Gewapend met drie 5G-compatibele smartphones, drie 5G-geactiveerde simkaarten en een app om de snelheid te meten, trokken we naar drie locaties waar Proximus op dit moment al 5G-dekking aanbiedt.
Surfen op de golven van het mobiele datanetwerk van de vijfde generatie – 5G dus -, dat is zeker nog geen vanzelfsprekendheid in ons land. Op een veiling van de 5G-radiofrequenties is het nog minstens wachten tot eind 2021. Wel ontvingen dit jaar vijf bedrijven voorlopige gebruiksrechten voor frequenties in de band tussen 3,6 en 3,8 GHz: Orange, Telenet, Proximus, Cegeka. Proximus is deze week begonnen met de 5G-uitrol op basis van de voorlopige licenties. Die moeten vooral voor hogere snelheden zorgen in vergelijking met de ‘5G lite’ die het eind maart al lanceerde op een dertigtal locaties. Hoe dat precies in elkaar zit, leggen we hier uitgebreid uit.
Voor 5G heb je drie dingen nodig: een 5G-compatibele smartphone, 5G-netwerkbereik én een aangepast mobiel tariefplan. Proximus bezorgde ons drie simkaartjes met een Mobilus 5G Unlimited tariefplan. Die kaartjes stopten we in drie uitstekende high-end smartphones die we eerder al uitgebreid voorstelden: een Oppo Reno4 Pro 5G, een Sony Xperia 1 II en een OnePlus 8T. In dit artikel gaan we het verder uitsluitend over de 5G-functionaliteit hebben.
De Reno4 Pro 5G van Oppo – zowat de rijzende ster aan het smartphone-firmament – bevat een Qualcomm Snapdragon 765G-processor die ook 5G-verbindingen ondersteunt: zowel de non-standalone variant van 5G (NSA-mode, voortbouwend op 4G LTE-infrastructuur) als de standalone mode (SA). Oppo gaat verder prat op een speciaal verkoelingssysteem en extra geheugen om het 5G-netwerk beter te ondersteunen. In theorie kan de smartphone zo een maximale uploadsnelheid van 1,6 Gbps en een maximale downloadspeed van 3,7 Gbps verwerken! Uiteraard snelheden waar je momenteel nog niet op moet rekenen. In de Sony Xperia II vinden we de veelgebruikte Qualcomm Snapdragon 865 chipset. Ook de OnePlus 8T draait met het Qualcomm Snapdragon 865 platform in combinatie met een X55 5G-chipset en kan zo met zowel NSA- als SA-mode overweg.
Zoeken naar een goeie locatie met 5G-netwerkbereik, daar gebruik je voorlopig best nog deze kaart voor, want het aantal paarse plukjes met 5G-dekking is nog altijd erg beperkt. En uitsluitend aan Vlaamse kant dus. Dat heeft dan weer met stralingsnormen te maken. Wallonië en vooral Brussel zijn strenger, waardoor 5G daar momenteel niet uitgerold kan worden. Aan Waalse kant zette Proximus de uitrol dan weer ‘on hold’ na protest van verschillende lokale besturen. We kozen voor drie locaties die we afgelopen woensdag en donderdag bezochten: het landelijke Haaltert nabij Aalst, een industrie- en bedrijvenzone in Haasrode nabij Leuven en de 5G-site aan het Gentse Sint-Pietersstation.
Dan toch geen 5G?
Op een zonnige woensdagnamiddag zochten we om te beginnen de 5G-mast op in de gemeente Haaltert in Oost-Vlaanderen. Waarom er al 5G in Haaltert is, vraagt u zich net als ons af? ‘De bedoeling is altijd geweest om in de initiële fase van de uitrol een goed evenwicht te bereiken inzake dekking tussen (groot)stedelijk gebied en meer landelijke locaties. Ook de bevolkingsdichtheid en intensiteit van het gebruik van mobiele data, en een aantal technische aspecten spelen mee in de keuze voor de eerste locaties’, verduidelijkt Proximus-woordvoerder Fabrice Gansbeke.
Vreemd genoeg bleek de Sony Xperia 1 II als enige van de drie smartphones geen verbinding met het 5G-netwerk te maken. Zelfs niet quasi onder de mast. Na wat nabelwerk komen we erachter dat er geen technisch probleem is en dat het ook niet aan de simkaart ligt.
‘Dat de Sony geen verbinding maakt is logisch, want het toestel is nog niet geconfigureerd op ons 5G-netwerk. Daarvoor moeten de producenten een traject van validaties en technische (software)configuraties doorlopen, en Sony heeft dat nog niet gedaan, in tegenstelling tot Apple, Huawei, Nokia Oppo, OnePlus, en Samsung’, aldus Fabrice Gansbeke. Of daar snel verandering in komt, lijkt bovendien twijfelachtig. ‘Momenteel is er geen validatietrack aan de gang of gepland. Het is wel degelijk aan de fabrikant om de nodige resources te voorzien om dat traject te doorlopen’, klinkt het nog bij Proximus. We hebben de vraag ook bij Sony gelegd, maar ontvingen nog geen antwoord. Hoe dan ook is het vreemd dat een begin dit jaar aangekondigde 5G-smartphone die sinds juni te koop is, helemaal niet werkt op het Proximus 5G-netwerk. Toch maar iets om in het oog te houden als je van plan was om binnenkort een smartphone te kopen met het oog op 5G-gebruik.
Haaltert
Maar we zaten dus in Haaltert op woensdag 16 december, om 13u10, klaar met twee 5G-smartphones en de Ookla Speedtest. We testten telkens de verbinding naar de Proximus-speedtestserver in Brussel. De hoogste downloadsnelheid die we op de Oppo noteerden, was 303 Mbps download in combinatie met 22 Mbps upload. De hoogste uploadpieksnelheid klokte af op net geen 45 Mbps, maar op dat moment bedroeg de downloadsnelheid dan weer ‘maar’ 117 Mbps.
Dan deed de OnePlus – met een andere 5G-chipset – het wel wat beter met twee testen die een downloadsnelheid van 372 Mbps lieten optekenen, waarbij de upload dan weer bleef hangen op 20 Mbps. De hoogst gemeten upload bij de OnePlus is 36 Mbps.
Haasrode
Dat was woensdag. En donderdag kondigde Proximus dus aan dat een aantal 5G-sites voortaan gebruikmaakt van hogere frequenties. De algemene regel is dat spectrum met hogere frequenties voor hogere snelheden kan zorgen; met 5G op 3,6 tot 3,8 GHz is dat dus ook het geval. Proximus vertelde aan onze redactie dat hiermee snelheden tot 800 Mbps mogelijk zijn. Al nuanceert de operator wel dat de exacte snelheden afhankelijk zijn van de omstandigheden en het gebruikte toestel.
We trokken donderdagmiddag even naar de bedrijvensite in Haasrode: een van de plaatsen waar sneller 5G mogelijk wordt. Tot onze verrassing weigerde het Oppo-toestel met het 5G-netwerk verbinding te maken: niet direct onder de mast, en ook niet enkele straten verder. We konden helaas niet achterhalen wat hiervan de reden is, maar vinden dat we het toch moeten meegeven. Enkel snelheidsresultaten van de OnePlus dus. En die lagen wel consistent hoger dan in Haaltert: bijna bij elke test boven de 400 Mbps, met als hoogste testresultaat een downloadsnelheid van 465 Mbps. De uploadsnelheid valt dan wél weer tegen: in elke test varieert die van 16 tot 18 Mbps. Toch wel merkelijk minder dan in Haaltert. Volledigheidshalve moeten we wel toevoegen dat Proximus ons nog niet kon bevestigen of de site op het moment van testen al met de hogere frequenties werkte.
Gent
De derde locatie die we bezochten was de buurt rondom het Gentse Sint-Pietersstation. Die site is een 5G-zone, en staat ook op de lijst met locaties die met de hogere, snellere frequenties werken. Ook hier stelden we de vraag of de infrastructuur effectief al aangepast is, maar kon Proximus het nog niet bevestigen. Van zodra we antwoord hebben, voegen we dat toe aan het artikel. We stelden die vraag omdat we in ieder geval hogere snelheden verwacht hadden: zeker als je weet dat we de test uitvoerden rond 21 uur ‘s avonds in redelijk verlaten straten. Eén kier piekte de downloadsnelheid op de Oppo Reno4 Pro – die dus in Gent wél weer gewoon verbinding maakte op het 5G-netwerk – tot 302 Mbps, maar in de meeste andere testen bleef de snelheid eerder hangen tussen de 150 en 250 Mbps.
Een groot verschil toch wel met wat de OnePlus 8T uit zijn hoed toverde. De meeste testen zaten boven de 400 Mbps, met een maximum van 423 Mbps. En opmerkelijk: de uploadsnelheid is in deze reeks testen consequent veel hoger dan alle andere testen die we uitvoerden. De hoogst gemeten upload bedraagt 63 Mbps. Misschien toch omdat de upgrade door Proximus hier al achter de rug was? Al hadden we in dat geval wel hogere snelheden verwacht.
En 4G+?
In het algemeen kunnen we stellen dat surfen via 5G snel aanvoelt. Aan de andere kant kom je met een goeie 4G+ ook al een heel eind: in die mate dat je het verschil dikwijls niet zal merken. We deden ook wat snelheidstesten met 4G+ en dan zagen we met deze toestellen toch ook regelmatig snelheden die richting 200 Mbps of hoger gingen.
Een andere duidelijke vaststelling is dat we die hoogste 5G-pieken nooit bereiken van zodra we toestellen simultaan een speedtest laten afnemen. Reken al gauw op 100 tot 200 Mbps snelheidsverlies. Wat zegt dit? Dat de effectieve snelheden nog altijd enorm veel van de omstandigheden afhangen. Maar ook dat er limieten zijn aan de huidige radiocapaciteit. En dat een druk gebruikte 5G-zone met véél simultane gebruikers onherroepelijk tot lagere snelheden leidt.
Conclusie
Van de drie 5G-toestellen waarmee we op pad gingen, konden we er uiteindelijk dus maar twee gebruiken. Van die twee weigerde de Oppo verbinding te maken op de site in Haasrode. Ongelukkige toevalstreffer? Waren er net technische werkzaamheden aan de gang? Vragen waarop we helaas geen antwoord hebben. We hebben alleen cijfertjes uit anekdotische snelheidstesten en die wijzen er wel duidelijk op dat de Oneplus 8T de beste 5G-prestaties levert. Maar let op het woord ‘anekdotisch’. En ga er vanuit dat alles rond 5G momenteel vooral in de experimentele fase zit.
Update 21 december:
Entropia heeft uiteindelijk geen voorlopige 5G-licentie gekregen. Daarom is de vermelding ervan in het artikel geschrapt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier