Tegenover Facebook kan Google met een iets geruster hart terugblikken op 2018. Toch kende ook deze reus het afgelopen jaar enkele minder memorabele momenten.
Google bestaat dit jaar twintig jaar. Op twee decennia tijd groeit het bedrijf uit van een zoekmotor voor webpagina’s naar het voornaamste smartphonesysteem, het grootste videoplatform, de populairste browser, het voornaamste advertentieplatform, een ontwikkelaar van (software achter) zelfrijdende wagens en zoveel meer.
Maar de weg naar succes is niet zonder obstakels. We willen in geen geval beweren dat Google (of beter gezegd moederbedrijf Alphabet) dit jaar alleen maar slechte dingen deed, maar zelfs met twintig jaar ervaring, doet het bedrijf soms dingen waar de rest van de wereld haar bedenkingen bij heeft.
Net zoals bij ons overzicht van Facebook gaat het niet noodzakelijk om dingen die alleen maar dit jaar gebeurden, maar wel om zaken die dit jaar aan het licht kwamen of een staartje kregen.
Google+
Dit najaar maakt het bedrijf bekend dat er een datalek in het sociaal netwerk Google+ gegevens van een half miljoen gebruikers publiek maakt. Gezien de concurrent van Facebook nooit echt doorbrak, besluit Google er tegen augustus 2019 de stekker uit te trekken. Al blijft de zakelijke versie ervan wel bestaan.
Tegen december duikt er een nieuw lek op waarbij de gegevens van 52,2 miljoen gebruikers kan vrijgeven. Daarop besluit het bedrijf de dienst al tegen april 2019, vier maanden eerder, zal sluiten.
Seksueel wangedrag
Google en moederbedrijf Alphabet promoten zichzelf graag als een inclusieve aangename werkplek. Dat imago krijgt een deuk nadat AFP onthult dat het bedrijf de afgelopen twee jaar 48 mensen, waaronder dertien hoge verantwoordelijken, had ontslagen wegens seksuele intimidatie.
Dat Google werknemers met losse handjes de deur wijst is niet het probleem, wel dat sommige topmannen daarbij een wel zeer royale vergoeding krijgen. Onder meer Andy Rubin, de man achter Android, zou bij zijn vertrek in 2014 een gouden handdruk van 90 miljoen dollar hebben gekregen. Ook de buitenechtelijke relaties van sommige topmensen met ondergeschikten, waaronder medeoprichter Sergei Brin, zijn volgens sommige medewerkers een verkeerd signaal.
De ontevredenheid leidt in oktober tot een protest van de eigen medewerkers, gevolgd door excuses van Google-CEO Sundar Pichai die meer steun en transparantie aan slachtoffers belooft.
Het protest en de zachte omgang met wangedrag is niet het enige genderprobleem binnen het bedrijf. In de zomer al stellen aandeelhouders de vraag of het bedrijf wel genoeg doet om vrouwen in hogere posities aan te nemen en hen op hetzelfde niveau te vergoeden als mannen.
In de producten van Google merken Braziliaanse onderzoekers op dat Google Translate seksistisch is omdat de dienst sommige beroepen of functies vaak als mannelijk vertaalt, waar vertalingen rond ‘aantrekkelijk’ of ‘lief’ eerder vrouwelijk worden geklasseerd. Het bedrijf heeft de boodschap goed ontvangen en zegt intussen te werken aan vertalingen voor zowel vrouwelijke als mannelijke varianten.
Europese boete
In juni krijgt Google een boete van 4,3 miljard euro van de Europese Commissie omdat het met Android haar marktpositie misbruikt. Via het besturingssysteem dwingt het bedrijf gebruikers om Chrome en Google Search te gebruiken en dat mag niet. Google kent intussen het telefoonnummer van Europa, want een jaar eerder moest het al eens 2,4 miljard euro betalen rond marktmisbruik bij shoppingresultaten.
Sundar Pichai is not amused en spreekt van een verontrustend signaal. Hij ontkent niet dat die bundeling onderdeel is van het businessmodel, maar nuanceert dat er wel degelijk keuze is op de markt. Onrechtstreeks suggereert hij ook dat Android in Europa op termijn misschien niet langer gratis zal zijn. Tegen het najaar is dat ook het geval. Telefoonmakers kunnen Android zonder Chrome of Google’s zoekmachine installeren, maar betalen daar iets extra voor.
Lees ook de analyse van onze VS-correspondent Eva Schram: ‘Google probeert te doen alsof Android een soort liefdadigheidsproject is‘
Ook in 2019 zal de relatie tussen Google en Europa koel blijven, want ook rond Adsense loopt momenteel een onderzoek dat stilaan afgerond is en intussen begint er een nieuw vooronderzoek, deze keer naar de positie van de zoekmachine zelf tegenover concurrerende diensten.
Ook in de VS wordt intussen gekeken naar meer regulering. Politici werken er aan initiatieven voor strengere datawetgeving en net zoals Facebook moest ook Google-CEO Sundar Pichai deze maand nog tekst en uitleg komen geven bij het Amerikaanse Congress.
België
Binnen de eigen landsgrenzen komt Google vooral onder vuur voor sociale dumping via zijn onderaannemers. In februari kondigde het bedrijf de bouw van een derde datacenter in ons land aan en dat project beloofde 1.200 banen (vooral in de bouw van het datacenter).
Maar dat zijn niet noodzakelijk allemaal legale banen. Eind november stelde de sociale inspectie vast dat op de werf 105 arbeiders illegaal aan de slag waren. Het was toen al de tweede controle waarbij inbreuken op de sociale wetgeving werden vastgesteld.
Google zelf wijst naar zijn onderaannemer ISG en eist van het bedrijf dat het de lokale regels naleeft.
We vermoedelijk dat er ergens een communicatiefout is ontstaan tussen opdrachtgever en uitvoerder, want twee weken later werden er bij een derde controle 227 illegale arbeiders aangetroffen volgens het Arbeidsauditoriaat.
China
De meeste van Google’s diensten worden sinds 2010 geblokkeerd in China omdat de zoekgigant weigert haar resultaten te censureren. De top van Google leek daar stilaan op terug te komen, maar komt nu ook op die terugkoming terug.
Deze zomer raakte zo project Dragonfly bekend. Een gecensureerde versie van Google (inclusief app) die op tafel zou liggen bij de Chinese overheid. Google’s doel? De 1,4 miljard Chinezen voorzien van advertenties, een enorme markt die het bedrijf nu links laat liggen..
Die koerswijziging zorgde voor ongenoegen onder de werknemers van Google, in die mate dat CEO Sundar Pichai intern liet weten dat de gecensureerde zoekmachine nog niet voor meteen is. Eerder hadden Google-medewerkers ook al geprotesteerd tegen de samenwerking van het bedrijf met het Pentagon, waarna Google de deal niet vernieuwde.
In oktober gaf Pichai ook publiek commentaar op Dragonfly waarbij hij benadrukte dat het om een experiment gaat. Intussen zou het project in de ijskast staan.
YouTube
Voor YouTube viel de heisa dit jaar vrij goed mee. Eind 2017 kwam het videoplatform in opspraak omdat kinderen ongepaste video’s te zien kregen. Ondanks extra moderatie bleek dat In februari nog niet helemaal opgelost. In april kreeg de site dan weer het verwijt van gegevens bij te houden van kinderen jonger dan 13 jaar, met als doel hen reclameboodschappen te sturen.
Verder bleef de heisa grotendeels beperkt tot een occasionele storing of blokkering.
De laatste maanden voert YouTube (en moederbedrijf Google) wel stevig campagne tegen artikel 13 van de nieuwe Europese copyrightwetgeving. Het bedrijf ziet het als financieel onhaalbaar dat gepirateerd materiaal offline moet worden gehaald.
Fouten, bugs en tracking
Hoewel Google dit jaar minder privacyschandalen op zijn conto mag schrijven dan Facebook, loopt ook dit bedrijf er soms de kantjes van af. Zo leren we dat Google je ook volgt nadat je die optie uitzet. Concurrent DuckDuckGo beweert zelfs dat Google je blijft volgen als je bent uitgelogd of in incognitomodus surft.
Chrome blijft een bezorgdheid bij privacy-activisten want de browser logt gebruikers ook in zonder dat ze dat expliciet te zien krijgen. In november moest Facebook dan weer een lek herstellen die werd veroorzaakt door een kwetsbaarheid in Chrome.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier