Werkt Imec te veel voor Amerikanen en Aziaten?

België heeft nauwelijks een microelektronica-industrie, maar wel één van de top-2 onderzoekscentra voor halfgeleiderproductie in de wereld. Maar aan dat succes zit een keerzijde…

België heeft nauwelijks een microelektronica-industrie, maar wel één van de top-2 onderzoekscentra voor halfgeleiderproductie in de wereld. Maar aan dat succes zit een keerzijde…

Intel, Samsung, Texas Instruments en TSMC zijn kind aan huis bij Imec. In de pilootfabriek in Leuven werken 341 buitenlanders naast 395 Belgen.

Aan dat succes zit een keerzijde. Wereldwijd lossen onderzoeksinstituten de rol omdat ze de investeringen niet meer kunnen opbrengen. Om aan de top te blijven moest Imec vorig jaar tussen 80 en 90 miljoen euro stoppen in zijn waferpilootlijn. Slechts 16 procent van zijn 241 miljoen euro inkomsten komt dit jaar van de Vlaamse overheid. Al de rest moet Imec zien te bijeen te knokken op de wereldmarkt.

Dat zet niet aan tot basisonderzoek. Bij de doorlichting van Imec in april 2006, oordeelden experten dat de Leuvenaars (die vorig jaar 51 patenten verkregen en 97 aanvroegen) nog vijf jaar veilig zaten in hun vakgebied. Om hun status ook daarna op te houden, moesten ze meer investeren in langetermijnresearch, vonden de experts.

De druk van de investeringen zet ook niet aan om stevige eigen spinoffs te creëren. De klacht komt niet enkel van spinoffmanagers, maar ook van financiers. De contractresearch brengt bij Imec de centen binnen, daar gaan de beste brokken intellectuele eigendom naartoe.

Zoals bij een olieveld dat uitgeput geraakt, wordt elektronicaonderzoek in de toekomst duurder en brengt het minder op. Ergens tussen 2010 en 2013 zal Imec opnieuw grootschalig moeten investeren. Hoe Leuven dat zal kunnen blijven bolwerken met zijn bescheiden Vlaamse steun, is ieders vraag. De ploeg van algemeen directeur Gilbert Declerck reorganiseert zich voor een plan B. Minder nanotechnologie, meer combinatie met domeinen zoals biotech, farma, communicatie of zonne-energie.

Mogelijk vindt Imec daar meer voeling met Vlaanderen. Want het is een pijnlijke vaststelling: in 2006 kwam maar 17% van de omzet van Imec uit Vlaanderen, de meerderheid dan nog van maar twee bedrijven: NXP (ex-Philips Semiconductors) en ASML. Waar Imec relatief wèl meer samenwerkt met de Vlaamse industrie, is zijn know-how – op uitzonderingen na – niet van wereldniveau.

Topman Rudi De Winter van halfgeleiderfabrikant Melexis vindt alvast dat de nanotechnologie-afdeling van Imec best onafhankelijk zou worden gerund. Zonder subsidies. “Het zijn de Amerikaanse en Aziatische bedrijven die daarvan profiteren,” zegt De Winter.