Gaia-X komt uit de startblokken, maar over het Europese cloudproject is nog maar weinig bekend. Het is geen tegenhanger van AWS, Azure of Google Cloud. Maar wat is het dan wel en wat betekent dat voor Belgische cloudgebruikers- en aanbieders?
‘Frankrijk gaat samenwerken met Duitsland om een Europese clouddienst van de grond te krijgen.’ Met die inleiding schreef Data News in oktober 2019 over de aankondiging van Gaia-X. Een tegengewicht voor Amazon, Microsoft, Google en Alibaba. Dat bleek wat voorbarig. Gaia-X is geen cloudbedrijf en is ook geen collectief van cloudspelers dat samen diensten gaat aanbieden.
Het is wel een verzameling van standaarden en principes die Europese cloudklanten vertrouwen en bewegingsruimte moeten bieden, zodat ze onder meer vlot en zonder vendor lock-in kunnen wisselen van aanbieder. De weg daarnaartoe is nog lang, maar Data News kreeg tijdens een gesprek met Hubert Tardieu, CEO ad interim, een blik op de plannen.
Tardieu benadrukt dat zijn rol, net zoals die van de huidige CTO en vice-CEO tijdelijk is. ‘Tot onze eerste algemene vergadering, midden juni 2021. Daar zullen de tweehonderd leden van Gaia-X de eerste officiële raad van bestuur verkiezen.’
Cloudadoptie verdubbelen
De ambitie van het project is onder meer om cloudadoptie in Europa te verbeteren. ‘Gemiddeld ligt die in Europa op ongeveer 25 procent, in het Noorden wat hoger, in het Zuiden wat lager,’ zegt Tardieu. Dat willen we binnen 4-5 jaar verdubbelen, want de cloud brengt voordelen met zich mee.’
Maar er zijn ook obstakels en daar wil Gaia-X het pad effenen.’Er is een gebrek aan portabiliteit van data. Kies je voor een van de grote cloudspelers, dan zit je vaak gevangen omdat je je applicatie op hun maat schrijft, of je infrastructuur gelinkt is aan hen. Dat maakt dat je moeilijk kan verhuizen. Het tweede punt is interoperabiliteit, de mogelijkheid om vlot van de ene naar de andere speler te gaan, al is het maar om voor bepaalde zaken een andere partner te kiezen’. Daarbij doelt hij onder meer op de complexiteit die een multi-cloud aanpak met zich meebrengt, en om dat allemaal samen te laten werken.
Voor bedrijven in de cloud mag het niet uitmaken dat hun diensten niet allemaal bij dezelfde provider zitten.
‘Elke cloud service provider moet zodanig georganiseerd worden zodat onderling data delen mogelijk is. Voor bedrijven in de cloud mag het niet uitmaken dat hun diensten niet allemaal bij dezelfde provider zitten.’
Stappen naar een Europees project
Dat grote cloudspelers al ruim tien jaar in opmars zijn maakt niet dat het te laat is om daar nu nog mee te beginnen. Niet alleen omdat veel Europese bedrijven nog niet (helemaal) in de cloud werken, ook omdat er nog wordt geschoven. ‘Vandaag zit tachtig procent in een centrale cloud en twintig procent in de edge,’ zegt Tardieu. ‘We verwachten dat dat binnen 4-5 jaar omgekeerd zal zijn.’
Om daar werk van te maken moeten er beleidsregels worden opgesteld om overdraagbaarheid en interoperabiliteit mogelijk te maken. ‘Dat worden een reeks architecturale standaarden waarvan de eersten er tegen het derde kwartaal van dit jaar aankomen.’
‘Ongeveer tegelijk willen we een eerste reeks van federated services hebben, een catalogus van Gaia-X-gecertificeerde diensten rond identity- en access management en data sharing die als prototype geïmplementeerd worden door de Gaia-X partners en die open source beschikbaar zijn voor wie ze wil gebruiken.’
Data spaces
Ook komen er zogenaamde ‘data spaces’ voor specifieke niches. Momenteel gaat het over finance, energie, automotive, travel/mobiliteit, health en luchtvaart die tegen het einde van dit kwartaal elk een roadmap opstellen met voorstellen voor mogelijke use cases. De achterliggende redenering is dat sommige niches, zeker de streng gereguleerde, meer nodig hebben dan generieke beleidsregels.
Tardieu merkt daarbij op dat zijn organisatie over die zwaar gereguleerde sectoren zoals gezondheid of banking wil spreken met de bevoegde autoriteiten. Over hoe ze meer digitaal kunnen doen binnen het regulatorisch kader, en dat de regels die Gaia-X hanteert daar een direct gevolg van kunnen zijn.
‘We willen er ook graag Belgische bedrijven bij hebben.’
Voor de opstart van die data spaces zal de Europese Commissie in het tweede kwartaal een call for tenders lanceren. ‘We willen er ook graag Belgische bedrijven bij hebben. Een deel van de uitdaging voor die bedrijven is dat ze snel identificeren in welke domeinen ze een prominente rol willen spelen in het internationaal consortium.’
België
Gaia-X heeft haar hoofdzetel in België, maar op dit moment werkt de organisatie nog aan haar bekendheid binnen ons land. ‘Op dit moment hebben we nog niet enorm veel Belgische cloudbedrijven die zijn komen aankloppen. Maar het is aan ons om te lobbyen, onze principes uit te leggen aan mogelijke partners enz…’
Tardieu merkt daarbij op dat geïnteresseerden niet noodzakelijk meteen partner moeten worden (en daarvoor ook de bijdragen betalen). Het is pas wanneer ze actief deelnemen in data spaces, of willen bijdragen aan de beleidsregels dat ze naar een volwaardig lidmaatschap moeten gaan. Intussen is er ook een Belgische hub waar geïnteresseerde bedrijven zich bij kunnen aansluiten.
Gaia-X wordt een reeks van standaarden en principes, algemeen en specifiek, waar technologie-aanbieders aan kunnen deelnemen.
Die Belgische hub wordt ondersteund door technologiefederatie Agoria, dat de plannen verder toelicht tijdens Gaia-X for Belgium, een online event op 26 januari.
Standaarden voor een transparantere cloud
Gaia-X wordt dus een reeks van standaarden en principes, algemeen en specifiek, waar technologie-aanbieders aan kunnen deelnemen. Het moet daarbij klanten de zekerheid geven dat hun data en applicaties vlot verplaatsbaar zijn tussen spelers.
Daarbij is het niet een kwestie van helemaal of helemaal niet deel te nemen. Cloudaanbieders kunnen kiezen welke diensten ze in lijn brengen met de regels van Gaia-X. ‘Sommige regels zullen ook specifiek rond één domein, bijvoorbeeld finance, zijn. Dus er komen verschillende situaties.’
Het kan zo zijn dat een grote cloudspeler een deel van zijn aanbod ‘Gaia-X certified’ maakt, maar andere delen niet. ‘En gebruikers gaan zo kunnen beseffen dat ze met die gecertificeerde delen beter af zijn omdat ze hun data vlotter kunnen overdragen,’ merkt Tardieu op.
Iedereen welkom, maar niet iedereen beslist mee
Er aan deelnemen staat open voor iedereen, dus ook de grote Amerikaanse datareuzen zoals AWS, Google Cloud, Azure, Oracle of IBM. Maar dat wil niet zeggen dat zij ook mee de regels bepalen.
Daar ontstond eind december ook bijkomende verwarring over toen het Amerikaanse Palantir bekendmaakte dat het een ‘trots lid vanaf dag 1’ was van Gaia-X. Dataminingbedrijf Palantir heeft een reputatie waar privacyschending regelmatig in opduikt. Waar ligt de lat dan om iemand wel of niet toe te laten? Dat wordt intussen sterk genuanceerd.
‘Palantir was fout door te zeggen dat ze lid zijn. Ze hadden moeten zeggen dat ze een aanvraag hebben ingediend om lid te worden en we moeten daar nog over beslissen’, zegt Tardieu aan Data News. Tegelijk is er een sterk onderscheid tussen Europese en niet-Europese leden.
‘Als blijkt dat Palantir loze beloftes maakt, dan weigeren we hun lidmaatschap.’
‘Bedrijven die geen hoofdkwartier in Europa hebben kunnen geen lid worden van de bestuursraad. Maar ze kunnen wel lid worden van Gaia-X en verschillende spelers zijn dat ook.’
Tardieu wil Palantir ook niet bij voorbaat uitsluiten, maar benadrukt dat de discussie genuanceerd is. ‘Het is nooit eenvoudig. Ze bieden diensten aan die op sommige vlakken misschien uniek zijn. Een bedrijf als Airbus heeft systemen die gebaseerd zijn op hun technologie net omwille daarvan. Maar we gaan voor dat lidmaatschap wel stevige discussies hebben met het management van Palantir om te kijken of ze in regel zullen zijn met onze voorwaarden. Als blijkt dat Palantir loze beloftes maakt, dan weigeren we hun lidmaatschap.’
Toekomst
Hoewel de focus nu ligt op het vlot overdraagbaar maken van data, is dat niet het eindpunt. “Dat je met Gaia-X niet gevangen bent bij je service provider is maar tien procent van wat we willen verwezenlijken.’
Of dat op termijn voordelig wordt voor de grote spelers of anderen laat Tardieu in het midden. ‘We willen vooral voor meer cloudadoptie in Europa zorgen. Hyperscalers zullen daar voordeel uit halen, maar ook Europese cloudspelers en misschien wordt zo hun rol wel groter dan vandaag het geval is.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier