Is de tijd van het wereldwijde web voorbij en evolueren we richting regionale varianten?

Het wereldwijde web blies dit voorjaar dertig kaarsjes uit. Wat begon als een ‘vaag maar opwindend idee’, heeft ondertussen onze maatschappij veranderd. Maar is er na drie decennia nog sprake van één wereldwijd web?

Eens

Met meer dan achthonderd miljoen gebruikers is China de grootste interneteconomie ter wereld. Omwille van het sterk afgeschermde karakter, ook wel The Great Firewall of China genoemd, lijkt de Volksrepubliek voor de buitenwereld onder de categorie ‘regionale variant’ te vallen. Een beeld dat Nicolas Standaert, sinoloog en professor aan de KU Leuven, graag bijstelt. “Niet China maar wel Europa en Noord-Amerika evolueren tot regionale varianten in de marge van een nieuw, wereldwijd Chinees web. Europeanen hebben te weinig besef van de ontzettend snel groeiende digitale evoluties in China. In digitaal opzicht is China ver vooruit op Europa. Pascal Coppens legt in zijn boek ‘China’s New Normal’ nauwkeurig uit hoe Baidu, Alibaba en Tencent intussen bekende namen zijn van het razendsnelle en innovatieve China. Zij vormen echter maar het topje van de ijsberg. Bovendien verspreiden hun innovaties zich snel naar alle landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika.”

Door zijn digitale standaarden overal op te leggen, op de VS en Europa na, verwerft China volgens Standaert een leidende positie in de wereld. “Als het hard gaat, dan zal Android eruit vliegen en krijg je een duaal systeem met 4,4 miljard mensen op het goedkopere Chinese besturingssysteem en één miljard op het westerse systeem.”

Oneens

“Het wereldwijde web terugdraaien, is het kind met het badwater weggooien”, zegt Ruben Verborgh, professor semantische webtechnologie bij IDLab, UGent en imec. Hij roept op om de uitdagingen aan te pakken in plaats van ons ervan af te sluiten. “Dankzij het web verspreiden innovatieve ideeën zich sneller en verder dan ooit. Helaas geldt dat ook voor bedenkelijk gedachtegoed en ziekelijke bedrijfsstrategieën. Proberen om ‘verkeerde’ informatie buiten te houden, is zinloos. We moeten mensen in staat stellen om bronnen te verifiëren en om contrasterende meningen te vinden. De vraag naar een meer lokaal internet brengt namelijk de nog grotere vraag met zich mee wie mag beslissen over wat er thuishoort en wat niet. Die macht willen we niet verliezen.”

Verborgh vindt dat we ook de controle over onze persoonlijke data moeten teruggrijpen. “De stortvloed aan zogenaamde gratis zoekmachines en sociale netwerken, waarop we eigenlijk betalen met onze data, creëert een oneerlijke machtsbalans. Daardoor ontnemen multinationals kansen van meer innovatieve lokale bedrijven, die de datarace onmogelijk kunnen winnen. Maar een nationaal internet is als een sloophamer in een overstroming. Wat we nodig hebben is traceerbaarheid voor publieke data en documenten, en controle over die van onszelf.”