Test-Aankoop vindt dat Facebook & co ons moeten betalen

© Getty Images/iStockphoto
Kristof Van der Stadt
Kristof Van der Stadt Hoofdredacteur bij Data News

Consumenten moeten eigenaar blijven van hun gegevens, zelfs als die gebruikt worden door derden. De meerwaarde die een dataverwerker genereert moet gedeeld worden met de consument-dataproducent, meent Test-Aankoop.

Is een website of app gratis? Dan is de kans groot dat u het product bent dat verkocht wordt, luidt een modern adagium. Alles draait dan rond big data en profilering: bedrijven zoals Facebook of Google verdienen geld aan uw gegevens. Consumentenorganisatie Test-Aankoop en haar Europese zusterorganisaties vinden dat dit niet zomaar kan en stelden op een seminarie een manifest voor waarin de consument een centrale plaats en rol krijgt in de door data aangedreven economie.

In het manifest roepen de organisaties op om de persoonlijke gegevens en privacy van de consument te respecteren. Drie concrete eisen schuiven de consumentenorganisaties naar voor. Om te beginnen moet de nieuwe Europese GDPR-wetgeving die op 25 mei 2018 van kracht wordt, “adequaat uitgevoerd worden door bedrijven en instellingen en zullen regelgevende instanties daarop moeten toezien”. Test-Aankoop wil dat overtredingen bestraft worden en dat de benadeelden ook schadeloos gesteld worden.

‘Consument moet eigenaar blijven over eigen data’

De organisaties pleiten ook voor producten en diensten die een ingebouwd hoog niveau van privacy en security hebben en waarbij consumenten makkelijk hun gegevens kunnen recupereren. Online monitoring kan alleen na uitdrukkelijke toestemming van de consument die die ten allen tijde opnieuw kan intrekken of corrigeren.

Het is alleen maar eerlijk dat wanneer bedrijven geld verdienen met uw gegevens, u in ruil daarvoor een stukje van de taart krijgt.

De derde eis is de meest opmerkelijke. Test-aankoop & co vinden dat consumenten recht hebben op een eerlijk deel van de meerwaarde die bedrijven genereren via de data van consumenten. “Het is alleen maar eerlijk dat wanneer bedrijven geld verdienen met uw gegevens, u in ruil daarvoor een stukje van de taart krijgt”, leest het manifest ‘Mijn data zijn van mij’ dat consumenten kunnen ondertekenen .

Niet alleen Facebook, maar ook Proximus

Gesteund door de ondertekenaars van dit manifest, willen de consumentenorganisaties vervolgens contact opnemen met bedrijven als Amazon, Google, Facebook, maar ook telecomoperatoren, om de eisen te bespreken. “Namens de consumenten zullen wij hen vragen zich te verbinden om u een eerlijk deel te geven van het geld dat zij met het gebruik en de verkoop van uw gegevens verdienen”, klinkt het.

Test-Aankoop geeft nog een lokaal voorbeeld mee: ‘MyAnalytics’ van Proximus. Proximus lokaliseert permanent gsm’s, combineert die data met gegevens over simkaarten (land of regio van de gebruiker), en verkoopt die waardevolle data vervolgens geanonimiseerd aan bijvoorbeeld organisatoren van evenementen en marketing managers. Maar de provider heeft geen uitdrukkelijke toestemming gevraagd, geeft de consument geen toegang tot zijn eigen data en laat klanten niet delen in de winst die hiermee wordt gemaakt.

Stemmen gaan al langer op

De eisen zijn op zich niet nieuw. Meer dan drie jaar geleden gingen er al stemmen op om Facebook te laten betalen voor de data die eindgebruikers creëren. “Zij noemen het vriendschap. Wij noemen het onbetaald werk. Zij noemen het delen. Wij noemen het stelen”, klinkt het vlijmscherp in het manifest dat Laurel Ptak (onderzoekster aan de New School in New York) begin 2014 publiceerde.

Het verhaal doet ook denken aan de Belgische start-up Irispact. Dat bedrijf wou dataproducenten en eindgebruikers rechtstreeks met elkaar laten handelen, zonder dat er een dataverwerker à la Facebook of Google tussen komt om er winsten uit te halen. Een jaar na op de oprichting legde IrisPact in 2014 de boeken neer.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content