Vanaf medio 2009 zullen de lidstaten van de Europese Unie een it-systeem gebruiken om het verkeer en de controles van aan accijnzen onderworpen producten te beheren. Voor één keer heeft de Europese Commissie beslist om de invoering te decentraliseren. Maar de tijd dringt. Atos Origin stelt nu een “verpakte” oplossing voor.

Sinds het ontstaan van de Europese binnenlandse markt, in het begin van ’93, moeten de aan accijnzen onderworpen producten (tabak, alcohol en brandstof) die in de Europese Unie gekocht of verkocht worden, vergezeld zijn van een document op papier, het ‘administratief geleidedocument’. Het systeem is niet alleen ingewikkeld en duur maar ook gevoelig voor fraude, waardoor de lidstaten inkomsten verliezen.

Elektronica

Als reactie op die situatie heeft de Ministerraad in ’98 beslist om een informaticasysteem in te voeren voor de verschillende partijen (de expediteur in het ene land, zijn belastingdienst, de ontvanger in een ander land en de belastingdienst van dat land), in het kader van een grootschalig project voor elektronische douane. Het systeem werd EMCS gedoopt (Excise Movement and Control System) en moet de procedures vereenvoudigen, de administratieve taken informatiseren en de bestaande it-systemen optimaliseren. Kortom, het administratief geleidedocument wordt vervangen door een it-platform. Met elektronische uitwisseling van gegevens tussen de betrokken partijen, en verificatie van de accijnsnummers in het Europese systeem voor de uitwisseling van accijnsgegevens (SEED). In juni 2003 werden de eerste specificaties voor EMCS opgesteld, samen met een agenda voor de ontwikkeling en de implementatie. Volgens het huidige routeplan zal een eerste groep van lidstaten en economische spelers tegen april 2009 de basisfuncties van EMCS beginnen te gebruiken. Alle functies van het systeem zouden tegen het einde van 2011 operationeel moeten zijn. Maar anders dan voor de andere pan-Europese it-systemen heeft de Commissie beslist om geen centraal ontwikkeld systeem op te leggen. Elk land mag zijn eigen behoeften bepalen en daarna zijn eigen systeem (laten) ontwikkelen. De interoperabiliteit van de verschillende oplossingen zal uiteraard door middel van validatie- en accrediteringssystemen verzekerd moeten worden.

Timing

“Er zijn momenteel meer dan 1.600 pagina’s technische specificaties. Maar de Staten treuzelen met de publicatie van de bestekken voor de ontwikkeling van hun systeem. Bovendien vragen ze zich af of ze de ontwikkeling intern zullen verzorgen, ze zullen uitbesteden of een ‘package’ zullen aankopen, zeker nu de tijd begint te dringen,” zegt André Geunens, marketingdirecteur van Atos Origin Belux. Hij herinnert er ook aan dat het DG TAXUD in strijd met wat gebruikelijk is, de ontwikkeling in elk land gedecentraliseerd heeft. Een ontwikkeling op maat brengt problemen met zich op het vlak van beschikbare expertise en middelen. Bovendien, zegt André Geunens, “is er tijd nodig om de bestekken op te stellen en de aanbesteding toe te wijzen. Die aanbesteding is in de verschillende landen voor juni 2008 gepland. Aangezien er ook nog een testfase nodig is, blijft er eigenlijk maar zes maanden meer over voor de ontwikkeling.” Maar “Atos Origin beschikt over behoorlijk wat ervaring op dit vlak. Wij werken al sinds 2003 samen met Vivansa aan de specificaties van EMCS,” voegt hij eraan toe. Atos Origin heeft de knowhow die het in fase I van EMCS heeft opgedaan, benut om XSize te ontwikkelen, een oplossing voor zowel de functionele als de technische aspecten. “XSize is de vrucht van drie jaar ontwikkeling. Het is een geïntegreerde oplossing in het kader van een visie op lange termijn,” besluit Geunens. De Xsize-suite, een open, draagbare op SOA gebaseerde oplossing, is nu al compatibel met het ‘functional stage 1’ (FS1) van EMCS, dat voor april 2009 gepland is. De oplossing vertrekt van een SOA-architectuur met 3 lagen: de ‘business services’ die Xsize of derden aanbieden, een ESS (enterprise service bus) met adapters voor de integratie tussen de bestaande systemen en de beheersdiensten, en de ‘JEE compliant’ bedrijfsinfrastructuur met applicatieserver. Om de aanpak nog concreter te maken, heeft Atos Origin in Brussel een Xsize Demonstration Programme geïmplementeerd dat de overheden die bevoegd zijn voor de douane de mogelijkheid geeft om het platform ‘life’ aan het werk te zien, met een simulatie van EMCS-transacties. De besturen kunnen zelfs demonstraties op maat krijgen. André Geunens vertelt dat onder meer Ierland en Litouwen onder de indruk waren van de presentaties.

België

Bij ons heeft de overheid verklaard geen voorloper te willen zijn (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Denemarken) en de kinderziekten van het systeem liever aan andere landen over te laten. De vereiste bestekken zijn gepubliceerd in het kader van het MASP (Multi-Annual Strategic Plan), waarvan EMCS een van de twaalf subprojecten is, maar “de deadline nadert snel,” benadrukt André Geunens.

Marc Husquinet