Orange Belgium gaat meteen voor ‘de finale vorm van 5G’ en rolt 5G Standalone uit. CTO Stefan Slavnicu is enthousiast over de mogelijkheden voor bedrijven en consumenten, maar legt ook uit hoe Orange Belgium zich wil onderscheiden van de concurrentie nu het ook sites deelt met Proximus.
Deze week kondigde Orange Belgium aan dat het met de vernieuwing van haar netwerk meteen voor 5G standalone gaat. Dat is een netwerk waarbij alle delen klaar zijn voor 5G en dus ook alle mogelijkheden van de technologie kunnen benutten.
Wat gaan zakelijke klanten meer kunnen doen met 5G standalone ten opzichte van 5G non-standalone?
SLAVNICU: ‘Om te beginnen gaan we stap voor stap een multi gigabit cloud native production netwerk uitbouwen op basis van 5G standalone technologie. Dat wil zeggen dat we niet enkel in een labomgeving – zoals we bij Port of Antwerp demonstreerden – werken, maar die technologie in de komende maanden echt gaan aanbieden. Zelfs binnen de Orange Group zijn we bij de eersten om dit te doen.’
‘Hiermee kunne we onder meer network slicing aanbieden, wat voor bedrijven heel nuttig kan zijn. Het is ook de basis voor een virtual mobile private netwerk waarbij een bedrijf of een specifieke afdeling een apart netwerk kan krijgen met haar eigen resources. We kunnen een on demand netwerk opzetten waar en wanneer een klant dat wil.
We gaan nog een stap verder, naar hybride: De netwerkapparatuur van Orange, maar waar de klant dat wil in combinatie met hun apparatuur voor bijvoorbeeld kritieke dataflows. Vaak is het belangrijk omdat de klant om veiligheidsredenen daar zelf controle over blijft hebben of dat het in hun eigen omgeving moet draaien.’
5G vraagt half zoveel energie per gigabit ten opzichte van 4G en we verwachten dat dit tegen 2025 nog beter kan. In theorie kan 5G tot tien keer zuiniger zijn.
Wat mogen we naast network slicing nog verwachten van 5G SA?
SLAVNICU: ‘5G Standalone is de finale vorm van 5G radio en geeft ons alles wat 5G beloofd: betere snelheden, lage latency en Massive Machine-Type Communications (mMTC). Maar ook zaken als upload verbeteren. Op 4G is 40 Mbps niet slecht, maar op 5G kan dat naar 100-200 Mbps gaan afhankelijk van je toestel en opstelling.
Vandaag is er al een commercieel 5G-aanbod, maar het is 5G NSA (non-standalone). Dat combineert 5G met 4G-apparatuur, met een oudere core. Je krijgt daar wel meer bandbreedte door, maar niet de lage latency, of multi massive IoT. Wat we nu parallel gaan doen is ons netwerk moderniseren en meteen klaarstomen voor die mogelijkheden. Mettertijd zullen we dan zakelijke klanten, zeker bij wie zaken als slicing interessant kunnen zijn, migreren naar een 5G SA omgeving.
5G is ook energie-efficiënter. De technologie vraagt half zoveel energie per gigabit ten opzichte van 4G en we verwachten dat dit tegen 2025 nog beter kan. In theorie kan 5G tot tien keer zuiniger zijn. En dat merk je ook op je smartphone, waar 5G use cases zo’n dertig procent minder energie verbruikt ten opzichte van 4G.
Maar we willen ook inzetten op een ongeziene customer journey met de juiste digital touchpoints en dat is ook een deel van onze missie: we willen een trusted business enabler zijn. Ik wil niet enkel focussen op het bouwen of beheren van 3000-4000 zendmasten, ik wil het netwerk ontwerpen dat de ervaring van meer dan drie miljoen klanten verbetert.’
Hoe gaat Orange zich daar onderscheiden? Er komen vier spelers met een eigen 5G-netwerk en Orange gaat voor dat netwerk met Proximus samenwerken.
SLAVNICU: ‘Door meer manuele zaken te automatiseren, met meer focus op de end-to-end quality en customer centricity, die focus op de klantervaring moet in al onze processen zitten.’
(Slavnicu wijst naar een recent rapport van OpenSignal waar Orange Belgium er op bijna elk vlak als beste operator uitkomt rond mobiele klantervaring, nvdr) ‘Dat gaat niet alleen over pure downloadsnelheid, het gaat ook over je upload, hoe vlot je een HD-video kan starten, ook dat is je mobiele ervaring. Dat toont dat je je nog altijd technisch kan differentiëren, door je toe te leggen op de end-to-end quality, want een mobiel netwerk en de services daarop gaan niet enkele over toegang, maar ook hoe je die capaciteit en je middelen beheert: je transportnetwerk, IP-netwerk, internet peering interfaces, dat beheer speelt ook mee in de ervaring die je klant krijgt.’
Als het gaat over multi-gigabit, over hoeveel gigabits per seconde spreken we dan precies?
SLAVNICU: ‘Technisch gezien minstens 1 GBPS. Meer kan ook, maar dat is in eerste instantie voor de bedrijfsmarkt en op vraag van de klanten daar.’
Zijn er specifieke sectoren die jullie op het oog hebben voor de nieuwe mogelijkheden van 5G?
SLAVNICU: ‘Concrete namen kunnen we natuurlijk niet noemen, maar in de chemie, logistiek of andere grote industrieën is er potentieel. Denk bijvoorbeeld aan een augmented worker: mensen die in gevaarlijke omgevingen werken krijgen zo een netwerk om hun job van op afstand met augmentend reality uit te voeren. Dat is voor meerdere sectoren interessant. Daar wordt al lang over gesproken maar nu kunnen we die use cases ook in praktijk brengen.’
Kijken jullie voor die nieuwe mogelijkheden zoals network slicing ook naar een aanbod voor de consumentenmarkt?
SLAVNICU: ‘De meeste use cases zitten op de B2B-markt, maar we zien ook wel mogelijkheden voor consumenten. Ik denk dat gaming of de mogelijkheid om tijdelijk specifieke resources te krijgen op 5G, misschien wel interessant kunnen zijn daar.’
We zijn blij dat Wallonië nu ook een aanpassing van de EMF-normen bekijkt.
Orange heeft intussen haar 5G-spectrum, maar mag net zoals andere spelers al even met voorlopige gebruiksrechten uitrollen. Hoe staat het vandaag met die uitrol?
SLAVNICU: ‘Voor de veiling lag de focus vooral op de kust, Gent en Antwerpen. Nu rollen we breder uit, maar hoofdzakelijk in Vlaanderen. We zijn blij dat Wallonië nu ook een aanpassing van de EMF-normen bekijkt (elektromagnetische straling, waarvoor de limieten in Wallonië en Brussel veel strenger zijn dan in Vlaanderen, nvdr.) om 5G mogelijk te maken. Daarom dat we naast ons 5G lab in Antwerpen binnenkort ook in Luik een lab openen als signaal dat we het hele land willen bedienen met onze technologie.’
Wanneer mogen we een 5G-netwerk verwachten dat vergelijkbaar is met de 4G-dekking vandaag?
SLAVNICU: ‘Dat loopt gelijk met de modernisering van ons netwerk en we willen dat afronden tegen 2024-2025, dan willen we minstens 90 procent dekking (van de bevolking, nvdr) hebben. Maar veel hangt ook af van de stralingsnormen en wat er regulatorisch mogelijk is.’
Hoe zit dat in Brussel? Operatoren zeggen al langer unisono dat het met de huidige normen daar niet kan.
SLAVNICU: ‘Daar vernieuwen we ook ons netwerk, maar we respecteren de normen en regulatie uiteraard. Dus werken we in het bestaand spectrum (voor 2G, 3G en 4G nvdr). Maar het zal daar eerder zijn waar klanten het nodig hebben. We willen ook de juiste klantervaring geven en dan heeft het geen zin om 5G uit te rollen gewoon om het 5G te noemen. We testen momenteel 5G op een paar sites in Brussel, nog niet als commercieel netwerk, maar ook dat komt.’
We testen momenteel 5G op een paar sites in Brussel, nog niet als commercieel netwerk, maar ook dat komt.
Wordt de stopzetting van 2G een uitdaging? Vrijwel elke operator houdt dat langer in leven dan 3G. Wordt de migratie van oude geconnecteerde machines (M2M) een uitdaging?
SLAVNICU: ‘Die uitfasering loopt inderdaad langer zodat we alle klanten kunnen migreren en dat vraagt tijd. Niet enkel in België, veel IoT-bedrijven wereldwijd kampen met die uitdaging dus moet je daar voorzichtig mee omgaan. Je moet ook je roamingovereenkomsten naleven voor je die technologie uitfaseert.’
Orange werkt voor 5G SA samen met Nokia, Ericsson en Oracle, eerder kondigden jullie voor de nationale 5G-uitrol aan vooral met Nokia in zee te gaan. Was de onderhandeling van die contracten niet lastiger nu Europa de facto Ericsson en Nokia naar voren schuift?
SLAVNICU: ‘We kiezen Nokia omdat het de beste economische keuze was voor onze RFP, waar alle spelers aan hebben deelgenomen. Daar hebben we ons niet beperkt. Uiteraard zijn we altijd van plan geweest om de regels te respecteren, maar Nokia kwam er ook uit als beste speler.’
Kijken jullie ook naar een cloudspeler voor 5G, zoals Telenet met Google Anthos?
SLAVNICU: ‘Er is een strategisch partnerschap op groepsniveau tussen Orange en Google voor het Google Cloud Platform, maar momenteel gaat dat vooral over use cases rond big data en AI om onze dienstverlening te verbeteren.
Er komen inderdaad dedicated telco cloudomgevingen, maar vandaag gebruiken we die nog niet. Wel gebruiken we voor sommige zaken AWS of Google Cloud. Maar in de toekomst kan dat nog veranderen.’
Is 5G qua beheer en opbouw makkelijker of complexer dan de vorige generaties? Zeker met de opkomst van kleine nichespelers in het kader van openRAN?
SLAVNICU: ‘Naar de toekomst is er wel meer mogelijk. We volgen de technische capaciteiten van nieuwe en traditionele spelers en ik verwacht dat die laatsten ook mee zullen evolueren naar een cloudRAN of openRAN omgeving en dan zullen we zelf analyseren wat voor ons op de Belgische markt de beste keuzes zijn.’
Is 5G vanuit technisch standpunt makkelijker of complexer dan 4G, 3G of 2G?
SLAVNICU: ‘3G verdwijnt bij ons tegen 2025, 2G tegen 2028, dus het totale beheer wordt eenvoudiger. Maar 5G op zich is ook eenvoudiger omdat er meer processen geautomatiseerd zijn. Veel wat we voor onze enterprise klanten opzetten zou vroeger maanden duren, nu kan zo’n implementatie op een aantal weken. Het blijft natuurlijk nieuwe technologie en ik wil niet overdrijven in de beloftes, maar het uitrollen is wel makkelijker.
De uitdagingen zijn vooral de skillsets verwerven. De juiste mensen vinden, je teams vertrouwd maken met de technologie. Met de uitrol zelf hebben we al 25 jaar ervaring (op basis van 2G en 3G, nvdr)’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier