AI, blockchain, encryptie, kwantumcomputers en robotmicroscopen maken deel uit van IBM’s tech- voorspellingen voor de komende vijf jaar. Maar hoe accuraat waren ze met voorspellen in 2012?
IBM publiceert naar goede gewoonte een reeks voorspellingen over nieuwe technologieën die tegen 2023 een feit zullen zijn. Als we IBM kunnen geloven tenminste, want hoe goed was de technologiegigant met zijn voorspellingen van vijf jaar geleden?
Crypto-ankers
Blockchain mag de spits afbijten. IBM wijst op de grote hoeveelheid namaakproducten in de wereld, en als het over medicatie gaat, kunnen dergelijke nepproducten echt schadelijk zijn voor de gezondheid. In sommige landen wordt wel 70 procent van de medicijnen nagemaakt. IBM verwacht dat er in de toekomst een oplossing zal bestaan die namaak detecteert.
Blockchain kan transacties op een betrouwbare, efficiënte en transparante manier afhandelen. In de toekomst kunnen we de technologie gebruiken in combinatie met een soort van virtuele vingerafdruk. Crypto-ankers, zo worden ze genoemd, zullen op verschillende manieren in producten kunnen worden geïmplementeerd.
Als voorbeeld geeft het techbedrijf de toepassing van sensoren en eetbare inkt op producten. Het bedrijf wijst ook naar een recente ontwikkeling waarbij IBM een werkende pc heeft voorgesteld die de grootte heeft van een zoutkorrel. Afhankelijk van het product in kwestie, zullen bedrijven in de toekomst een gepast anker gebruiken dat de legitimiteit van hun product kan vaststellen.
Traliecryptografie
Nu beschermt encryptie ons tegen de meeste hackingaanvallen, maar door innovaties zoals kwantumcomputers, zullen de huidige versleutelingsmethodes niet voldoende zijn.
In 2016 werden er wereldwijd vier miljard datarecords door hackers gestolen, en gemiddeld kostte een diefstal zo’n 128 euro voor een slachtoffer. De Amerikaanse technologiegigant verwacht dat in de toekomst hackingmethodes alleen maar geavanceerder zullen worden. Nu beschermt encryptie ons tegen de meeste aanvallen, maar door de toenemende innovaties in kwantumcomputers, wordt verwacht dat de huidige versleutelingsmethodes niet voldoende zullen zijn.
Maar wat als we de sleutel letterlijk in een doolhof zouden verstoppen? Met cryptografie op basis van wat in de wiskunde ‘tralies’ worden genoemd, kunnen we data onkraakbaar maken. IBM verwacht dat een zogenaamde tralie-gebaseerde cryptografie de oplossing is.
Vandaag zijn bestanden alleen versleuteld als ze niet gebruikt worden. Van zodra een bestand geactiveerd wordt, zal het besturingssysteem het telkens snel decrypteren. Op dat moment is een bestand dus kwetsbaar. Met methodes van de toekomst hoopt IBM dat een pc berekeningen zal kunnen uitvoeren met bestanden, terwijl ze nog versleuteld zijn.
AI opvoeden
Artificiële intelligentie (AI) is overal, maar toch tasten we alleen nog maar aan de bodem van het potentieel van AI. IBM waarschuwt voor de mogelijke gevaren van vooroordelen die in slimme algoritmes kunnen sluipen. Slimme software wordt nog altijd ontwikkeld door menselijke programmeurs. Als bedrijven en overheden steeds meer afhankelijk worden van AI, is het belangrijk dat ze zich bewust zijn van de mate waarin de programma’s bevooroordeeld zijn.
Als bedrijven en overheden steeds meer afhankelijk worden van AI, is het belangrijk dat zij zich bewust zijn van de mate waarin de software bevooroordeeld is.
IBM wil AI in de toekomst gaan opvoeden, zodat software te allen tijden menselijke waarden hoog houdt. Zelfs als de neurale netwerken beïnvloed worden door externe factoren, dan nog zou die ‘opvoeding’ ervoor moeten zorgen dat projecten niet geheel ontsporen, zoals dat bijvoorbeeld gebeurde met een experiment van Microsoft. IBM verwacht dat er een ook een rankingsysteem zal komen dat de mate van beïnvloeding bepaalt.
De ethiek en gevaren achter AI is een veelbesproken thema van de afgelopen jaren. Op MWC waarschuwde professor Paula Boddington nog dat het moeilijk is om een verantwoordelijke aan te duiden als AI-algoritmes falen en schade berokkenen. Verder hebben 26 wetenschappers onlangs een uitgebreid rapport samengesteld waarin ze wijzen op de risico’s van ontsporende artificiële intelligentie. Eén van de maatregelen die ze voorstelden, was de oprichting van een nieuw orgaan dat limieten legt op de toegang tot AI.
‘Quantumtech goes mainstream’
Microscopen onder zee zullen met behulp van AI-algoritmes zelfstandig plankton bestuderen, waardoor we betrouwbare conclusies kunnen trekken over de kwaliteit van het water.
Kwantumcomputers werden door veel critici jarenlang als sciencefiction afgedaan, maar de Amerikaanse techgigant wijst erop dat de eerste succesvolle kwantumcomputers vandaag al getest worden. Het is dus slechts een kwestie van tijd alvorens de buitengewoon krachtige computers mainstream zullen worden.
IBM voorspelt dat kwantumtech in de komende jaren voorgoed het laboratorium zal mogen verlaten. In de eerste plaats zullen universiteiten en hogescholen de technologie aangeboden krijgen, maar ook verschillende industrieën zullen van de verhoogde computerkracht kunnen profiteren. Volgens het bedrijf zullen kwantumcomputers problemen kraken in verschillende sectoren die voordien als onoplosbaar werden beschouwd.
Slimme robotmicroscopen
Een laatste voorspelling van IBM gaat over waterkwaliteit. Drinkbaar water zal dankzij toenemende vervuiling en klimaatveranderingen steeds kostbaarder worden, en wetenschappers zullen daardoor gedwongen worden om een beter oogje in het zeil te houden. Volgens het techbedrijf zit de sleutel daarvoor in het bestuderen van de populatie plankton. De kleine diertjes vormen bijna letterlijk het brood en boter van de voedselketen onder water.
Voorlopig is er nog weinig geweten over plankton, maar door de populatie van de dieren te bestuderen, kan de mens betrouwbare conclusies trekken over de kwaliteit van het water. Vandaag wordt plankton in labo’s al bestudeerd, maar volgens het techbedrijf verlopen zo’n projecten traag, en daarom zijn ze erg kostelijk. Plankton zijn microscopisch kleine organismen, maar microscopen onder zee zullen binnen vijf jaar met behulp van AI-algoritmes zelfstandig plankton kunnen bestuderen.
Google Lens
Maar we kunnen moeilijk over IBM’s voorspellingen praten zonder ook enige nuance te brengen bij de voorspellingen. Eind 2013 stelde werden de verwachtingen tegen 2018 voor. De vraag is: hoe accuraat was IBM? We maken even de balans op.
In feite heeft IBM Google Lens voorspeld
In 2012 was er een duidelijk thema in de voorspellingen, namelijk de menselijke zintuigen die geëvenaard of voorbijgestreefd zullen worden door computers. Het eerste zintuig is het zien. “Vandaag kunnen computers enkel beelden begrijpen door middel van tekst of titels waarmee we ze taggen. De belangrijkste informatie – de interpretatie van de afbeelding zelf – is een mysterie”, schreef IBM vijf jaar geleden.
Wat volgde was de voorspelling dat algoritmes tegen 2018 in staat zullen zijn om zelf beelden te herkennen en categoriseren. In feite omschreef het bedrijf bijna volledig huidige toepassingen als Google Lens, waarbij je aan de hand van je smartphone-camera een voorwerp of tekst kan identificeren. Daranaast zijn er nog experimentele toepassingen zoals de ‘drawing bot‘ van Microsoft waarmee algoritmes op commando een uniek beeld uit het niets kunnen genereren.
Voelen met je smartphone?
Laat ons concluderen dat IBM de nagel op de kop heeft geslagen wat beeldherkenning betreft. Maar sommige toepassingen die het bedrijf omschreven had, blijken nu dus toch een aantal jaren verder weg te zijn dan oorspronkelijk gedacht. Het kunnen voelen is een duidelijk voorbeeld van een toepassing die niet zo gemakkelijk na te bootsen is.
Een techniek genaamd haptic feedback bootst het indrukken van een echte knop zo goed mogelijk na. Maar zijde voelen door over je smartphone-scherm te vegen? Nee, zo ver zijn we nog niet.
Volgens IBM zou je vandaag, door met je vinger over het scherm van een smartphone te glijden, op een realistische manier een gevoel kunnen krijgen van een bepaalde stof. Precieze trillingen die volgens de juiste frequenties door het scherm gegenereerd worden, zouden de ervaring realistisch moeten maken.
Vandaag bestaan er in beperkte maten al toepassingen die aan de hand van de juiste trillingen een bepaald gevoel willen nabootsen. Sinds de iPhone 7 gebruikt Apple geen fysieke indrukbare home-knop meer in haar telefoons. Een techniek genaamd haptic feedback bootst het indrukken van een echte knop zo goed mogelijk na. Maar zijde voelen door over je smartphone-scherm te vegen? Nee, zo ver zijn we nog niet.
Onvolwassen spraakherkenning
Beperkingen bij producten zoals de Pixel Buds van Google, bewijzen dat spraakherkenning qua complexiteit nog helemaal niet zo ver staat als beeldherkenning.
Vervolgens gaat het verder bergafwaarts met voorspellen. Volgens het bedrijf zou het gehoor van de mens overtroffen worden dankzij intelligente computersystemen. We zouden babytaal kunnen ontcijferen, en de analyse van geluidstonen zou ook de stemming van een gesprek kunnen helpen bepalen. Klantendiensten zouden die real-time gegevens vandaag gebruiken om de interactie met klanten te verbeteren, en ook de interactie tussen mensen uit verschillende culturen zou veel vlotter verlopen.
Op het vlak van vertaalsoftware zou er door Amazon gewerkt worden aan toepassingen die culturele barrières kunnen slopen, maar die ontwikkelingen staan bijlange nog niet ver. Bovendien bewijzen de beperkingen van producten zoals de Pixel Buds van Google dat spraakherkenning qua complexiteit nog helemaal niet zo ver staat als beeldherkenning.
Te veel, te vroeg verwacht
We moeten vaststellen dat wetgeving en algemene vooruitgang in de politiek vaak een grotere uitdaging vormen dan het op punt stellen van de techniek zelf.
En dat brengt ons uiteindelijk bij ruiken en proeven. Computers zouden de complexe chemische samenstellingen van smaken en geuren kunnen genereren. We zouden op die manier voedsel kunnen proeven, alvorens we een recept bereiden of een product kopen. Verder zou de analyse van geuren bijvoorbeeld een gaslek kunnen detecteren. En verder kan het detecteren van concrete geuren ook medische bijwerkingen helpen vaststellen, waardoor er tijdig op gezondheidsrisico’s kan worden ingespeeld.
Ook hier kunnen we niet anders dan concluderen dat IBM in 2012 te veel zaken te vroeg had verwacht. Tientallen jaren geleden hadden veel visionairs voorspeld dat we ondertussen in 2018 allemaal al een vliegende auto in onze garagepoort hadden staan. Geen nood, ook aan die technologie wordt er volop gewerkt, maar soms komt er meer kijken bij de doorbraak van nieuwe innovatie.
Vliegende wagens
Om terug te komen op vliegende wagens, moeten we vaststellen dat wetgeving en algemene vooruitgang in de politiek vaak een grotere uitdaging vormen dan het op punt stellen van de techniek zelf. Vaak moet onderzoek al opboksen tegen belemmeringen van zodra een product nog maar in zijn testfase zit.
Eerst en vooral heb je namelijk een toelating nodig alvorens het prototype van je vliegende wagen zijn vleugels voor het eerst mag spreiden. We wachten vanop de eerste rij in spanning af om te ontdekken in hoeverre de nieuwe voorspellingen in 2023 zullen standhouden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier