Mark Zuckerberg heeft de maatregelen van Facebook tegen desinformatie ronde de Amerikaanse presidentsverkiezingen uit de doeken gedaan. Ze veranderen weinig aan de huidige situatie.
In november trekken de Amerikanen naar de stembus om, onder meer, de volgende president van de VS te kiezen. Het is een stembusslag waarbij nu al over Russische inmenging wordt gesproken, en waarbij een van de kandidaten al meermaals heeft aangegeven weinig vertrouwen te hebben in het systeem.
Verwacht wordt dat de impact van sociale media zoals Facebook deze keer, net als in 2016, bijzonder groot kan zijn. Mark Zuckerberg, baas van Facebook, moest zich eerder al voor het Amerikaanse Congres verantwoorden voor die Russische inmenging, omdat de diensten van zijn bedrijf onder meer politieke advertenties rond de verkiezingen in 2016 toonde die gefinancierd werden door buitenlandse organisaties. Dit jaar heeft hij in een blogpost een reeks stappen uit de doeken gedaan om “de democratie te beschermen”, zo zegt hij.
Iedereen aan de stem
Het gaat dan voornamelijk om maatregelen die burgers moeten helpen om zich in te schrijven voor de verkiezingen (in de VS moet je geregistreerd zijn voordat je kan stemmen), en informatie over waar en hoe ze kunnen stemmen. Zuckerberg belooft ook dat zijn platform desinformatie over stemmethoden zal tegengaan, zoals het idee dat stemmen per brief tot fraude zal leiden. Postjes van bijvoorbeeld president Trump, waarin hij mensen oproept om twee keer te gaan stemmen, per post en in persoon, krijgen dus een labeltje met een link naar het informatiedashboard van Facebook. Wat er mis is met die post (twee keer stemmen is illegaal) staat echter niet in dat label, maar moet je zelf gaan opzoeken. Video’s waarin hij mensen oproept twee keer te stemmen worden wel verwijderd.
Ook nieuwe politieke campagnes en advertenties zullen de week voor de verkiezingen worden afgeblokt. Bestaande campagnes die al langer lopen, mogen die week nog wel draaien. Die mogen bovendien bestaan uit leugens, overigens, omdat Facebook advertenties niet fact-checkt, en daar nu ook niet mee begint.
Spanningen
Opmerkelijk is wel dat Facebook plannen heeft om “spanningen” op de avond van de verkiezingen zelf te proberen verminderen. Door de coronacrisis wordt verwacht dat veel mensen via brief of alternatieve manieren zullen stemmen, waardoor de uiteindelijke uitslag later zal binnenkomen dan meestal het geval is. Misschien zelfs dagen later. Facebook wil zijn gebruikers daar op voorbereiden. Het gaat onder meer informatie verspreiden over hoe ver het staat met de officiële uitslag, en gaat claims over daarover fact-checken. Als een partij ergens een overwinning opeist, zal Facebook dus verwijzen naar de officiële uitslag. Het bedrijf gaat daarnaast ook strenger optreden tegen samenzweringstheorieën als QAnon.
In een aparte mededeling zegt Facebook overigens ook dat het nu het doorsturen van berichten via Messenger gaat beperken tot vijf gebruikers.
Kritiek van beide kanten
Vraag is dan of al deze maatregelen veel verschil zullen maken. De mededeling van Zuckerberg heeft alvast de eer om van beide kanten kritiek te krijgen. De campagne van Trump meldt in een mededeling dat de Silicon Valley maffia de president het zwijgen oplegt in de laatste week voor de verkiezing. Dat is niet waar: hij kan nog posten, maar zal geen nieuwe advertenties kunnen aankopen.
Anderzijds merken criticasters op dat de maatregel rond publiciteit niet tegenhoudt dat bepaalde groepen in die laatste week het doel kunnen worden van specifieke advertenties. Zolang die advertentie ergens gedraaid heeft in de dagen daarvoor, is er niets aan de hand. “Campagnes kunnen duizenden verschillende advertenties laten lopen in de dagen voor de deadline, zodat ze in die laatste week alsnog kunnen draaien,” zegt Daniel Kreiss van de University of North Carolina aan de BBC.
De limiet op berichten doorsturen, is daarom misschien de opmerkelijkste. Het is een systeem dat het bedrijf eerder al gebruikte in WhatsApp om verspreiding van desinformatie tegen te gaan. Je kan een bericht nu naar maximaal vijf andere personen of groepen doorsturen. Facebook startte met die beperking in 2018 in India, nadat valse berichten die via WhatsApp snel werden verspreid, leidden tot lynchpartijen. Dat is een maatregel waarvan ondertussen bewezen is dat hij werkt. WhatsApp zag vorig jaar een vermindering van 70% in het doorsturen van virale berichten. In de grootorde van het Facebook-platform, is Messenger echter een kleinere speler.
Veel van de maatregelen lijken aan de grond van de zaak dus weinig te zullen veranderen, al hoopt het platform wel dat het deze keer niet de schuld zal krijgen toegewezen als het weer mis loopt. Als de strategie werkt, is de kans groot dat ze ook in bij andere belangrijke verkiezingen wereldwijd zal worden toegepast.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier