Dat de Amerikanen Huawei en ZTE liever kwijt dan rijk zijn is geen geheim. Maar in 2018 werd de druk op beide bedrijven nog verder opgevoerd, vooralsnog zonder duidelijk bewijs.
Al in 2012 begon de VS met verdachtmakingen aan het adres van ZTE en Huawei. De Chinese bedrijven zouden een te nauwe band hebben met hun overheid. Tegelijk is het, omdat ze wereldwijd telecomapparatuur en smartphones leveren, volgens de VS een koud kunstje om die technologie te misbruiken en af te luisteren in opdracht van China.
Hoewel de VS die verdachtmakingen nog nooit publiek hard heeft gemaakt, neemt de druk op beide bedrijven wel toe. Zo heeft een wetsvoorstel het gebruik van Huawei- en ZTE-technologie voor de Amerikaanse overheid verboden. Sinds dit jaar beperkt zich dat niet langer tot de VS, maar probeert het land ook bondgenoten te overtuigen.
Bijna gelijktijdig met het wetsvoorstel meldde Reuters op basis van anonieme bronnen binnen de Amerikaanse politiek dat het land ook operator AT&T onder druk zou zetten om Huawei te vermijden.
Tegen maart maakte winkelketen Best Buy bekend dat het stopt met de verkoop van Huawei-telefoons. Formeel werd er geen reden opgegeven, al sluimert ook hier het vermoeden van Amerikaanse druk. Wel moeten we er aan toevoegen dat Huawei kort daarvoor ook betrapt werd op het indienen van valse recensies op de webshop van Best Buy.
Sancties voor ZTE
In april kreeg concurrent en landgenoot ZTE de voornaamste klappen. Het bedrijf kreeg sancties opgelegd van de VS en mag daarom gedurende zeven jaar geen Amerikaanse technologie meer gebruiken. De reden is dat ZTE volgens de VS handel dreef met Iran, waartegen de VS strenge embargo’s heeft. Door de sancties bestond ook het risico dat ZTE zelfs zijn Android-licentie kon verliezen. In de marge van de sancties krijgt ook Huawei een onderzoek naar Iraanse activiteiten.
De ban was opmerkelijk gezien ZTE eerder al een boete betaalde voor de overtreding en de nieuwe sancties werden opgelegd nog voor het onderzoek volledig was afgerond. Al hield de barrière niet lang stand. Amper een paar weken na de ban liet president Donald Trump, uiteraard via Twitter, weten dat hij met China werkte aan een oplossing (voor een sanctie die zijn overheid zelf oplegde).
Trump kreeg kritiek op die communicatie, maar tegen juli was er dan toch een akkoord. ZTE mag weer zaken doen in de VS, maar na een boete van één miljard dollar en stevige controles door de VS.
België
De aanhoudende aantijgingen zorgden er in februari voor dat ook het Centrum voor Cybersecurity België (CCB) reageerde op de Amerikaanse aantijgingen. De Belgische mobiele infrastructuur steunt immers stevig op Huawei en ZTE. Al gaf het CCB te kennen dat er ‘momenteel geen concrete gevaren vanuit China’ zijn.
Ook Proximus, de voornaamste Belgische klant van Huawei in België, maakte in het voorjaar van 2018 bekend dat het 5G-testen uitvoert met het bedrijf. Eerder tijdens het Mobile World Congress tekende Nethys (VOO) een contract met ZTE om van het bedrijf een Full MVNO te maken.
Eind vorig jaar veranderde het geweer van schouder bij het CCB en klonk het dat de dienst wel een onderzoek voert naar Huawei, met als doel een gefundeerd advies uit te brengen. Al is er van een ban of negatief advies geen sprake.
Wereldwijd
Vanaf het najaar lijken meer landen openlijk te vrezen voor de Chinezen. Australië laat in augustus weten dat het voor zijn 5G-netwerk strenger zal zijn voor buitenlandse leveranciers uit vrees voor ongeoorloofde toegang. ZTE en Huawei worden daarbij niet expliciet genoemd, maar die laatste werd eerder al geweert bij de aanleg van een breedbandnetwerk in het land.
Eind november gaat de bal opnieuw sneller aan het rollen: de Wall Street Journal schrijft dat de VS bevriende naties en telecombedrijven in die landen vraagt om Huawei en ZTE te mijden. Vooral in landen waar de VS een militaire basis heeft (zoals België), en waar hun militair verkeer via commerciële netwerken loopt.
In de dagen en weken nadien melden onder meer Nieuw- Zeeland, Japan, de Britse operator BT en het Britse alarmnetwerk dat Huawei en ZTE niet langer welkom zijn. Ook het hoofd van de Britse geheime dienst waarschuwt zijn land om niet te veel te steunen op Chinese technologie, net zoals Eurocommissaris Andrus Ansip. De Britten weten immers waarover ze spreken, want zij hackten naar alle waarschijnlijkheid Belgacom in 2013.
In Duitsland is de toon helemaal anders. Daar ziet het hoofd van de Duitse Internetpolitie BSI geen reden om de twee bedrijven te bannen. Hij ziet geen bewijs voor de beweringen van de VS.
CFO gearresteerd
Los van de beschuldigingen rond spionage, wordt de CFO en tevens co-voorzitter van Huawei op 1 december gearresteerd in Canada, op vraag van de VS, die een uitlevering wilden. Meng Wanzhou werd gearresteerd tijdens een transfer tussen twee vluchten.
De reden van de arrestatie is dat de VS het bedrijf er van verdenkt om via een dochterbedrijf Amerikaanse telecomapparatuur te verkopen aan Iran. Meng zou daarbij een cruciale rol hebben gespeeld en is naast CFO ook de dochter van Zhengfei Ren, de oprichter en CEO van het bedrijf.
De arrestatie raakt bij de Chinese overheid een gevoelige snaar. Een woordvoerder van het Chinese ministerie voor Buitenlandse Zaken benadrukt tijdens een persconferentie dat Huawei een onafhankelijk bedrijf is, en dat het absurd is om barrières op te zetten op basis va speculaties. Ook benadrukt hij dat het land niet van Chinese bedrijven eist dat er achterpoortjes worden geïnstalleerd.
Anderhalve week na de arrestatie wordt Meng voorlopig vrijgelaten op borg, na het betalen van tien miljoen Canadese dollar. Wel mag ze het land voorlopig niet verlaten.
Veel beschuldiging, geen bewijs
Dat verschillende landen Huawei en ZTE liever kwijt dan rijk zijn is intussen duidelijk. Maar maar die beweringen verdienen wel enkele stevige nuanceringen. Zo gaat het hoofdzakelijk om nauwe bondgenoten van de VS die vooral de boodschap herhalen.
Sinds de VS in 2012 haar kruistocht tegen de twee begon, heeft nog geen enkele politicus, overheidsagenschap, of onafhankelijke onderzoeksinstelling kunnen aantonen dat Huawei of ZTE hebben gespioneerd, of achterpoortjes in hun apparatuur hebben om dat te doen.
VS spioneert wel
Wat de hele kwestie ironisch maakt, is dat we dat van Amerikaanse bedrijven niet kunnen zeggen. Sinds 2015 weten we immers dankzij Edward Snowden dat de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA, maar ook de CIA, regelmatig Google, Facebook, Yahoo, Microsoft/Skype, Apple en andere spelers vraagt om medewerking via het Prism-programma. Soms wordt die gegeven, en in andere gevallen probeert de dienst gewoon in te breken om alsnog aan die gevens te komen.
Al in 2013 gaf de regering van toenmalig president Obama toe dat de NSA illegaal e-mails van Amerikanen onderschepte. En raakt bekend dat operator Verizon dagelijks gegevens over miljoenen telefoongesprekken doorspeelde aan de dienst.
Het verhaal werd extra pijnlijk toen bekend raakte dat de NSA op een voorraad ongekende kwetsbaarheden zat, achterpoortjes om bijvoorbeeld accounts of telefoons te hacken. Die geheimen werden in 2015 (meermaals) gestolen, vermoedelijk door Russische hackers die ze naar hartelust verspreiden. Of anders gezegd: Russische hackers kregen toegang tot zeer gevoelige beveiligingskwesties dankzij de praktijken van Amerikaanse overheidsdiensten.
Samengevat kunnen we stellen dat de VS haar praktijken om Huawei en ZTE van het toneel te laten verdwijnen alleen maar zijn toegenomen, maar dat het voorlopig wachten blijft op de eerste harde feiten om die vrees te staven. Intussen vallen we terug op een stilaan afgedraaide boutate: van de Chinezen vrezen we dat ze spioneren, van de Amerikanen weten we het zeker.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier