordt de samenwerking benadrukt, zowel tussen veiligheids- en inlichtingendiensten, als met supranationale organisaties zoals de NAVO.
Big data en open data
Er komt een federale datastrategie voor het inzetten van big data voor publieke doeleinden zoals gezondheid of mobiliteit. Daarbij wordt expliciet vermeld dat het niet om individuele data gaat.
Datamining kan door de fiscus worden ingezet om belastingontduiking te ontdekken. Maar telkens wel met goedkeuring van twee adviseurs generaals. Tegen september 2021 moet zowel de administratie als de Gegevensbeschermingsautoriteit hier een studie rond uitvoeren.
Verder lezen we dat er een gecoördineerd federaal beleid rond open data wordt gevoerd. Open data moet de basis zijn voor beleidsbeslissingen. De regering garandeert de beschikbaarheid en toegang tot data voor wetenschappelijk onderzoek en burgers door die toegang verder te optimaliseren, te stroomlijnen en te harmoniseren. Daarvoor wordt er een traject uitgewerkt door een begeleidingscomité met de voornaamste dataleveranciers en gebruikers, zoals onderzoekers en universiteiten.
GAFA
Er komt een GAFA-taks, ten laatste tegen 2023. Al geeft de regering in eerste instantie de voorkeur aan een akkoord binnen de EU, de OESO of alleszins internationaal.
Het regeerakkoord merkt op dat de traditionele belastingregels niet zijn afgestemd op digitale giganten, waardoor ze geen belasting betalen op de plaats waar de waarde wordt gecreëerd.
Dat wil zeggen dat bedrijven als Google, Apple, Facebook, Amazon of Microsoft waarschijnlijk zullen belast worden op hun omzet in ons land, in plaats van op hun winst, die doorgaans wordt versluisd naar andere Europese landen om belastingen te ontwijken.
Overig
Rond ruimtevaart klinkt het dat de investeringen een belangrijke return on invest opleveren en dat de deelname aan het Europees ruimtevaartagenschap ESA niet wordt verminderd.
Rond zero-emissiewagens zal de regering samen met de gewesten toezien op de ontwikkeling van de nodige infrastructuur en data-uitwisseling. De ambitie is om elektrische wagens zo ook in te zetten in een flexibel elektriciteitsnet. Vermoedelijk doelt de regering hiermee op wagens die hun stroom op piekmomenten ook kunnen afstaan aan het net, of enkel opladen op momenten dat er te veel stroom op het net is.
Tot slot valt er op verschillende punten in het regeerakkoord te lezen dat er meer ruimte kan komen voor telewerken. Voor overheidsdiensten kijkt men naar twee dagen per week, maar ook voor privébedrijven wordt gekeken of daar maatregelen rond moeten genomen worden, in overleg met de sociale partners.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier