Op 19 september stapt Ethereum, een van de grote blockchains voor slimme contracten, over naar een nieuwe manier om acties te verzegelen. In plaats van ‘proof-of-work’ wordt het platform ‘proof-of-stake’. Hoe zit dat?
Blockchains kunnen op verschillende manieren werken, en die hebben elk hun voor- en nadelen. De bekendste is waarschijnlijk ‘proof-of-work’, maar da’s meteen ook de zwaarste om te draaien.
Wat is proof-of-work?
Blockchains, waar munten en contracten zoals ethereum en bitcoin op draaien, zijn in principe gewoon gedeelde databases. Om daar enige vorm van veiligheid in te steken, gebruikt het huidige systeem een reeks ingewikkelde berekeningen. Die moeten telkens een reeks transacties (een blok) valideren en vastzetten, waarna die nieuwe informatie naar iedereen wordt doorgestuurd. Het idee is dat de mensen die het werk doen, en die dus computerkracht aan de blockchain schenken, ook de beslissingsmacht krijgen.
Als extra zoethouder krijgen die ‘miners’ een beloning in de vorm van een deeltje bitcoin, ethereum of wat er ook gedolven wordt. Dat leidde al snel tot professionele delvers, die een batterijtje hardware inzetten om berekeningen voor cryptomunten te maken en zo het virtuele geld binnen te halen.
Wat is het probleem?
In het kort: proof-of-work zuipt energie. Het systeem draait net rond berekeningen die heel moeilijk zijn voor computers, waardoor die veel rekenkracht nodig hebben. Het werd ook uitgedokterd jaren geleden, en is niet toekomstbestendig of ook maar aangepast aan de huidige schaal waarop blockchains werken. De Nederlandse centrale bank berekende in januari nog dat een enkele bitcointransactie overeen komt met twee derde van de maandelijkse uitstoot van een gemiddeld Nederlands gezin. Ethereum als blockchain zou ondertussen evenveel uitstoten als heel België.
Het is in tijden van klimaatverandering en energietekorten een van de grote punten van kritiek voor de hele crypto-industrie. En zelfs al die zich weinig van kritiek aantrekt, dan zorgen de stijgende energieprijzen in combinatie met dalende cryptokoersen wel voor een andere ‘incentive’. Voor veel miners is het niet langer winstgevend om nog crypytomunten te delven. En met minder ‘miners’ om transacties te valideren, lopen ook onder meer betalingen vertraging op.
Proof-of-stake dan
De methode waarop Ethereum nu overstapt heet ‘proof-of-stake’ en werkt met waarborgen. Gebruikers die al munten hebben, kunnen een bepaalde hoeveelheid daarvan inzetten als borg om transacties te valideren. Wie valse informatie ingeeft, krijgt daarbij een boete. Wie ether inzet en dat te goeder trouw doet, kan meer ether verdienen door mee te valideren. Grote voordeel hier is dat het 1.000 keer minder energie zou verbruiken dan ‘proof-of-work’. Dat is een van de redenen waarom milieu-activisten al een tijdje aandringen op een overstap.
Mogelijk nadeel is wel dat je vaak al wat munten nodig hebt om als ‘validator’ op te treden. In het geval van Ethereum is de minimuminzet 32 ether, aan de huidige koers zo’n 50.000 euro. De rol van validator zal voor veel muntsystemen dus vooral voor rijke beleggers zijn weggelegd, wat niet echt strookt met het imago van ‘een decentraal systeem waarop iedereen kan intekenen’. De overstap kan bovendien het vrijbuitergehalte van Ethereum verminderen. Veel van de grootste portefeuilles voor cryptomunten zitten namelijk bij bedrijven zoals Coinbase. Die zijn een pak gevoeliger voor wetgeving dan een anonieme cryptohouder.
Wat zijn de gevolgen van zo’n switch?
Dat weten we eigenlijk niet zo goed, gezien Ethereum de eerste grote blockchain is die overstapt. Er zijn al blockchains die ‘proof-of-stake’ of gelijkaardige methodes gebruiken, waarvan de bekendste waarschijnlijk Solana is. Maar van de ene methode naar de andere gaan is vrij nieuw. The Merge, zoals Ethereum de operatie noemt, zal onder meer een hoop delvers zonder werk zetten, en vereist een volledige herconfiguratie van het netwerk en van de gedistribueerde database bij duizenden gebruikers. Er mag bovendien geen ‘downtime’ op het systeem zitten. De organisatie achter de blockchain is dan ook al jaren aan de overstap bezig, en heeft de deadline al meermaals uitgesteld.
Gaan andere blockchains volgen?
Zelfs als Ethereum het project naadloos voltrekt, is het niet zeker dat iedereen zal volgen. Elke blockchain heeft een andere cultuur, en Ethereum is daarbij een van de groten die zich iets van het milieu aantrekt. Dat komt deels omdat de oprichter, Vitalik Buterin, al jaren met de overstap bezig is. De sfeer op de bitcoin blockchain, die andere gigantische verbruiker van energie, is momenteel gekant tegen een overstap, dus het lijkt daar niet meteen aan de orde. Een deel van de duizenden kleinere blockchains zou wel nog kunnen volgen. Veel van de nieuwere blockchains lieten al langer het ‘proof-of-work’ principe achterwege, of werden opgericht als groen alternatief.
Ga ik nu terug een grafische kaart kunnen kopen?
Proof-of-stake heeft alvast het gevolg dat er een hoop crypto-delvers een andere bron van inkomsten moeten zoeken. Dat kan ook gevolgen hebben voor de hardwaremarkt.
GPU’s die gebouwd werden om grote hoeveelheden bewerkingen te maken voor videogames en grafische toepassingen op een pc, zijn bij de beste betaalbare hardware om cryptomunten te delven. Het is meteen een van de redenen dat de markt voor die kaarten de voorbije jaren oververhit was, en het voor een modale gamer bijzonder moeilijk werd om nog zo’n kaart te vinden. Nvidia ging vorig jaar zelfs zo ver om zijn eigen GPU’s aan te passen zodat ze minder goed werden in het delven van Ethereum, in de hoop er een paar bij het eigenlijke doelpubliek te krijgen.
Die markt is voor alle duidelijkheid nu al wat aan het stabiliseren, omdat de lage koers van veel cryptomunten en de hoge energieprijzen het minder lucratief maken om munten te delven. Als meer blockchains overstappen naar de nieuwe methode, gaan er bovendien zoveel miners zonder werk vallen, dat de GPU-markt zelfs terug naar normaal zou kunnen gaan.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier