In het 202 pagina’s tellend bestuursakkoord speelt technologie geen hoofdrol, maar duikt het wel op in verschillende domeinen. We sommen de belangrijkste plannen op.
Fiscaal
In de vorige regering werd het systeem van auteursrechten teruggeschroefd tot ongenoegen van veel (ICT-)bedrijven die hun mensen deels uitbetaalden in auteursrechten, wat fiscaal voordeliger is.
De Wever I stelt dat het fiscale regime voor auteursrechten zal worden uitgebreid naar niet-digitale beroepen. Maar er staat niet te lezen dat er wordt ingegrepen in de regeling die sinds 2024 van kracht is. Het lijkt er dus op dat veel meer mensen er gebruik van zullen kunnen maken, maar niet dat de oude regelingen zullen terugkeren.
Een andere fiscale wijziging is het verdwijnen van de fiscale vrijstelling van het PC Privé-plan. In die maatregel mag een werkgever 60 procent van de aankoopprijs van een privé computerconfiguratie belastingvrij terugbetalen aan werknemers.
Externe vs interne IT-consultants
Overheidsdiensten die specifieke expertise nodig hebben kunnen daarvoor nog steeds aankloppen bij consultants. Maar voor niet-gespecialiseerde IT-functies of terugkerende taken wordt reguliere tewerkstelling de regel. Als er extern wordt aangetrokken dan kan dat via Smals, eGov en uit de privésector.
Meer e-Box, minder meldingen
De digitale overheidsmailbox e-Box wordt verder ontwikkeld, waarbij het regeerakkoord expliciet de ‘eliminatie van meerdere meldingskanalen’ noemt: een veelgehoorde ergernis bij burgers en bedrijven. Er komt maximale synergie tussen e-Box Burger en e-Box E-Box enterprise, en er wordt nauwer samengewerkt met deelstaten en lokale overheden.
Digitale overheid
De ‘digitale portemonnee’ blijft verder ontwikkeld worden en nieuwe digitale overheidsdiensten zullen standaard gekoppeld worden aan dergelijke digitale platformen. De bestaande diensten zullen geleidelijk aan geïntegreerd worden. De ambitie daarbij is dat de federale overheid tegen 2030 alle transacties en interacties met burgers en bedrijven digitaal kan doen. Al blijft een niet-digitale steeds gegarandeerd voor digitaal zwakkeren.
Voor technische ontwikkelingen streeft de overheid naar maximale uniformiteit om ook te zorgen voor interoperabiliteit. Open standaarden en gestandaardiseerde API’s zijn daarbij de basis.
Er komt een Belgische datastrategie voor het reguleren van het gebruik, delen en de verkoop van data, al wordt benadrukt dat die datamarkt met respect voor de bescherming van persoonsgegevens moet gebeuren.
Ook komt er een soevereine ‘cloud first strategie’ en een beleid rond het gebruik van AI met het zicht op het verbeteren van de werking van de overheid. Het is onduidelijk of het woord soeverein hier slaat op een onafhankelijke koers los van buurlanden, of een focus op soevereine cloudomgevingen, die losgekoppeld zijn van het publieke internet en hun (buitenlandse) leveranciers.
De FOD BOSA zal een overkoepelende strategie uittekenen voor de digitalisering van de overheid die moet leiden tot een datagedreven organisatie die zowel IT-systemen als AI inzet op een verantwoorde manier.
De overheidsdienst krijgt ook de taak om een volwaardige data governance op te zetten onder leiding van een chief data officer. Die dienst moet waken over de compatibiliteit en interoperabiliteit van verschillende dataprojecten bij de federale overheid. Een interessante nuance daarbij is dat er wordt gestreefd naar moderne ICT-oplossingen waarbij de door Smals aangeboden oplossingen ‘de vergelijking met commerciële aanbieders’ moeten doorstaan. Dat suggereert dat Smals vaker zal moeten opboksen tegen privéspelers wanneer het gaat om IT-dienstverlening bij de overheid.
Justitie
De digitalisering van Justitie, waar al enkele decennia aan wordt gewerkt, gaat ook deze regering verder. Al blijft het geheel relatief vaag. De toegang tot justitie moet laagdrempeliger worden door digitalisering en de rechterlijke orde is daarbij een volwaardige ICT-partner, staat te lezen in de tekst.
Wel komt er een openbare databank voor vonnissen en arresten. De tools en algoritmes die de magistratuur vandaag gebruikt en nuttig zijn voor burgers, worden ook voor het publiek beschikbaar gemaakt. Just-on-Web (het Staatsblad, nvdr) wordt uitgebreid zodat onderhandse wijzigingsakten en jaarrekeningen zo kunnen worden ingediend.
‘Cyberflexwerkers’ en ethical hacking
Het aantrekken van expertise rond onder meer cybercrime maakt dat het regeerakkoord enkele opmerkelijke ambities heeft hierrond. Zo komt er bijzondere aandacht voor het actief rekruteren van specifieke profielen en komt er een aangepast carrièrepad voor zulke personen om ze zo lang mogelijk aan boord te houden.
Daarnaast komt er een wettelijk kader voor het aanwerven van ‘cybervrijwilligers’ of ‘cyberflexwerkers’ bij de politie. Die worden gescreend en krijgen na een korte opleiding specifieke taken. Dat suggereert dat mensen met een achtergrond in cybersecurity officieel kunnen ingeschakeld worden door de politie, maar niet noodzakelijk als een voltijdse baan en zonder het volledige traject van een politie-opleiding te moeten doorlopen. Er wordt ook samengewerkt met het Centrum voor Cybersecurity België (CCB). Kort wordt ook vermeld dat het CCB verder wordt uitgebouwd.
I-Police, het informatieplatform dat verschillende databanken en toepassingen samenbrengt, maar al een tijdje in het slop zit, wordt doorgelicht en geactualiseerd.
Police Search wordt verder uitgerold. Hiermee kunnen verschillende politie-eenheden ook gegevens en processen-verbaal inkijken van andere diensten.
Er wordt geïnvesteerd in expertise, kennis, technologie en infrastructuur om geëncrypteerde communicatie te onderscheppen en te decrypteren en om grote databestanden te kunnen analyseren.
Het regeerakkoord verwijst ook naar de Europese NIS2 richtlijn en stelt dat het ethical hacking wil toelaten bij politiediensten ‘binnen proportie en met adequate controle’. De politie krijgt ook middelen om te kunnen onderzoeken op sociale mediakanalen. Er komt ook een wettelijk kader om bij phishing of cyberaanvallen snel te kunnen optreden.
Defensie
Rond Landsverdediging bevat het regeerakkoord niet bijzonder veel nieuwigheden. Cyberverdediging en het investeren in AI komen aan bod. Ook wordt er gekeken naar een internationale samenwerking waarbij ‘de grote digitale spelers’ worden genoemd als de partijen met enige macht op de markt.
AI
Kunstmatige intelligentie duikt bij verschillende departementen op. Dit zijn de voornaamste plannen:
Naast de Europese AI-act wordt er onderzocht of er nationale regels nodig zijn voor AI in de gezondheidszorg, maar met diagnostische en therapeutische vrijheid van de zorgverlener. Er komt een gezamenlijke data- en AI-strategie voor volksgezondheid.
Er komt voor de politie een concreet beleid rond het inzetten van artificiële intelligentie die onder de Europese AI Act valt. Samen met inlichtingen- en veiligheidsdiensten komt er ook een proeftuin voor nieuwe operationele toepassingen met nieuwe technologie.
De politie zal voor bepaalde administratieve taken kunnen steunen op AI. Het noemt daarbij onder meer speech-to-text.
In het regeerakkoord staat ook de passage dat er altijd een afweging wordt gemaakt ‘tussen het recht op veiligheid (wat een fundamenteel mensenrecht is) en het recht op privacy.’ Dat het recht op veiligheid daar expliciet als mensenrecht wordt genoemd is opmerkelijk, want ook privacy valt daar volgens de EU en de VN onder.
De camerawetgeving wordt ook aangepast om meer mogelijk te maken met slimme camerabewaking. Eerder raakte al bekend dat ANPR-camera’s voortaan ook gsm-bediening achter het stuur mogen herkennen.
Telecom, 5G én ook 6G
Er wordt geïnvesteerd in een soeverein 5G-netwerk, met eigen spectrum, voor de modernisering van de hulp- en veiligheidsdiensten. Dat gaat gepaard met een modernisering van de meldkamers. Daarmee zet Arizona het werk van Vivaldi verder want die plannen zijn er al sinds 2022.
De telecomoperatoren moeten kunnen samenwerken voor de uitrol van bepaalde werken en de regulator, het BIPT, moet daar duidelijkheid in scheppen. Tegelijk wordt er nog steeds gestreefd naar een optimale dekking van het grondgebied en het wegwerken van witte zones, waar momenteel geen mobiel bereik is.
Tegen 2030 moet elke onderneming toegang hebben tot een internetsnelheid van 1Gbps, via het vaste of mobiele netwerk.
En hoewel 6G nog veraf is, staat in het regeerakkoord ook dat er moet gestart worden met de voorbereidingen, inclusief een informatiecampagne, voor de mogelijke uitrol van 6G.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier