Jaaroverzicht: Zeven technologieën die tijdens de pandemie opkwamen
‘Noodzaak zorgt voor innovatie’. De quote wordt zowaar toegeschreven aan Plato, dus het idee leeft al even, maar 2020 was een uitzonderlijk jaar voor technologische vernieuwing, en voor de doorbraak van enkele diensten. Deze technologische trends hielpen ons het jaar door.
Afstandswearables
‘Social distancing’, is dan wel niet het woord van het jaar, het is wel zowat het belangrijkste mandaat dat we kregen. Om de verspreiding van het virus via de lucht tegen te gaan moeten we allemaal afstand houden. En dat is een uitdaging voor bedrijven waar de werknemers in elkaars buurt werken.
Want anderhalve meter is verder dan je denkt, en was zeker in het begin helemaal niet het soort afstand dat je instinctief aanhoudt tegenover medemensen. Meerdere bedrijven, waaronder twee Belgische, waren er bijzonder snel bij om ‘wearables’ uit te brengen die je signaleren wanneer je te dicht bij je collega staat. Een daarvan is Lopos, een spin-off van imec, ID lab en de UGent, die zich tot nu toe vooral bezig hield met localisatietechnologie. Hun armband geeft een trilling wanneer hij te dicht in de buurt komt van een andere armband. Ook techbedrijf Rombit, dat al een veiligheidsarmband uitbracht, heeft er dit jaar een socialdistancingfunctie aan toegevoegd.
Track and trace apps
Voordat we onze collectieve hoop vestigden op vaccins, lag die nog bij het track and trace systeem. Het idee daarachter, herinner u, is dat iemand die positief test op het virus, kan doorgeven met wie hij of zij in contact is geweest, zodat die mensen ook snel getest en in quarantaine kunnen.
Naar goede tradities is daar ook een app voor, die dat hele ‘contacten bijhouden’ moet automatiseren. Ontwikkeling van de Belgische versie werd geplaagd door vertragingen en discussies, maar de app werd uiteindelijk in september uitgebracht.
België koos voor een decentraal systeem met Bluetooth, op basis van api’s die ondersteund worden door Google en Apple, de makers van de meest gebruikte mobiele systemen. Wie de app aanzet zendt met zijn smartphone (ge-anonimiseerde) codes de ether in. Die codes worden opgepikt door andere smartphones met de app, wanneer de twee toestellen een bepaalde periode in elkaars buurt blijven. Op het moment dat een dokter een besmetting vaststelt, kan de gebruiker dat ingeven in de app en krijgt iedereen wiens telefoon die codes in de voorbije weken heeft opgevangen, daar melding van. Die mensen moeten dan op hun beurt contact opnemen met een arts.
Druktemeters
Nog een technologie die dit jaar massaal werd uitgerold is de druktemeter. Een systeem dat voordien vooral werd gebruikt voor pretparken vond dit jaar zijn ingang voor supermarkten, openbaar vervoer en meer. 2020 was dan ook het jaar waarin we leerden dat je in de lokale Colruyt beter niet om elf uur in de voormiddag gaat.
Ook het openbaar vervoer kwam met allerlei apps om de bezettingsgraad van voertuigen door te geven. Bij de NMBS heet die MoveSafe, de Lijn stopte een druktebarometer in zijn bestaande app, en MIVB/STIB gingen voor een iets traditioneler druktemeter op de site zelf.
Orange Belgium lanceerde dan weer Crowdsurfer, een mobiele app waar we ons toch enkele vragen bij stellen. De app moet de publieksdichtheid in België in kaart brengen, op basis van geanonimiseerde telecomgegevens. We dachten even dat je op deze manier lockdownfeestjes zou kunnen zoeken, maar de regio’s zijn zo groot dat je weinig fijnmazige informatie krijgt. In de praktijk is de regio rond de winkelstraten in mijn stad rood, de rest oranje en de buitenwijken groen. Iets wat we al min of meer konden vermoeden. Niet allemaal even handig dus, die apps, maar we blijven het appreciëren dat we nu niet langer alleen files rond Brussel, maar ook rond de lokale supermarkt kunnen vermijden.
Videoconferencing
2020 was het jaar van het videobellen. De technologie bestaat al erg lang, maar onderging een ware revolutie in een jaar waarin mensen van de ene dag op de andere onder huisarrest stonden. Alles van teamvergaderingen, gezelschapsspelletjes en cocktails onder vrienden, tot concerten, onderwijs en wereldwijde conferenties moesten ineens allemaal over het web.
Een bedrijf als Zoom schoot ondanks een reeks schandalen van nobele onbekende op naar belangrijke techspeler, en meer mensen dan ooit moesten de interface leren van Webex, Microsoft Teams, Google Meet en Jitsi. Het was overigens ook het jaar waarin we leerden dat die zowat allemaal, op Jitsi en WhatsApp na, een tijdslimiet leggen op de gratis versie. Teams wier bedrijf nog geen corporate account had aangeschaft, moesten het voorbije jaar dus hun vergaderingen kort en krachtig houden. Of dat een voor- dan wel een nadeel is van de gratis versie, laten we terzijde.
Streaming
Nog zo’n bestaande dienst die dit jaar uit zijn voegen barstte is videostreaming. Niet alleen van televisieseries en films, maar van alle mogelijke entertainment. Bij gebrek aan fysiek bezoek van cinema, theater, café, concert of zelfs museum gingen we massaal op de sofa naar digitaal vertier kijken. Volgens onderzoeker Conviva ging streaming wereldwijd met 57% de hoogte in. Videostreamingdienst Netflix steeg bijvoorbeeld naar 183 miljoen abonnees, 16 miljoen daarvan nieuwe gebruikers in het eerste kwartaal van het jaar. Dat ondanks concurrentie van steeds meer diensten, waaronder in ons land Amazon Prime, Disney+ en Streamz. YouTube, de meer gecrowdsourcete streamingdienst, tekende twee miljard maandelijks actieve gebruikers op en werd 5 miljard keer gedownload op Android.
En dan hebben we het nog niet over al die andere diensten, zoals Spotify, Twitch of Google Stadia. Een goed jaar voor streaming dus en, gebaseerd op de verbruiksrapporten van verschillende redactieleden, ook voor het massaal opsouperen van bandbreedte en het overschrijden van maandelijkse limieten waar we voorheen makkelijk onder bleven.
Desinfecterende gadgets
Was je handen, desinfecteer je winkelkar en, in mijn geval, de deurklinken in je huis na onverwacht bezoek. 2020 was een jaar waarin we allemaal een beetje smetvrees kregen. Geen wonder dus, dat niet alleen de desinfecterende gels massaal over de toonbank gingen, maar ook gadgets als de ‘PhoneSoap’, een product dat je smartphone desinfecteert via UV licht. Volgens de fabrikant een manier om bacteriën te verwijderen zonder delicate onderdelen te beschadigen.
Nog een trend die dit jaar een boost kreeg is de ziekenhuisrobot in al zijn vormen. Grote voordeel van zo’n ding is dat het werk wegneemt van ondertussen zwaar overbelast ziekenhuispersoneel, en dat het toestel moe nog ziek kan worden.
Voor dit soort toestellen kijken we vooral naar Azië, bijvoorbeeld naar het bedrijf New Era AI Robotic, dat een hele reeks robots aanbiedt, van zelfrijdende wagentjes die materiaal rond dragen tot toestellen die op eigen houtje ruimtes gaan desinfecteren of sociale robots die je erop wijzen dat een mondmasker zowel je mond als neus moet bedekken.
Luchtzuiveraars
Zogeheten ‘air purifiers’ zijn al even de markt aan het veroveren. Vooral in regio’s met veel smog en luchtvervuiling zijn ze al vrij goed ingeburgerd, maar dit is een jaar waarin er met nieuwe ogen naar lucht kijken. Wie de ramen niet kan of wil openen om eventuele virusdeeltjes buiten te krijgen, kan daar andere makkelijk allerlei producten voor vinden. Onze mailbox puilde dit jaar uit met berichten van fabrikanten. Zo is er de Breezer van de Belgische start-up Noman Technics. Het toestel combineert bestaande luchtfiltertechnologie met UV-licht en zegt 99,95% van de schadelijke stoffen en ziektekiemen uit de lucht te halen. De makers zeggen op deze manier ook de verspreiding van covid-19 te bestrijden.
Een ander interessant voorbeeld is de Airvida, een luchtzuiverings-wearable die je als halsketting kunt dragen. Het ding is ontworpen om onder meer pollen of sigarettenrook te neutraliseren, en het Taiwanese bedrijf beweert voor de duidelijkheid niet dat het covid-19 uit de lucht haalt. Het ziet nu wel een grotere markt door corona wegens de link die het virus voor veel patiënten heeft met luchtvervuiling. Het systeem lanceert negatieve ionen die aan vervuilingsdeeltjes gaan plakken, zodat die zwaarder worden en naar de grond vallen voordat je ze inademt. Komt in verschillende kleurtjes en voor dat extra beetje dystopische sfeer bestaat het product ook in een kinderversie, in roze en geel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier